حسن خجسته: روابط انسان‌ها در دل شهرها، سوژه هایی جذاب برای فیلمسازی است!

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگ و هنر برنا؛ عضو شورای سیاست‌گذاری هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم شهر درباره برگزاری این جشنواره گفت: مفهوم کلمه «شهر» چگالی‌ای دارد که وقتی صحبت از شهر می‌شود، تصوری در ذهن می‌آید که در حوزه محیط زیست و اجتماعی دسته‌بندی می‌شود و این واژه در مطالعات اجتماعی شهر، شهرنشینی و شهروندی مفاهیم گسترده‌ای دارد. زمانی که شهرها بزرگ‌تر می‌شوند و تبدیل به کلانشهر می‌شوند، شاخصه‌های خاصی پیدا می‌کند. با توسعه شهرها، رابطه‌ها شهروندان با هم ناشناس‌تر می‌شود، گاهی ممکن است حتی جرم و فساد در آن بیشتر شود.

 معاون سابق صدای جمهوری اسلامی ایران افزود: «شهر» مفهومی پیچیده و درهم تنیده شده است، مرکز ارتباطات، مصرف، خوبی‌ها و بدی‌ها است. مثلا ممکن است فردی که در یک مجتمع مسکونی زندگی می‌کند، دوست داشته باشد زمان سوار شدن آسانسور تنها باشد یا در راهرو همسایه‌ای را نبیند؛ این‌ها بیزاری اجتماعی نیست. ما در حافظه خود، یک کنش ارتباطی داریم که وقتی کسی را دیدیم باید عکس‌العمل ارتباطی نشان دهیم، سلام کنیم و... ولی چون این روزها همسایه‌ها یکدیگر را نمی‌شناسند، نمی‌دانند چطور باید ارتباط برقرار کنند، بنابراین ترجیح می‌دهند یکدیگر را نبینند. حال اگر فیلمی بتواند این روابط بسیار پیچیده و پنهان شهری را باز و آشکار کند و بیننده را به سمت مفهومی خاص هدایت کند، بسیار با اهمیت است. ما از این دست آثار در حوزه شهری کم داریم و دلیل آن، این است که «شهر» مفهوم پیچیده‌ای است. 

وی با اشاره به تاثیر رفتارهای متفاوت اجتماعی شهروندان روی یکدیگر توضیح داد: مثلا در ترافیک تهران به عنوان یکی از مسائل شهری، لایه‌های مهمی وجود دارد، نشانه‌های رفتاری منفی در آن زیاد است ولی متأسفانه  عادی شده است. هنجار این‌گونه است که وقتی شما به عنوان راننده از ماشینی سبقت می‌گیرید، آن ماشین شما را متجاوز می‌داند و اگر او از فرد دیگری سبقت بگیرد شما او را متجاوز می‌دانید. اگر کسی احتیاط کند او را  بی‌عرضه می‌دانند، یا اگر کسی عجله داشته باشد تعبیر دیگری دارند. این موضوعات می‌تواند روی رفتارهای بعدی ما در اجتماع اثر بگذارد. اگر بخواهیم در حوزه کنش ارتباطی به این مسائل نگاه کنیم در حوزه عمومی است که مردم به مفاهمه مشترکی می‌رسند و گاهی این قانون‌شکنی را در جاهای دیگر هم انجام می‌دهند، بنابراین هر چه روی جشنواره فیلم شهر که به این مسائل می‌پردازد، سرمایه‌گذاری شود کم است.

معاون سابق برنامه‌ریزی و نظارت سازمان صدا و سیما درباره تاثیر پرداختن به موضوع شهر در آثار سینمایی و تلویزیونی، گفت: اگر مطالعات شهری داشته باشیم، لایه‌های گوناگون مسائل شهری را بررسی کنیم و از این ظرفیت‌ها برای فیلمسازی در حوزه شهری استفاده کنیم تاثیر بسیار زیادی روی مردم دارد. شاید جشنواره شهر بتواند این جهت از سینما را رشد و توسعه دهد یا دست‌کم اخطار دهد که این حوزه باید جدی‌تر گرفته شده و توجه بیشتری به آن شود. 

وی با اشاره به تفاوت تلویزیون و سینما در انتقال مفاهیم شهری، یادآور شد: معمولا آثار تلویزیونی مخاطب عمومی‌تری دارد ولی سینما تاثیرگذارترین رسانه است. رویه این دو رسانه با هم تفاوت دارد، فشردگی در یک فیلم سینمایی به اندازه یک سریال 30 قسمتی است و به خاطر همین کیفیت است که سینما تاثیرگذارتر است. حتی سینما در مطالعات ارتباطاتی، جزو مهم‌ترین ابزار استراتژیک است. برای همین کشورهای غربی از سینما استفاده بسیاری می‌کنند. 

خجسته اضافه کرد: حوزه شهری پر از سوژه‌های ناب برای فیلمسازی است و فیلمسازان می‌توانند از زوایای مختلفی به مسائل شهری بپردازند. مثلا می‌توان به آثاری پرداخت که در آن روابط همسایگی در کلانشهری مثل تهران، شکل جدیدی به خود بگیرد. قدیم روابط خویشاوندی بسیار مهم بود اما اکنون در شهرهای بزرگ روابط خویشاوندی معنای گذشته را ندارد و خویشاوندان از هم دور هستند، در عوض روابط همسایگی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. 

هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم شهر، به دبیری مجید اکبرشاهی 27 تا 31 تیر ماه در پردیس سینما گالری ملت برگزار می‌شود. علاقمندان می‌توانند برای دریافت آخرین اطلاعات هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم شهر به کانال تلگرامی این رویداد هنری به نشانی  t.me/shahrfilmfest و اینستاگرام رسمی جشنواره www.instagram.com/shahrfilmfest مراجعه کنند.

انتهای پیام//