کدام اسامی دراماتیک هستند؟

امیرعباس پیام، فیلمنامه‌نویس تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ در پاسخ به این سؤال که انتخاب اسامی برای شخصیت‌‌‌ها و کاراکترها چقدر اهمیت دارد و گاهی براساس قواعد مرتبط با رنگ‌آمیزی شخصیت آن‌ها انتخاب می‌شود و گاهی نه، توضیح داد: تا جایی که من با نویسنده‌ها در ارتباط هستم می‌دانم که انتخاب نام و اسامی برایشان اهمیت بسیاری دارد‌، گاهی انتخاب یک اسم روزها وقت ما را می‌گیرد اما باید به این نکته هم اشاره کنم که در زمان تولید و پخش به دلایل متفاوتی اسم‌ها تغییر می‌کنند. این قضیه پارامترهای زیادی دارد که جزئی‌ترینش دخالت بازیگر، تهیه‌کننده و کارگردان است. گاهی بازیگر اسمی که خودش دوست دارد را انتخاب می‌کند و در نهایت نویسنده برای اینکه کار پیش برود مجبور می‌شود به این تغییرات تن بدهد. 

نویسنده سریال «آنام» درخصوص اینکه چگونه و براساس چه فاکتورهایی نام‌ شخصیت‌های داستانش را انتخاب می‌کند گفت: روزها و هفته‌ها با یک اسم کلنجار می‌روم تا ببینم انتخابم درست است یا نه. در وهله‌ی اول من کاراکتری را که با یکسری ویژگی‌های خاص می‌شناسم به شخصیتی که می‌خواهم طراحی کنم نزدیک می‌کنم. پس از آن به مرحله‌ی بعد می‌روم و فکر می‌کنم که چه اسمی سوای پیشینه‌ی ذهنی‌ام به کاراکتر بیشتر می‌خورد. این پارامترهای مختلفی است که من رعایت می‌کنم و چون از پیش آگاهم سراغ اسم‌های مذهبی برای شخصیت‌های منفی‌ام نمی‌روم. این بین فقط اسم‌های ایرانی می‌ماند و این موضوع دایره‌ی اسامی من را محدود می‌کند. مثلا می‌گویم به این شخصیتی که نوشته‌ام  نام (شهرام) بسیار مرتبت است اما ممکن است بعدا بازیگری را انتخاب کنند که به چهره و فیزیکش این نام نمی‌خورد و بعد احساس کنم که این نام هم باید دستخوش تغییر شود.

پیام در پاسخ به این سوال که آیا در انتخاب نام‌ها سخت‌گیری از سوی نهادها صورت می‌گیرد و خط و مرزهایی وجود دارد یا خیر، گفت: گاهی ما بخش‌نامه داریم که اسم‌ها را چگونه انتخاب کنیم. برای مثال ممکن است شما فیلمنامه‌ای نوشته‌ باشید که از اسم‌های ایرانی در این فیلمنامه بیشتر از اسم‌های عربی استفاده شده باشد، همین موضوع ممکن است موجب سخت‌گیری‌ و پرسش از شما شود.

او در ادامه توضیح داد: ما برای انتخاب اسم‌ها محدودیت‌ و چارچوب‌هایی داریم. کاراکترهای منفی ما نباید اسم‌های عربی و اسلامی داشته باشند. برای مثال: (حمید) اسم ائمه نیست و صفت محسوب می‌شود اما شما نمی‌توانید از این نام برای کاراکترهای منفی استفاده کنید. کاراکترهای منفی نباید اسم‌های منفی و عربی داشته باشند. حالا ممکن است نویسنده‌ای زمان نگارش حواسش به این مسئله نباشد اما قطعا بعدا این اسامی تغییر  خواهند کرد.

این نویسنده درباره چگونگی ساختن یک شخصیت و همذات‌پنداری خواننده با کاراکترها ادامه داد: ما سعی می‌کنیم از اسامی استفاده کنیم که در جامعه همه‌گیرتر است و مخاطب احساس همذات‌پنداری بیشتری با این نام‌ها می‌کند. دقیقا همین اتفاق در فیلم‌های هالیوودی هم می‌افتد. مثلا اسم (جورج)، (جو)، (دیوید) و... اسم‌های پر تکراری هستند. شما می‌توانید صدها فیلم هالیوودی پیدا کنید که نام قهرمانش (مایکل)، (جورج)، (ویلیام) و... است و به ندرت اسم انگلیسی ناشناخته‌ای در کارها می‌بینید که خاص باشد. یکسری اسم‌ها ذاتا دراماتیک هستند و فیلمنامه‌نویسان را جذب خود می‌کنند. در فرهنگ ما هم اسم‌هایی مثل (حسن)، (رضا)، (حسین) و... اسم‌های جذاب و دراماتیکی برای نویسنده‌ و مخاطب محسوب می‌شوند.

پیام درباره چگونگی انتخاب اسم برای شخصیت‌های خاکستری داستان اظهار کرد: برای مثال ممکن است ما شخصیت خاکستری در کار داشته باشیم که این شخصیت منفی نیست اما خطاکار است‌ و در آخر قصه هم پشیمان می‌شود اما با این حال باز هم شما نمی‌توانید اسم ائمه را روی این شخصیت بگذارید. در حالی که از نگاه من تمام اسم‌های ائمه دراماتیک هستند. چرا که ما از این نام‌ها پیشینه‌ی ذهنی داریم. من شخصا اسم (علی) را دوست دارم اما برای استفاده از آن‌ محدودیت‌هایی دارم. باید این را بپذیریم اگر  مثلا قهرمان قصه‌ی من (علی) باشد بسیار قوی‌تر و تاثیرگذارتر از اسم (آیدین) عمل می‌کند.

او در پایان با اشاره به انتخاب اسم در فیلم‌های قبل از انقلاب گفت: اگر به فیلم‌های قبل از انقلاب هم نگاهی بیندازیم می‌بینیم که اسم جوانمردهای ما (عباس)، (علی)، (حسین) و... بوده است. ممکن بود که این افراد میگساری می‌کردند، دچار خطاها یا لغزش‌هایی می‌شدند اما اساسا ماهیت قهرمان قصه را داشتند.

خبرنگار: تبسم کشاورز

انتهای پیام/