تأکید مسلمی بر ضرورت توجه ویژه به مسئولیت اجتماعی در ایران

به گزارش خبرگزاری برنا، به نقل از روابط عمومی سازمان جهاد دانشگاهی، رئیس جهاد دانشگاهی حسن مسلمی نائینی در جلسه شورای سیاستگذاری نخستین همایش تجارب مسئولیت اجتماعی در ایران در سالن جلسات دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی، با بیان این‌که از افتخارات جهاد دانشگاهی میزبانی این همایش مهم و به‌نوعی جدید است، در ادامه اظهار کرد: نیاز برگزاری این همایش در کشور به‌شدت احساس می‌شد.

رئیس شورای سیاستگذاری نخستین همایش تجارب مسئولیت اجتماعی در ایران، با بیان این‌که باید برای هر شرکت، سازمان، نهادی مسئولیت اجتماعی الزام و تکلیف باشد، در ادامه افزود: در آیات قرآن کریم هم بر این موضوع تأکید شده است.

مسلمی‌نائینی، با اشاره به آیه ۷۴ سوره اعراف گفت: خداوند در این آیه می‌فرماید به یاد آورید هنگامی که خداوند شما را بعد از هلاکت قوم عاد جانشین آنان ساخت و در زمین به شما جایگاه مناسب داد. از قسمت‌های هموار زمین قصر‌ها می‌سازید و کوه‌ها را برای ساختن خانه‌هاغ می‌تراشید پس الطاف و نعمت‌های خداوند را یاد کنید و در زمین فساد نکنید.

وی، با بیان این‌که اشاره به فساد در زمین همان آلودگی محیط زیست است، در ادامه خاطرنشان کرد: از این‌رو توجه به حفظ محیط زیست برای شرکت‌ها، نهادها، سازمان‌ها نوعی مسئولیت اجتماعی است.
رئیس جهاد دانشگاهی، با بیان این‌که شرکت‌های دانش‌بنیان کوچک برای انجام کار‌های بزرگتر نیازمند دریافت کمک‌هایی در قالب مسئولیت اجتماعی هستند، در ادامه تصریح کرد: این فرهنگ باید در جامعه ترویج شود تا جهش تولید با مشارکت مردم انجام شود.

بدون مسئولیت اجتماعی هیچ پدیده اجتماعی، فنی و میدانی مقبولیت و حمایت جامعه را ندارد

در ادامه این جلسه، سیدضیاء هاشمی، معاون اجتماعی و فرهنگی معاون اول رئیس‌جمهور، با بیان این‌که مسئولیت اجتماعی امروز یک مفهوم فرعی نیست بلکه یک ضرورت است، در ادامه تصریح کرد: اگر گفته می‌شود یک پدیده اجتماعی نمی‌تواند بدون کارکرد دوام و بقا داشته باشد بدون مسئولیت اجتماعی هم هیچ پدیده اجتماعی، اقتصادی، صنعتی، فنی و میدانی نمی‌تواند مقبولیت، حمایت و همدلی جامعه را در پی داشته باشد.

وی، با ابراز خرسندی از ابتکار عمل جهاد دانشگاهی برای برگزاری این همایش در ادامه انتظارات این‌چنینی توأم با خلاقیت و ابتکار را بخشی از وظایف ذاتی این نهاد دانست و خاطرنشان کرد: جهاد دانشگاهی می‌تواند به موضوع مسئولیت اجتماعی در سطح ملی به‌خوبی بپردازد و امید می‌رود این حرکت بتواند در جامعه جریان‌ساز باشد.

معاون اجتماعی و فرهنگی معاون اول رئیس جمهور، با اشاره به آیات تلاوت‌شده در ابتدای جلسه و تقدیر از حسن انتخاب آن گفت: بسیار گویاست که فردی، کنشگری و هر سازمانی باید در عرصه فردی، رفتاری و اجتماعی پاسخگو باشد. پاسخگویی و مسئولیت اجتماعی موضوعی است که در جامعه بالنده ما ضرورت روزافزونی را دارد.

با تقویت جامعه، مسئولیت اجتماعی هم جدی‌تر می‌شود

هاشمی، با اعتقاد به این‌که با تقویت جامعه، مسئولیت اجتماعی هم جدی‌تر می‌شود، در ادامه خاطرنشان کرد: زمانی مسئولیت اجتماعی در جامعه موضوعیتی نداشت و امروز مفهومی نسبتاً جدیدی است.

وی، با تأکید مجدد بر این‌که با تقویت جامعه مسئولیت اجتماعی موضوعیت و اهمیتش دوچندان می‌شود، در ادامه تصریح کرد: حوزه‌های مختلف اجتماعی به‌سمتی پیش می‌روند که این پرسشگری و مطالبه‌گری و طبیعتاً پاسخ و مسئولیت‌پذیری اجتماعی افزایش می‌یابد.

معاون اجتماعی و فرهنگی معاون اول رئیس جمهور، با بیان این‌که سازمان‌ها، موسسات و بنگاه‌های اجتماعی می‌توانند منشأ اثر عینی در تغییر و تحولات مسائل اجتماعی و اقتصادی باشند، ادامه داد: در این‌صورت پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی آنها مضاعف می‌شود.

این استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران، در ادامه با ذکر خاطره‌ای از ساخت سد گتوند و این‌که اگر اجرای این پروژه برای ساکنان محل عایدی نداشته باشد با همه اثرگذاری عظیمش در سطح کشور مقبولیتی برای اهالی محل نخواهد نداشت، گفت: عسلویه اقتصاد کشور را دگرگون می‌کند، اما برای جامعه عسلویه چه منفعتی دارد؟ یا به‌عنوان مثال ساخت یک شهرک گردشگری در جاده چالوس یا عباس‌آباد یک منطقه سنتی شاید برای کشور و مردم پایتخت سودمند باشد، اما اگر مخرب محیط زیست و آسیب‌رسان به اهالی محل باشد هیچ مقبولیت و پشتیبانی مردمی نخواهد داشت.

هاشمی، پرداخت به موضوع همایش را نه امری مستحب بلکه یک ضرورت علمی و ملی برشمرد و افزود: بنگاه‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌ها در شرایط جدید و فن‌آوری‌های نوین باید مسئولیت‌پذیری اجتماعی داشته باشند چنان‌چه مسئولیت اجتماعی و مشروعیت افزایش یابد در این‌صورت با بررسی‌های علمی پاسخ دادن به یکسری پرسش‌ها جدی می‌شود.

پیشنهاد هاشمی برای راه‌اندازی دبیرخانه جایزه سالانه مسئولیت اجتماعی به شرکت‌ها و سازمان‌های منتخب

وی، در ادامه ۴ پیشنهاد را برای برگزاری بهتر نخستین همایش ملی تجارب مسئولیت اجتماعی ایران ضروری برشمرد و افزود: مناسب آن است یکی از محور‌های این همایش ملی به موضوع گردشگری و مسئولیت اجتماعی اختصاص یابد حتی می‌توان در یک پنل تخصصی به آن پرداخت. موضوع دوم در گزارش وفاپور گزارشی از رسانه‌ای بودن همایش دیده نشد، چون این همایش در فرهنگ عمومی اهمیت دارد و این سطح از مشارکت نیازمند توجه بیشتر رسانه هاست.

معاون اجتماعی و فرهنگی معاون اول رئیس جمهور، به شورای سیاستگذاری نخستین همایش تجارب مسئولیت اجتماعی راه‌اندازی دبیرخانه جایزه سالانه مسئولیت اجتماعی به شرکت‌ها و سازمان‌های منتخب را پیشنهاد داد.

وی، ورود مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی را در این همایش ارزشمند برشمرد و افزود: پیشنهاد بعدی من یک پیشنهاد عملیاتی است این‌که خروجی این رویداد دستورالعملی و یا چک لیستی از مراحل و فرآیند‌های لازم برای ایفای مسئولیت اجتماعی در یک پروژه یا شرکت باشد. این می‌تواند به‌عنوان دستاورد این همایش به‌صورت دستورالعمل پیشنهادی یا اولیه با عنوان پیوست مسئولیت اجتماعی باشد.

هاشمی، ادامه داد: چنان‌چه تصمیم به برگزاری سالانه و مستمر این همایش هستید جهاد دانشگاهی با ظرفیت و جایگاه اجتماعی خود می‌تواند دبیرخانه جایزه سالانه مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و سازمان‌ها را راه‌اندازی کند تا برای جریان‌سازی از شرکت‌های موفق تقدیر شود.مسئولیت اجتماعی در دنیا به‌شدت با حکمرانی شرکتی پیوند خورده است.

ابراهیم شیخ، معاون صنایع عمومی وزارت صمت، هم با بیان این‌که مسئولیت اجتماعی در دنیا به‌شدت با حکمرانی شرکتی پیوند خورده است، گفت: هم‌چنین در دنیا ادبیات گسترده و تجارب بسیار خوبی وجود دارد که جای خالی آن در ایران احساس می‌شود در ایران درباره همه چیز صحبت می‌شود، اما درباره این‌که چگونه حکمرانی شرکتی مسئولیت‌پذیری داشته باشیم حرفی زده نمی‌شود.

وی، با بیان این‌که حتی مسئولیت اجتماعی می‌تواند فسادزا شود، در ادامه تصریح کرد: اگر هم‌چنان پیش برویم و در این موضوع کار علمی نکنیم، مسئولیت اجتماعی به یکی از مفاهیم بد و پردغدغه در جامعه مدیریتی ایران تبدیل می‌شود. از همین‌رو وزارت صنایع از این همایش حمایت کامل خواهد کرد.

معاون وزارت صمت، با اشاره به وجود تجارب تلخ گذشته درباره مسئولیت اجتماعی گفت: بعضاً شرکت‌هایی که حداقل‌های ایمنی را برای مصونیت کارکنانشان از مخاطرات اعم از کلاه و کفش ایمنی تأمین نمی‌کنند، اما در مقابل هزینه‌های هنگفتی برای مسئولیت اجتماعی تقبل می‌کنند.
پیوند عمیق مسأله حکمرانی با مسئولیت اجتماعی

شیخ، با بیان این‌که مسأله حکمرانی و مسئولیت اجتماعی با یکدیگر پیوند عمیقی خورده‌اند، در ادامه خاطرنشان کرد: لطفاً همکاران گزارش‌های پایداری مفصل شرکت‌های بزرگ دنیا را که سالانه ارائه می‌دهند ملاحظه کنند که چقدر دقیق و عمیق و با جزئیات و حتی با ذکر منطق مسئولیت اجتماعی ارائه شده است. در سال‌های اخیر چندین شرکت بزرگ ایران به تهیه گزارش پایداری اقدام کرده‌اند.

جمال رحیمیان رئیس سازمان جهاد دانشگاهی تهران، هم با بیان این‌که دغدغه جهاد دانشگاهی زمینه‌سازی برای تحقق عدالت اجتماعی از جمله مسئولیت اجتماعی است، گفت: جهاد دانشگاهی از معدود نهاد‌هایی است که در انجام کار‌ها از مشارکت و همکاری بقیه سازمان‌ها استفاده می‌کند که در اغلب مواقع با این تشریک مساعی کار‌ها به‌درستی پیش رفته است.

وی، با تأکید مجدد بر این‌که بسیاری از رویداد‌ها با سابقه چندین سال برگزاری در جهاد دانشگاهی با مدل مشارکتی پیش رفته است، از این اعتماد، همدلی و همراهی ابراز خرسندی کرد.

غلامرضا غفاری دبیر علمی نخستین همایش ملی «تجارب مسئولیت اجتماعی در ایران»، هم در این جلسه مسئولیت اجتماعی را متفاوت از مسئولیت ذاتی سازمان‌ها، نهادها، شرکت‌ها و بنگاه‌ها برشمرد و افزود: این موضوع (مسئولیت اجتماعی) طی یک دهه در جامعه ایرانی مطرح شده است پیش از این دغدغه‌ها در قالب پیوست‌های فرهنگی، اجتماعی، زیست‌محیطی عنوان می‌شد و اخیراً عدالت هم درباره طرح‌های ملی عنوان شده است.

رسیدن به توسعه اجتماعی مستلزم توجه به مسئولیت‌های اجتماعی

وی، با بیان این‌که برای پرداختن به توسعه اجتماعی نیازمند توجه به مسئولیت‌های اجتماعی هستیم، در ادامه خاطرنشان کرد: آن‌چه به جامعه طراوت، نشاط و امکان تجربه برای توسعه را فراهم می‌کند تعهد و مسئولیت اجتماعی است که از سطح فردی آغاز و به جمعی تسری می‌یابد.

این استاد دانشگاه تهران، با اعتقاد به این‌که صرفاً با گفتن، چیزی تحقق نمی‌یابد بلکه باید در عمل به اجرا در آید، گفت: باید برای معنا و مشخص شدن عدالت‌های تجارب مسئولیت اجتماعی صورت‌بندی درستی در همایش انجام شود به‌عبارتی در این اصطلاح به لحاظ مفهوم نظری باید بر مبنای زمینه‌های اجتماعی و تاریخی ایران تأمل بسیار شود.

غفاری، با بیان این‌که در کنار مقبولیت اجتماعی، تجارب مسئولیت اجتماعی معنا پیدا می‌کند، در ادامه افزود: در این همایش می‌کوشیم اغلب فعالیت‌ها معطوف به تجارب باشد که بیانگر دستاورد‌هایی است که قابل چشم‌پوشی نیست.  

وی، این نشست را واجد خصلت چندوجهی دانست که در آن نوعی چندگانگی وجود دارد، در ادامه تصریح کرد: در این نشست اساتید دانشگاه، مجموعه‌های بخش خصوصی، دستگاه‌های اجرایی و ... حضور دارند. می‌توانند تجربه‌های خود را به‌صورت نمونه مورد مطالعه (Case Study) طرح و بررسی کنند تا نقاط ضعف و قوت مشخص شود.

دبیر علمی نخستین همایش ملی «تجارب مسئولیت اجتماعی در ایران»، با بیان این‌که در این حوزه می‌توان در مقیاس‌های ملی، منطقه‌ای و حتی استانی و محلی براساس توانمندی و قابلیت‌هایشان کار کرد، گفت: مسئولیت اجتماعی برای آنها الزامات و ضرورت‌هایی را ایجاد می‌کند که همگی در این همایش به آن پرداخته می‌شود تا جایگاه آن در فرآیند توسعه کشور تبیین شود.

در ادامه این نشست، حسین وفاپور، دبیر اجرایی همایش ملی تجارب مسئولیت اجتماعی، با بیان این‌که در ارتباط با مسئولیت اجتماعی اسناد بالادستی تنظیم شده است، در ادامه تصریح کرد: در مجلس قانونی با ۱۱ سرفصل در حوزه‌های آسیب‌های اجتماعی، بلایای طبیعی، کیفیت زندگی، محرومیت‌زدایی، عدالت اجتماعی، حقوق نسل‌های آینده، محیط زیست و ... وجود دارد.

دبیر اجرایی همایش ملی تجارب مسئولیت اجتماعی، با بیان این‌که در این همایش افزون‌بر طرح تجارب، مباحث نظری و مفهومی هم مطرح می‌شود، در ادامه خاطرنشان کرد: هدف از بیان تجارب مشخص شدن نقاط ضعف و قوت، روایت موفقیت‌ها و شکست‌هاست.

راه‌اندازی دبیرخانه ترویج و گفتمان‌سازی مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها سال آینده

وفاپور، از راه‌اندازی دبیرخانه ترویج و گفتمان‌سازی مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها پس از این همایش خبر داد و گفت: این همایش در پایگاه موسسه استنادی جهان اسلام (ISC) ثبت شده است تا اساتید و پژوهشگران برای کسب امتیاز و شرکت در همایش ترغیب شوند.

وی، با اشاره به وجود دو شورای علمی و شورای سیاستگذاری این همایش ادامه داد:، چون موضوع مسئولیت اجتماعی، محلی است کوشیده شده از تجارب اساتید اکثر دانشگاه‌های کشور استفاده شود.

به گفته دبیر اجرایی همایش ملی تجارب مسئولیت اجتماعی، محور‌های اصلی هشتگانه همایش شامل بازاندیشی و ایضاح مفهومی- نظری مسئولیت اجتماعی در عرصه‌های (نهادی، شرکتی، سازمانی، صنفی، مدنی و اجتماع محلی)، تجارب ملی و بین‌المللی مسئولیت اجتماعی (روایت موفقیت‌ها و شکست‌ها، نقاط قوت و ضعف)، فرصت‌ها و چالش‌های مسئولیت اجتماعی، ‏مسئولیت اجتماعی و فن‌آوری‌های نوین، ‏مسئولیت اجتماعی و مسائل و مخاطره‌های اجتماعی، مسئولیت اجتماعی، پایداری و تاب‌آوری اجتماعی، الگو‌های مناسب جهت ایفای مسئولیت اجتماعی صنایع و سازمان‌ها و راهکار‌های ترویج گفتمان مسئولیت اجتماعی در ایران که زیر محور‌ها و نحوه ارسال مقاله به همایش در وبگاه همایش به آدرس  csr.jahat.ir قابل دسترسی هستند.

وفاپور، به برگزاری چند پیش‌نشست اشاره و خاطرنشان کرد: همزمان در ۴ حوزه نفت و گاز، صنعت و معدن، تکنولوژی و هوش مصنوعی و محیط زیست و غذا مجموعه مقالات تجارب جهانی در دست ترجمه است و تا در زمان همایش منتشر شود. همچنین برای همایش ۲۰ مقاله به اساتید این حوزه سفارش داده شده است.

وی، با اشاره به برگزاری ۶ پنل تخصصی با عنوان‌های صنعت و معدن، انرژی، نفت و گاز و پتروشیمی، تکنولوژی هوش مصنوعی، مخابرات و فن‌آوری اطلاعات، گفت: محیط زیست و آب و غذا، زیرساخت و مسئولیت اجتماعی دانشگاهیان از دیگر پنل‌های تخصصی این همایش ملی است.

دبیر اجرایی همایش ملی تجارب مسئولیت اجتماعی، با بیان این‌که طبق اعلام فراخوان عمومی ۱۰ دی مهلت ارسال چکیده مقاله و ۲۰ بهمن مهلت ارسال اصل مقالات به دبیرخانه همایش است، در ادامه از برپایی نمایشگاه در حاشیه همایش خبر داد و گفت: ارائه مناسب دستاوردها، انتقال تجارب، بهبود تصویر شرکت‌ها و ایجاد شبکه نخبگان و شرکت‌ها از دستاورد‌های این همایش است.

محمد طاهری، مشاور مدیر روابط عمومی شرکت فولاد مبارکه اصفهان، هم با بیان این‌که در سال‌های اخیر این واحد فعال اقتصادی تجربه‌های خوبی در حوزه مسئولیت اجتماعی داشته است، گفت: قصد داریم با شرکت در این همایش ضمن استفاده از تجارب مسئولیت اجتماعی دیگر واحد‌ها بتوانیم مدل پیاده شده در فولاد مبارکه را هم ارائه کنیم.

وی، با تأکید بر ضرورت ترویج و انتقال تجارب مسئولیت اجتماعی، در ادامه پیشنهاد داد که ضمن انتقال تجارب جریان اثرگذاری در جامعه برای توجه بیشتر به مسئولیت اجتماعی ایجاد شود تا ضمن ایجاد رقابت با تشریک مساعی مجموعه‌های ضعیف‌تر انگیزه‌ای برای انجام داشته باشند تا میزان اثربخشی و کارآیی افزایش یابد.  

هنوز مفاهیم مسئولیت اجتماعی برای بنگاه‌های اقتصادی و شرکت‌ها در هاله‌ای از ابهام است در ادامه سهیلا محبی، نائب رئیس کمیسیون مسئولیت اجتماعی و حاکمیت شرکتی اتاق ایران، با بیان این‌که دست‌کم ۱۰ سال در اتاق ایران کمیسیون به این نام راه‌اندازی شده است، ادامه داد: اکنون دوره سوم است که اتاق ایران نمایندگان کمیسیون مسئولیت اجتماعی و حاکمیتی شرکتی را همراه خود دارد.

وی، با انتقاد از این‌که هنوز مفاهیم مسئولیت اجتماعی برای بنگاه‌های اقتصادی و شرکت‌ها در هاله‌ای از ابهام است در ادامه بر ضرورت انجام فعالیت‌های آموزشی و ترویجی با رویکردی جدی تأکید کرد و افزود: جهاد دانشگاهی با رویکردی همه‌جانبه به این همایش پرداخته است و نتیجه ایده‌آلی را در پی دارد.

نائب رئیس کمیسیون مسئولیت اجتماعی و حاکمیت شرکتی اتاق ایران، با بیان این‌که در بحث قانون مسئولیت اجتماعی هم حرکت‌های خوبی در مرکز پژوهش‌های مجلس انجام شده است، در ادامه تصریح کرد: اتاق بازرگانی نه به‌لحاظ علمی بلکه در مقوله تجربه‌های عملی و موارد عملیاتی به اجرا در آمده می‌تواند نمونه‌های بسیاری را ارائه کند.

راه‌اندازی مرکزی به نام ارزیابی تأثیرات اجتماعی در جهاد دانشگاهی

هادی برغمدی، هم از مرکز ارزیابی تأثیرات اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، با بیان این‌که مدت ۱۰ سال است این پژوهشگاه مرکزی را به این نام راه‌اندازی کرده است، گفت: در این مرکز فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و ترویجی انجام می‌شود و تنها فصلنامه حال‌حاضر با عنوان ارزیابی تأثیرات اجتماعی توسط این مرکز منتشر می‌شود.

وی، پیوست‌های فرهنگی را در اهداف کلی برنامه پنجم توسعه در بند ۲ ماده ۸۰ برنامه ششم و در مواد ۸۵ و ۱۹ لایحه برنامه هفتم توسعه دانست که در مجلس حذف شد و ادامه داد: ما می‌توانیم از این بّعد در همایش کمک کنیم.

در ادامه این نشست،  روح‌الله نصرتی، عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی و معاون فرهنگی دانشگاه تهران، هم با بیان این‌که دانشگاه تهران چندین سال جشنواره‌ای را با عنوان مسئولیت اجتماعی با مشارکت بخش‌های مختلف برگزار می‌کند، در ادامه تصریح کرد:، اما کیفیت این جشنواره متفاوت از همایش ملی تجارب مسئولیت اجتماعی است. دانشگاه تهران هم به‌عنوان ارائه‌دهنده خدمت و یک بنگاه مسئولیت اجتماعی را از محور‌های فرهنگی خود تعریف کرده است و یکی از ۳ برنامه دانشگاه تهران ترویج مسئولیت اجتماعی است.

تأکید بر ضرورت آسیب‌شناسی تجارب مسئولیت اجتماعی در بازه ۱۰ ساله

وی، با تأکید بر ضرورت آسیب‌شناسی تجربه ۱۰ سال فعالیت در این حوزه در ادامه اظهار امیدواری کرد که یکی از محور‌های این همایش آسیب‌شناسی تجارب ۱۰ ساله باشد.

معاون فرهنگی دانشگاه تهران، با بیان این‌که بسیاری از مفاهیم برگرفته از دیگر کشور‌ها از معنی تهی هستند، گفت: مسئولیت اجتماعی یکی از این نمونه‌هاست. شاید از مسئولیت اجتماعی به‌درستی استفاده شود، اما درک حداقلی از این موضوع حاصل نشود.

متین رمضان‌خواه، معاون اجتماعی و استان‌های معاونت راهبردی ریاست جمهوری هم با تقدیر از برگزاری این همایش با رویکرد اجتماعی و فرهنگی، همایش‌های پیشین را در حوزه مدیریتی برشمرد و پیشنهاد داد که مفهوم مسئولیت اجتماعی دانشگاه جزو محور‌های همایش باشد که می‌تواند نقطه تمایز جدی این همایش با دیگر موارد باشد.

وی، با بیان این‌که امروز در سه‌گانه مثلث اجتماع، اقتصاد و محیط زیست، محیط زیست خارج و به‌عنوان محور و مبنا قرار گرفته است، در ادامه خاطرنشان کرد: در گزارش سال گذشته دولت حدود ۴۰ همت برای وزارت‌خانه‌های اجرایی به حوزه مسئولیت اجتماعی پرداخته است و ۲۲۱۰ پروژه با محوریت مسئولیت اجتماعی انجام شده است هم‌اکنون چیزی که نیاز است تغییر رویکرد مدیریتی و بازتعریف با نگاه اجتماعی است.

رمضان‌خواه، با بیان این‌که هم‌اکنون برخی، فعالیت‌های خیریه را با مسئولیت اجتماعی در هم آمیخته‌اند، گفت: این موضوع مسیر جدی را باز می‌کند تا بخش خصوصی از آن به‌عنوان مسئولیت اجتماعی استفاده کنند حال آن‌که مجموعه‌های بزرگ بین‌المللی نظیر شرکت‌های بزرگ خودروسازی برند کارفرمایی را روی مسئولیت اجتماعی قرار می‌دهند برای مثال بنز به‌مدت ۱۵ تا ۲۰ سال در مناطق آفریقایی ماشین تصفیه آب تولید می‌کند.

ضرورت وجود پیش‌مطالعات محیط زیستی و حوزه فرهنگی اجتماعی در پروژه‌های توسعه‌ای در سطح ملی

وی، با بیان این‌که در بند‌های ۳۵ و ۷۸ برنامه ششم توسعه به ضرورت مطالعات محیط زیستی و حوزه فرهنگی اجتماعی پیش از پروژه‌های توسعه در سطح ملی اشاره شده است، افزود: متأسفانه در برنامه هفتم توسعه بخش فرهنگی اجتماعی حذف شده است و تنها به مطالعات محیط زیستی در بند ۳۷ برنامه هفتم توسعه اشاره شده است.

رمضان‌خواه، با بیان این‌که دکتر پزشکیان بر وجود پیش‌مطالعه اجتماعی، فرهنگی و محیط‌زیستی پروژه‌های ملی تأکید دارد، گفت: ما از ابتدای انقلاب تاکنون ۷۲ هزار پروژه بر زمین مانده داریم این همایش می‌تواند دستاویزی برای عملیاتی کردن پروژه‌های مطالعاتی در استان‌ها فراهم کند.

وی، با اشاره به وجود بخشی به نام مسئولیت اجتماعی در اتاق‌های مطالعاتی استان‌ها افزود: البته بار اصلی آن بر عهده دانشگاه‌هاست و یک مشاور راهبردی در استان‌ها هم حضور دارند.
رمضان‌خواه، وجود نماینده ۳ وزارت‌خانه صمت، نفت و مسکن را در این شورا ضروری دانست.

در ادامه نشست، محسن قیاسی، نماینده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، با بیان این‌که در چند سال اخیر با فرآیند تغییر دانشگاه‌ها از نسل ۲ به ۳ و ۴ روبه‌رو هستیم، در ادامه خاطرنشان کرد: قصد داریم از این طریق ارتباط دانشگاه با صنعت را محکم کنیم از این‌رو به سمت شرکت‌های دانش‌بنیان و کوچک و نوپا رفتیم، اما امروز جهاد دانشگاهی باید آموزش دهد تا با CRC از ابتدا به مسئولیت اجتماعی متعهد باشند.

وی، با اشاره به کارخانه‌های تولید سیمان در غرب کشور و این‌که برای مردم منطقه آورده‌ای ندارد، گفت: باید از ابتدا به شرکت‌ها آموزش داده شود که مسئولیت اجتماعی چیست؟ رویکرد آنها به سلامت جامعه، محیط زیست و اشتغال‌زایی چیست؟ باید گفت شما در آینده شرکت‌های بزرگی خواهید شد باید مسئولیت خود را در قبال جامعه و محیط زیست بدانید.  

قیاسی، در ادامه این همایش را در ایجاد نگرش جدید در CRC موثر برشمرد و افزود: گنجاندن موضوع غذا، دارو و سلامت را در این همایش خواستار شد.

رسول افشارتبار، نماینده معاونت علمی و فن‌آوری ریاست‌جمهوری، هم با بیان این‌که این موضوع مسئولیت اجتماعی باید زودتر از این در ایران اتفاق می‌افتاد، گفت: پس از چندین سال از تصویب قوانین، تدوین آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها در بحث مسئولیت اجتماعی شاید این همایش بتواند به عملیاتی شدن این موضوع کمک کند.  

وی، با بیان این‌که معاونت علمی ریاست‌جمهوری در ۲ سال اخیر یک برنامه ملی با عنوان آبادی‌ها را جزو مأموریت‌های خود قرار داده است، در ادامه تصریح کرد: این موضوع مرتبط با چهارمین محور همایش با عنوان مسئولیت‌های اجتماعی و فن‌آوری‌های نوین است که در ذیل این برنامه ملی برای رفع محرومیت از مناطق مختلف کشور به‌کار گرفته می‌شود؛ که می‌توانیم در این همایش در این حوزه فعال باشیم.

در ادامه، محمد هاشمی، مسئول بخش مسئولیت اجتماعی مجموعه صنعتی گلرنگ، هم با بیان این‌که اگر قرار است گام جهانی برداشته شود باید این موضوع با آیتم‌های ۱۷ گانه سازمان ملل استانداردسازی شود، ادامه داد: در این عناوین ۱۷ گانه تعاریف قانونی برای جهانی شدن آمده است.

وی، با بیان این‌که مجموعه صنعتی گلرنگ مسئولیت‌های اجتماعی گسترده‌ای را داشته است، در ادامه خاطرنشان کرد: این مجموعه در ۹ آیتم از آیتم ۱۷ گانه سازمان ملل فعالیت گسترده داشته است و اخیراً سند راهبردی ESG را نوشته و در هیأت مدیره به تصویب رسانده است که نخستین اولویت محیط زیست است.

سینا شیخی، پژوهشگر این حوزه و نماینده مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، هم با بیان این‌که در خصوص مسئولیت‌های اجتماعی با چالش‌های جدی روبه‌رو هستیم، در ادامه خاطرنشان کرد: باید بتوانیم متناسب با این مشکلات آنها را در ساحت سیاستگذاری برطرف کنیم.
وجود چالش‌های جدی در حوزه مسئولیت اجتماعی در ۳ ضلع دولت، جامعه و بازار

وی، با تأکید مجدد بر وجود چالش‌های جدی در حوزه مسئولیت اجتماعی در ۳ ضلع دولت، جامعه و بازار گفت: تاکنون بیش از ۸۰ نشست با عنوان مسئولیت اجتماعی در مرکز پژوهش‌های مجلس برگزار شده است و روایت‌های متعددی از مردم، دولتمردان و سیاستمردان شنیده‌ایم این‌که شرکت‌های خصوصی را بالاجبار به خیریه‌ها معرفی می‌شدند و به فشار‌های دستگاه‌های محلی عمل می‌کردند.

این نماینده مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، با بیان این‌که در ساحت دولت هم با مشکلاتی روبه‌رو بودیم، گفت: در ۳ دولت ۱۲، ۱۳ و ۱۴  سه متن قانونی با ۳ رویکرد سیاستی متفاوت وجود دارد. ماده ۸۰ برنامه ششم توسعه، آیین‌نامه‌ای که در دولت قبل تدوین شد و بخشی از لایحه بودجه در دولت چهاردهم که از نظر کارشناسان اجتماعی هر سال با مشکلات جدی و بحرانی مواجه می‌شویم.

شیخی، با بیان این‌که برنامه ششم نتوانست کاری بکند، آیین‌نامه دولت سیزدهم هم زمینه‌ای جز رانت و شائبه ایجاد نکرد و در لایحه بودجه دولت صرفاً محلی از تأمین بودجه دولت را مشخص کرده است، در ادامه افزود: از این موارد می‌توان به‌عنوان تجارب مسئولیت اجتماعی ۳ دولت با ۳ رویکرد متفاوت که نتوانستند انتظارات فراوان حوزه را برآورده کنند را مورد بررسی قرار داد.

تأکید بر ضرورت حفظ رویکرد نقادانه همایش تجارب مسئولیت اجتماعی

وی، با اعتقاد به این‌که تا در جامعه گفتمان‌سازی نشود هر چه شرکت‌ها را به مسئولیت اجتماعی دعوت کنیم هیچ مشارکتی انجام نخواهد شد، گفت: این همایش باید رویکرد نقادانه خود را حفظ کند.

این نماینده مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، با بیان این‌که در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی نباید وارد تعارفات سیاسی و اقتصادی شد، در ادامه افزود: در عین حال باید باید حریت دانش اجتماعی حفظ شود.

شیخی، با بیان این‌که درباره مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها هنوز طرحی در مجلس آماده نشده است، در ادامه خاطرنشان کرد: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی طی یک برنامه‌ریزی، پیش‌نویس قانون را تهیه کرده که نهایی نشده است که همه این پیش‌نویس برخلاف قوانینی که در پشت در‌های بسته تصویب می‌شود با مشارکت، همراهی و وفاق شماری از جوانان دانش‌آموخته دانشگاه‌های تهران و دانشگاه‌های برتر جهان تهیه شده است.

وی، با تأکید مجدد بر این‌که هیچ پیش‌نویسی نهایی نشده است، ادامه داد: در این پیش‌نویس الزامی هم وجود ندارد مگر شفافیت شرکت‌های بزرگ و اولویت‌بندی‌شده.

در ادامه، محمدصادق کریمی کیا، معاونت توسعه سرمایه اجتماعی سازمان امور اجتماعی وزارت کشور، با بیان این‌که به‌لحاظ اجرایی و در سطح عینی مسئولیت اجتماعی با چالش‌های اساسی مجموعه حکمرانی در کشور مواجه است و امر فانتزی نیست.

وی، با اشاره به توسعه نامتوازن کشور و آثار و تبعات آن از چندین سال گذشته تاکنون گفت: از سال‌های قبل از انقلاب از آثار فرهنگی اجتماعی طرح‌های عمرانی بزرگ کشور و حتی صنعتی غافل مانده‌ایم هر چند تلاش‌های بی‌شماری شده است، اما موضوع مسئولیت اجتماعی در کشور در مرحله مقدماتی است و با واقعیت فاصله زیادی دارد.

پیچیدگی و دشوار بودن گفتمان‌سازی درباره مسئولیت اجتماعی

کریمی‌کیا، با بیان این‌که گذشته از آثار و تبعات باید در بحث تغییر بنگاه‌های اقتصادی و یا چگونگی تغییر بنگاه اقتصادی و انجام تعهدات مسئولیت اجتماعی خودشان بیشتر کار کنیم، در ادامه افزود: کار بسیار پیچیده‌ای است و به این راحتی نمی‌توان گفتمان‌سازی را انجام داد.

وی، با بیان این‌که وضعیت بالعکسی هم وجود دارد و آن این‌که گاهی شدت توقعات اهالی محلی از صنعت مخل اجرای مسئولیت اجتماعی آنها می‌شود، گفت: در مقابل هم گاهی انجام ندادن تعهدات مسئولیت اجتماعی بنگاه‌ها به جوامع محلی سبب از دست رفتن اعتماد جامعه محلی می‌شود.

کریمی‌کیا، با اعتقاد به این‌که فضا باید فضای «برد – برد» باشد، گفت: مسئولیت اجتماعی در نگاه اول برای جامعه سودمند است و در نگاه دوم برای دولت و مجموعه حکمرانی که تا بتواند وضعیت اجتماعی کنونی را با همه بازیگران در حوزه اقتصادی و ... بهبود بخشد.

معاون توسعه سرمایه اجتماعی سازمان امور اجتماعی، یادآور شد: باید صنعت به این باور برسد که هیچ فعل صنعتی در خلأ اتفاق نمی‌افتد و حتماً با جامعه و آثارش در ارتباط است.

علی بابازاده، از سازمان حفاظت محیط زیست، هم رویکرد این سازمان را از بدو تأسیس در قالب مسئولیت اجتماعی دانست و خاطرنشان کرد: آن‌چه در قانون حفاظت بهسازی قید شده ارتقاء آگاهی‌های عمومی مردم در حوزه محیط زیست بوده است که در ارتباط با مسئولیت اجتماعی است.

وی، با بیان این‌که می‌کوشیم تا هم دانش مردم را ارتقاء دهیم و هم مردم را مطالبه‌گر کنیم، در ادامه تصریح کرد: در سطح محلی از ابزارهایی، چون یک هزار NGO‌ی تخصصی محیط زیست استفاده کردیم به‌ویژه در مناطق روستایی و محلات شهری در مدیریت پسماند‌ها از آنها بهره‌مند شدیم هم‌اکنون روستایی در مازندران با صفر میزان پسماند وجود دارد.

معاون دفتر مشارکت‌های مردمی و مسئولیت اجتماعی سازمان حفاظت محیط زیست، به چاپ و انتشار کتابی با عنوان تجارب نیکوکاری محیط زیستی اشاره و خاطرنشان کرد: در قالب یک جشنواره ۱۸۰ تجربه موفق گردآوری شد.

تأکید بر درگیری دانشگاه‌ها در موضوع مسئولیت اجتماعی

بابازاده، با تأکید بر نقش نسل چهارم دانشگاه‌ها که در سطح محلی یک کانون عقلانیت است، در ادامه خاطرنشان کرد: باید دانشگاه‌ها را درگیر مسئولیت اجتماعی کرد.

وی، با تأکید بر ضرورت تدوین الزام نظام‌نامه مسئولیت اجتماعی برای بنگاه‌های اقتصادی در ادامه شرکت ملی پتروشیمی را در اجرای این امر موفق دانست و خاطرنشان کرد: با اجرای آن می‌توان گفتمان‌سازی و متعاقب آن جریان‌سازی را در این‌باره داشت ما با مسئولیت اجتماعی صرفاً خیریه مخالفیم که عمدتاً در دستگاه‌های دولتی و یا دستگاه‌هایی با امور عمرانی و توسعه‌ای کشور دیده می‌شود.

نماینده سازمان حفاظت محیط زیست، با اعتقاد به این‌که بنگاه اقتصادی باید در درجه نخست به کنترل اثرات اجتماعی و محیط زیستی خود بپردازد، در ادامه خاطرنشان کرد: جزء ۶ ماده ۱۴ ضوابط اجرایی بودجه ۱۴۰۳ می‌تواند به ساماندهی درآمد‌هایی که در حوزه مسئولیت اجتماعی استان‌هاست کمک کند.
بابازاده، در پایان بر ضرورت ترویج گردشگری پایدار تأکید کرد.

در پایان این نشست همه نمایندگان دستگاه‌ها بر مشارکت و حمایت از این همایش تأکید کرده و اعلام کردند در همایش مشارکتی فعال خواهند داشت.

پژوهشکده مطالعات توسعه جهاد دانشگاهی، نخستین همایش ملی تجارب مسئولیت اجتماعی در ایران را ۷ و ۸ اسفند ۱۴۰۳ در دانشگاه تهران برگزار می‌کند. مهلت ارسال چکیده مقالات تا ۱۰ دی و اصل مقالات تا ۲۰ بهمن ۱۴۰۳ تعیین شده است.

انتهای پیام/