نقش متخصصان فنی در تهیۀ گزارش موسوم به بررسی اختلال‌های اینترنت ایران چیست؟

گروه علمی و فناوری خبرگزاری برنا؛ روز گذشته دومین گزارش تحلیلی و تبیینی خبرگزاری برنا درباره گزارش (بیانیه سیاسی) انجمن تجارت الکترونیک ایران پیرامون آنچه اختلال‌های اینترنتی در ایران می‌خوانند، منتشر شد.

امروز در گزارش سوم، برخی اشتباهات فنی و بنیادی در گزارش انجمن تجارت الکترونیک را مورد بررسی قرار داده‌ایم همچنین به بررسی مسئلۀ تعلق سی درصد از سایت‌های استنادی انجمن مذکور به موضوعات مستهجن پرداخته‌ایم که سبب ایجاد تغییر معنادار در نتایج نهایی خروجی بیانیۀ سیاسی مذکور دارد.

این بیانیۀ سیاسی از پایه دچار ایرادهای اساسی فنی، علمی و آماری است، انجمن تجارت الکترونیک برای تهیۀ خروجی گزارش خود ۱۰۰ و ۳۰۰ سایت پراستفاده جهان را انتخاب کرده است که بسیاری از آن‌ها در ایران استفاده نمی‌شوند.

نکتۀ عجیب دربارۀ نمونۀ انتخابی این انجمن، وجود ده‌ها سایت غیراخلاقی، جنسی، مبتذل و پورنوگرافی در میان تارنماهای مورد استناد این گزارش است.

بررسی‌های فنی و کارشناسی به وضوح حکایت از غیر اخلاقی و مبتذل بودن حدود سی درصد از نمونۀ انتخابی انجمن مورد اشاره برای تهیۀ بیانیۀ سیاسی مذکور دارد!

این سایت‌ها در گزارش انجمن تجارت الکترونیک با برچسب «Adult Entertainment» یا سرگرمی بزرگسالان مشخص شده‌اند!

گزارش انجمن مورد اشاره طوری تنظیم شده است که گویی برخی از نویسندگان بیانیۀ سیاسی مذکور از محدود بودن دسترسی به چنین سایت‌هایی در کشور نیز گلایه دارند و متوقع رفع مسدودی آن‌ها هستند!

انجمن تجارت الکترونیک اگر مضر بودن چنین محتوایی را قبول دارد همچنین خود را ملزم به رعایت ارزش‌های ایرانی و اسلامی می‌داند، برای نگارش نتیجۀ نهایی گزارش مورد بحث، ابتدا باید همۀ سایت‌های مستهجن و مبتذل بررسی شده را حذف کند و بعد مجدداً جمع‌بندی نهایی را انجام دهد؛ چرا که وجود این سایت‌ها، نتایج گزارش را به طور کل تغییر می‌دهد.

موضوع دیگری که سبب می‌شود تا احتمال وجود انگیزه‌های سیاسی پنهان برای نوشتن این بیانیه را تقویت گردد، ناقص بودن گسترۀ آماری مورد بررسی توسط انجمن تجارت الکترونیک است، آن‌ها در نتیجه‌گیری‌های خود سایت‌ها و سرویس‌های داخلی را در نظر نمی‌گیرند! در حالی که اکنون حدود ۵۵ تا ۶۰ درصد مجموع ترافیک تولیدی کشور به سکوها و سرویس‌های داخلی اختصاص دارد.

سوال این است که نقش متخصصان فنی در نگارش چنین گزارشی چه بوده است، انجمن تجارت الکترونیک با وجود چنین اشتباهات فاحشی که تاکنون ما در خبرگزاری برنا طی سه گزارش فقط بخشی از آن‌ها را مورد اشاره قرار داده‌ایم، واقعاً به دنبال ارتقاء سطح خدمات به مردم بوده است؟! بنظر می‌رسد که پاسخ این سوال مثبت نیست و گفتمان سیاسی بیش از موضوعات فنی در تدوین گزارش مورد اشاره نقش داشته است!

نکتۀ عجیب دیگر این بیانیۀ سیاسی به ظاهر فنی سعی در احصاء اختلال‌ها و محدودیت‌های شبکه فقط با اتکاء به ارسال درخواست‌های معمول WEB (درخواست HTTP به مسیر root دامنه اصلی) است! 

این دامنه‌ها بطور معمول توسط APIهای برنامه‌های کاربردی مورد استفاده قرار می‌گیرند بنابراین اگرچه ممکن است رتبه خوبی در میزان استفاده داشته باشند اما برای استفاده مستقیم کاربران طراحی نشده‌اند و لزوما پاسخی به درخواست‌های ارسالی مستقیم کاربران از طریق مرورگرها یا Botها ندارند.

همین موضوع سبب می‌شود که بررسی اختلال در این دامنه‌ها توسط ابزارهای پایش خودکار دامنه‌ها (همچون OONI Probe، رادار آروان یا سایر Botها) معمولا منجر به تولید false alarm شود، برای مثال دامنه microsoftonline.com که در رتبه‌بندی similarweb رتبه ۳۵ را به خود اختصاص داده است، پاسخی به درخواست به دامنه اصلی نمی‌دهد.

همچنین اگر درخواست به زیردامنه‌های این دامنه مثل login.microsoftonline.com ارسال شود، پاسخ برگشت داده می‌شود.

مثال دیگر دامنۀ realsrv.com که متعلق به سرویس تبلیغات آنلاین ExoClick است که در رتبه‌بندی similarweb رتبه ۳۸ را به خود اختصاص داده است، برای ارتباط با APIها با زیردامنه‌های زیر است و پاسخی به درخواست‌های مرورگر ارسال نمی‌کند.

ـ main.realsrv.co

ـ a.realsrv.com

ـ ads.realsrv.com

طی روزهای آتی به دیگر نقاط مبهم این بیانیۀ سیاسی خواهیم پرداخت.

انتهای پیام/