عوامل پیشگیری و کنترل تشنج چیست؟

 امیر علی قهرمانی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی و متخصص مغز و اعصاب، گفت: آنچه ما معمولاً در بالین می‌بینیم، تظاهرات حرکتی تشنج است. مانند سفتی بدن، حرکات متناوب دست و پا یا تغییر جهت نگاه چشم‌ها. پس از این علائم، فرد ممکن است کاهش هوشیاری، گیجی و منگی را تجربه کند که طیفی از حالت‌های خفیف تا شدید دارد و ممکن است تا ۴۸ ساعت ادامه پیدا کند.

براساس گزارش وبدا، قهرمانی درباره تفاوت تشنج و صرع توضیح داد: اگر فرد فقط یک بار دچار تشنج شود، نمی‌توانیم بگوییم صرع دارد. صرع به تشنج‌های مکرر گفته می‌شود. برخی کودکان هم با سندروم‌های تشنجی یا زمینه ژنتیکی ممکن است دچار تشنج شوند، اما این تکرار شونده نیست. اپیلپسی یا صرع، تشنجی است که تکرار می‌شود.

علل و عوامل تشنج و صرع

وی درباره عوامل ایجادکننده تشنج گفت:یکی از مهم‌ترین علل، عوامل ژنتیکی است. شایع‌ترین نوع صرع در کشور و دنیا، صرع میوکولونیک جوانان است که با پرش دست و پا همراه است. در افرادی که سابقه ژنتیکی و اختلالات کانال‌های سدیم دارند، همین پرش‌ها می‌تواند با کاهش هوشیاری و تشنج‌های تنوکولونیک همراه شود و صرع محسوب شود.

وی ادامه داد: اختلالات الکترولیت‌ها و متابولیک نیز می‌تواند باعث تشنج شود. به عنوان مثال اختلالات کلیوی یا کبدی و افزایش آنزیم‌های کبدی، یا قند خون پایین زیر ۵۰ و بالای ۵۰۰.

قهرمانی گفت: ضربه به سر، خونریزی مغزی، تومورهای مغزی و سکته مغزی نیز می‌توانند اختلال سلول‌های مغزی و تشنج ایجاد کنند. در حدود ۱۰ درصد تشنج‌ها به این عوامل مرتبط است.

 قهرمانی تأکید کرد: برخی شرایط می‌تواند آستانه تشنج را پایین بیاورد. مانند مصرف داروهای غیرمجاز یا داروهایی که بدون نسخه پزشک استفاده می‌شوند. داروهایی مثل ترامادول و ریتالین، اگر خارج از دستور پزشک مصرف شوند، بسیار تشنج‌زا هستند.

وی ادامه داد: رژیم غذایی نقش مهمی دارد. مصرف زیاد غذاهای طبع سرد مانند ماست، دوغ، ترشی و هندوانه، همچنین الکل و قهوه می‌تواند محرک تشنج باشد. بی‌خوابی، اضطراب و استرس شدید نیز آستانه تشنج را پایین می‌آورد.

علائم متنوع تشنج

وی گفت: تشنج می‌تواند علائم متنوعی داشته باشد؛ حرکتی، حسی یا ذهنی. از جمله حرکات غیرطبیعی دست و پا، چشم‌ها یا دهان. فرد ممکن است نورهای زیگزاگی یا خیرگی ببیند یا علائم شبیه سکته موقت تجربه کند، مانند ضعف نیمه بدن یا اختلال دید. حتی سرگیجه و حالت تهوع بدون دلیل می‌تواند ناشی از تشنج باشد.

خطرات و ضرورت کنترل سریع

 قهرمانی درباره پیامدهای تشنج‌های طولانی و مکرر هشدار داد: تشنج‌های طولانی یا استاتوس اپیلپتیکوس می‌تواند باعث آسیب جبران‌ناپذیر سلول‌های مغزی شود. بروز تشنج در هنگام رانندگی یا مکان‌های ناامن می‌تواند آسیب شدید و ترومای مغزی ایجاد کند. بنابراین کنترل سریع تشنج، مراجعه به موقع و رعایت خواب و رژیم غذایی اهمیت حیاتی دارد.

وی افزود: تشنج یک اختلال عملکردی مغز است که می‌تواند ناشی از عوامل ژنتیکی، متابولیک، تروما و محیطی باشد. پیشگیری و کنترل آن شامل مدیریت دارویی، رعایت رژیم غذایی، خواب کافی و کاهش استرس است. خانواده‌ها و بیماران باید به این نکات توجه کنند تا از آسیب‌های مغزی و عوارض طولانی‌مدت جلوگیری شود.

 انتهای پیام/ 

انتهای پیام/