بخشی از آیین عزاداری مردم هرمزگان در ماه محرم

به گزارش خبرگزاری برنا هرمزگان، آیین های عزاداری سنتی و بومی در استان هرمزگان سابقه طولانی و دیرینه دارد که مردم این دیار از زمان های دور پایبند به برگزاری آن بوده و همچنان نسل به نسل منتقل شده به طوری که جوانان و نوجوانان برای مشارکت در این مناسبت ها با شور و شوق خاصی شرکت دارند.عمق دلدادگی و معرفت دینی موجب شده که مردم این استان به عنوان مرزداران و پیشانی ورودی به کشور از دین اسلام به عنوان نجات دهنده بشر استقبال کرده و آن را موجب رشد و تقویت پایه های دین می دانند بر حفظ و تداوم آن تاکید می کنند.یکی از سنت های زیبای نواحی جنوب کشوز در ماه محرم، سبک نواختن سنج و دمام این مناطق است که از سابقه ای طولانی برخورداراست.سنج و دمام و بوق آهنگی حماسی را خلق می کند و ضمن اینکه عزاداران را به سوی محل برپایی هیات های عزادار فرا می خواند، در حرکت دسته های عزادار سینه زن و زنجیر زن انسجام خاصی ایجاد می کند.

آیین عزا داری چک چکو

چک چکو یا سنگ زنی از آیین های ویژه و شاخص مردم هرمزگان در ایام محرم بوده که امروزه این آیین ها با تلفیق فرهنگ های بومی و مهاجرنشین رنگ و بویی دیگر به خود گرفته است.در این نوع عزاداری سنتی که بیشتر مورد توجه مردم هرمزگان بوده و هم اکنون نیز رواج داشته و دارد، عزاداران از اول تا پایان دهه محرم با ۲ قطعه سنگ و یا چوب کوچک (به شکل مربع یا دایره ) اجرا می شود به طوری که عزاداران سنگ ها را به هم کوبیده و در واقع نام چک چکو نیز از صدای به هم خوردن سنگ ها گرفته شده است.

آیین عزاداری با سنج و دمام

نواختن سنج و دمام با ابزار های مخصوص در عزاداری های جنوب بسیار جالب توجه است، معمولا در هرمزگان وقتی جوان از دنیا می رود نوازندگان سنج و دمام به در خانه شخص متوفی می روند و با نواختن ضرب آهنگی دلنشین خانواده داغدار را تسلی می دهند، در استان هرمزگان در شب های محرم در بعضی از محلات بندرعباس آیین نواختن و عزاداری کردن با سنج و دمام برقرار می شود که توجه هر کسی را به خود جلب می کند.

مراسم علم گردانی 

یکی دیگر از سنت های عزاداری در استان هرمزگان در ماه محرم رسم علم گردانی است این رسم زیبا با حضور دسته های مردمی است که مداحی هایی برای ائمه اطهار خوانده می شود که اغلب این مداحی ها به زبان و لهجه بندرعباسی ذکر می شود و معمولا این مراسم علم گردانی با استقبال بی نظیر مردم مواجه می شود.

تعزیه خوانی و اجرای آن 

از آنجایی که محور هر محله مسجد آن محله است در محلات مختلف شهر بندرعباس نیز با محوریت مسجد مراسم عزاداری برای سرور و سالار شهیدان اباعبدالله الحسین علیه السلام برگزار می‌شود و یکی از این آیین تماشایی اجرای مراسم تعزیه است که اغلب به زبان محلی است، اوج هنر اجرا کنندگان تعزیه در روز عاشورا است و این اجرا دل هر انسان با وجدانی را به درد می آورد.

روضه خوانی 

سبک وسیاق روضه خوانی دراین استان ابتدا با خواندن چند نوحه با سبک محلی وسنتی به صورت نشسته و دورهم برگزار می شود، سپس چاووشی خوانی توسط یک نفر که صدای خوش و رسایی دارد بیان می شود ومجلس را برای روضه خوانی آماده می کند.در ماه های محرم و صفر بویژه دهه اول محرم و دهه آخر صفر، روضه خوان های محلی زنانه و مردانه مصیبت های اهل بیت عصمت و طهارت (ع) را همراه با شعرهای مرثیه سرایان بزرگ برای مردم بازگو می کنند. آن جایی که بندرعباس یک شهر مهاجرپذیر است و به طور تقریبی از تمام نقاط ایران در این شهر زندگی می کنند در ماه های محرم برای خود تکایای جداگانه ای برپا می دارند و به شیوه و سبک خود عزاداری کرده و این تنوع عزاداری با فرهنگ های مختلف خود دلیل برگزاری عزاداری با شور و شوق بیشتر در استان شده و همسفر گردشگران مذهبی از سایر نقاط ایران برای آشنایی با این نوع عزاداری و سوگواری را همراه دارد.

سینه زنی به صورت حلقه ای 

در سینه زنی ایستاده مردان به شکل دایره می چرخند و در حالی که با دست چپ کمربند یکدیگر را گرفته اند با دست راست محکم بر سینه ی خود می کوبند، اوج این سینه زنی وقتی است که نوحه خوان، واحد می خواند.

مراسم سه روز برای امام حسین و یاران باوفایش 

سه روز پس از شهادت حضرت اباعبدالحسین و ۷۲ یار باوفایش آیین های سوگواری در شهرها و روستاهای هرمزگان برگزار می شود که به عنوان یک مراسم مذهبی جا افتاده و معروف به سه پس روز ازشهادت یا مرگ است. دراین روز ضمن برگزاری آیین های سوگواری اعم از نوحه خوانی ، سینه زنی ، مداحی و سخنرانی ، عده ای از مردم هرمزگان پلو و حلیم نذری پخت کرده و بین نیازمندان و همسایه ها واقوام و خویشان توزیع می کنند و نوعی فاتحه شهدای دشت نینوا به حساب می آید.

خبرنگار: راضیه سالاری 

انتهای گزارش/