مسیر آینده تجارت صنعتی ایران با حرکت به سمت دانش‌بنیان شدن اقتصاد ملی متحول می شود

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، تغییر نقش ایران از تأمین کننده انرژی کشورهای غربی پس از پیدایش نفت شل، اعمال تحریم های بی سابقه بر کشورمان پس از سال 2012 و از بین رفتن معامله ایران و غرب در سطح کلان که شامل فروش انرژی و واردات فناوری و مواد واسطه ای می شد، لزوم اتخاذ سیاست جدیدی را در ارتباط با دانش بنیان کردن اقتصاد ملی مطرح کرده است.

این سیاست شامل تغییر سیاست های صنعتی کشور و گسترش تجارت غیرنفتی از طریق ترانزیت و راه ابریشم است. برای دستیابی به این هدف نیازمند ورود فناوری به صنایع هستیم. به این ترتیب، حرکت به سمت دانش بنیان کردن اقتصاد ملی یک ضرورت است که باید تمهیدات عملیاتی برایش بیندیشیم.

حمایت از تولید داخل در راستای دانش بنیان کردن تولیدات و فاصله گرفتن از خام فروشی در کشورمان به اجرا گذاشته شده است. اما متاسفانه این حمایت ها تا کنون تبدیل به رانت های مختلف شامل رانت تسهیلات، مجوز، انحصار، ارز چند نرخی، تعرفه ی گمرکی و موارد دیگر شده و نتوانسته گرهی از مشکلاتمان باز کند.

البته ناگفته پیداست که حمایت از تولیدکنندگان در قالب های گوناگون و اعطای یارانه امری بدیهی است اما نکته اینجاست که این حمایت ها تا کنون نتوانسته است ما را به هدف اصلی مان مبنی بر دانش بنیان کردن اقتصاد ملی برساند.

رحمان سعادت استاد اقتصاد در گفت وگو با خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری برنا درباره با لزوم دانش بنیان کردن اقتصاد ملی و لزوم چاره اندیشی در خصوص خام فروشی و واردات محصولات نهایی به کشور که ضربه شدیدی به اقتصاد ملی وارد می کند، اظهار داشت: اقتصاد امروز با اقتصاد بیست الی سی سال گذشته تفاوت زیادی دارد. اولین مشخصه اقتصاد نوین این است که آن ها در حال پیچیده شدن هستند. به طوری که برخلاف ادوار گذشته الان کالاهای پیچیده تولید می شود.

وی افزود: یکی از ویژگی های کالاهای پیچیده هم دانش بنیان بودن است. از آنجائیکه در ساخت این کالاها از دانش زیادی استفاده می شود، محصول نهایی ارزش بالایی دارد. حجم کم و ارزش افزوده زیاد از مشخصه های این محصولات است؛ این نوع کالاها هر روز بیشتر می شود. 

این استاد دانشگاه تصریح کرد: هر کشوری که بتواند در سبد تجاری و صادراتی خود از کالاهای پیچیده تر که مبتنی بر اقتصاد دانش بنیان هستند، بهره بگیرد، می تواند سهم بیشتری از بازارهای دنیا در آینده داشته باشد. این تفکر در ایران ایجاد شده است که باید به دانش بنیان کردن اقتصاد ملی بپردازیم. ما به این نتیجه رسیده ایم که باید به سمت دانش بنیانی گام برداریم و از خام فروشی فاصله بگیریم، این شروع خوبی است و با سیاست‌های تکمیلی نظیر اعتبار مالیاتی نیز این مسیر تامین مالی خواهد شد و گسترش خواهد یافت.

سعادت گفت: مهم این است که زیرساخت های لازم را برای دانش بنیان کردن اقتصاد ملی مان در اختیار داریم. ما به لحاظ سرانه دانشگاهی جزو کشورهای خوب دنیا محسوب می شویم و از نظر تولیدات پژوهشی هم وضعیت مان مساعد است. نقص مهمی که وجود دارد این است که پیوند بین صنعت از یک سو با  دانشگاه ها و علم از سوی دیگر به خوبی در کشورمان برقرار نشده است. شرکت های دانش بنیان می توانند این ارتباط را افزایش دهند. 

به گفته وی، نیاز داریم در بازارهای بین المللی دقت کنیم و بازاریابی خوبی برای محصولات تولیدی خود داشته باشیم. از طرف دیگر، باید فضای بین المللی برای کل اقتصاد کشور و به خصوص برای تولیدات صادراتی و دانش بنیان خود بهتر شود. اگر ما ویترین خوبی در حوزه بین الملل نداشته باشیم، هر چقدر هم که تولیدات دانش بنیان خوبی داشته باشیم، امکان صادرات نخواهیم داشت. بنابراین، به اجبار به همان خام فروشی برمی گردیم. به این ترتیب، لازم است با برنامه ریزی های دقیق و حساب شده در حوزه دانش بنیان کردن اقتصاد ملی گام برداریم.    

سعادت خاطرنشان کرد: صرفاً تولید دانش بنیان نمی تواند برایمان ثروت آفرینی کند. یک لجستیک و زنجیره تأمین در اینجا مطرح است. تولیدات دانش بنیان باید بازار داخلی داشته باشند که رقیبش واردات و قاچاق کالاست.

این استاد اقتصاد در پایان خاطرنشان کرد: باید بتوانیم در عرصه بین الملل نیز به صادرات تولیدات دانش بنیان بپردازیم که لازمه اش همان بازاریابی بین المللی است ما در هر دو بعد ضعف هایی داریم که باید برای رفع آنها چاره اندیشی کنیم. با توجه به این شرایط، می بینیم که علی رغم توصیه و ها تأکیدات مقام معظم رهبری در خصوص لزوم دانش بنیان شدن اقتصاد ملی و صنایع همچنان این موضوع رخ نمی دهد. 

انتهای پیام/