از نخود منجمد تا خالکوبی نقشه جنگ؛ ۵ اجرای پرفورمنس که نمیتوانید فراموش کنید
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ هنر پرفورمنس یا اجرای زنده هنری، شاخهای از هنر است که در آن هنرمند با استفاده از بدن، فضا، اشیاء و گاهی تعامل با مخاطب، مفاهیم عمیق و گاه چالشبرانگیزی را به نمایش میگذارد. در طول تاریخ هنر معاصر، برخی از اجراهای پرفورمنس بهدلیل شکل نوآورانه و پیامهای عمیقشان بهعنوان آثار عجیب و ماندگار شناخته شدهاند.
در این گزارش، به بررسی چند نمونه برجسته از عجیبترین اجراهای هنر پرفورمنس میپردازیم که هرکدام از آنها ترکیبی از خلاقیت، جسارت و تفکر انتقادی را در خود دارند.
۱. «چگونه زنده بمانیم» – بابی بیکر
بابی بیکر، هنرمند انگلیسی، از غذا و بدن به عنوان رسانهای برای انتقال ایدههایش بهره میبرد. یکی از اجراهای عجیب او، جلسات مشاورهدرمانی با رویکردهای شناختی-رفتاری (CBT) و رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT) است که شامل ۱۱ مرحله میشود. نکته خاص این اجرا آن است که بیکر این جلسات را نه برای انسان بلکه برای یک نخود منجمد شده برگزار میکند و این اجرا را «چگونه زنده بمانیم» نامگذاری کرده است.
همچنین در اجرای دیگر، او مردی را به شکلی مشابه کیک تزئین میکند؛ در حالی که مرد بیحرکت و بدون احساس، دستورات او را اجرا میکند، بیکر بدن او را رنگ میزند و با خامه میپوشاند. این اجرا مفاهیمی، چون حضور، بیحرکتی و نقش بدن در هنر را به چالش میکشد.
۲. «.. و شمارش ادامه دارد» – وفا بلال
وفا بلال، هنرمند عراقی و مدرس هنر پس از از دست دادن برادرش که در ایست بازرسی در کوفه بر اثر اصابت موشک کشته شده بود، اجرای ویژهای را به یاد قربانیان جنگ به نمایش گذاشت. او نقشه عراق بدون مرزهای سیاسی را پشت بدن خود خالکوبی کرد و به جای هر کدام از کشتهشدگان جنگ، نزدیک محل فوتشان نقطهای تتو کرد. جوهر این تتوها برای سربازان آمریکایی به رنگ قرمز و برای قربانیان عراقی با جوهر سبز UV که تنها زیر نور خاص دیده میشود، انتخاب شده بود. این اجرا، اعتراض به نادیده گرفتن قربانیان جنگ و یادآوری حضور آنها را در جامعه مطرح میکند.
۳. «لطفا پاسخ دهید» – سنگا ننگودی
سنگا ننگودی، یکی از پیشگامان هنر پرفورمنس در آفریقا مجموعهای از اجراها و چیدمانهایی خلق کرد که در آنها از جورابشلواریهای پر شده با شن در رنگهای تیره استفاده شده بود. این جورابشلواریها از دیوار آویزان شده و هنرمند و همراهانش آنها را به دور بدن خود میپیچیدند و سپس از آنها خارج میشدند. این اجراها به مفاهیمی چون محدودیت، آزادی و ارتباط با فضاهای شخصی و اجتماعی میپردازند و با انتخاب متریال ساده و روزمره، چالشهای انسان را در قالبی نمادین بازتاب میدهند.
۴. «لوکاس آوندانو» و بیان هویت موکس
لوکاس آوندانو هنرمند مکزیکی در اجراهای خود به مفاهیم جنسیت و هویت گروه «موکس» میپردازد؛ گروهی از بومیان فرهنگ زاپوتک که در زمان تولد مرد خطاب میشوند اما لباس و نقشهای زنان را بر عهده میگیرند. این هویت سوم جنسی، نه بهعنوان زن بلکه بهعنوان موکس تعریف میشود و آوندانو با هنر پرفورمنس خود به بازنمایی و گسترش فهم این هویت خاص میپردازد و مفاهیم هویت جنسیتی و تنوع فرهنگی را در مرکز توجه قرار میدهد.
۵. «حیاط» – آلن کاپرو
در سال ۱۹۶۱، آلن کاپرو فضای بزرگی از یک نگارخانه را با لاستیکهای ماشین و اشیای قیراندود پر کرد و از تماشاگران خواست که از روی لاستیکها بالا بروند و آنها را هر طور که میخواهند جابهجا کنند. این فضا شبیه به قبرستانی برای ماشینها ساخته شده بود که در آن افراد سرگردان حضور داشتند. کاپرو با این اجرا تمایز بین بیننده و اثر هنری را از بین برد و تماشاگران را به بخش فعال و سازنده اثر تبدیل کرد، به گونهای که خودشان جزئی از اجرا شدند.
این نمونههای بینظیر از هنر پرفورمنس، نشاندهنده تنوع گستردهای از موضوعات، فرمها و رویکردها در این شاخه هنری هستند. از جلسات درمانی با نخود منجمد شده تا خالکوبی نقشه جنگ بر بدن، هر اجرا مرزهای سنتی هنر را میشکند و مخاطب را به تفکر درباره هویت، مرگ، جنسیت، و رابطه بین هنرمند و تماشاگر دعوت میکند. هنر پرفورمنس نه تنها رسانهای برای بیان خلاقیت فردی بلکه بستری برای گفتوگوهای اجتماعی و فرهنگی است که همواره ذهن مخاطب را به چالش میکشد.
انتهای پیام/



