افشای معادله جدید تنش در آمریکای لاتین/ تمرین نظامی آمریکا و آمادگی ونزوئلا برای جنگ نامتقارن

به گزارش برنا، منابع آمریکایی و ونزوئلایی که این رسانه‌ها با آنها گفت‌و‌گو کرده‌اند، تأیید می‌کنند که دو کشور اکنون در نقطه‌ای ایستاده‌اند که هر حرکت اشتباه می‌تواند به یک رویارویی مستقیم نظامی در حوزه کارائیب منجر شود.

طبق گزارش منتشرشده در وال‌استریت ژورنال، داده‌های پروازی و اظهارات یک مقام دفاعی آمریکا نشان می‌دهد که نیرو‌های نظامی ایالات متحده طی هفته‌های اخیر رزمایش‌هایی با سناریوی حمله به خاک ونزوئلا انجام داده‌اند. این رزمایش‌ها که در چارچوب تقویت حضور نظامی واشنگتن در کارائیب صورت گرفته، با ورود ناو هواپیمابر «یواس‌اس جرالد آر فورد» و چندین شناور پشتیبانی به این منطقه تکمیل شده است. رسانه آمریکایی می‌نویسد که ترامپ در ۲۲ نوامبر طی یک تماس محرمانه با مادورو که هیچ‌یک از طرفین حاضر به تأیید آن نشده‌اند، رئیس‌جمهور ونزوئلا را در برابر دو گزینه قرار داده است: یا کناره‌گیری داوطلبانه و انتقال به یک کشور ثالث، یا مواجهه با «راه سخت» که به گفته منابع آمریکایی، به معنای احتمال اقدام نظامی مستقیم است.

تنها چند ساعت پس از طرح این ادعاها، ترامپ در پیامی عمومی اعلام کرد که «حریم هوایی ونزوئلا باید کاملاً بسته تلقی شود»؛ عبارتی که نه تنها مبنای مشخص حقوقی ندارد، بلکه به سرعت چندین شرکت هواپیمایی را به تعلیق پرواز‌های خود به کاراکاس واداشت و شوکی غیرمنتظره به بخش هوانوردی منطقه وارد کرد.

*حملات بدون سند آمریکا به قایق‌ها

رویترز نیز در گزارشی جداگانه از افزایش احتمال تقابل نظامی خبر داده و نوشته است که اظهارات مبهم ترامپ درباره بستن حریم هوایی، در کنار حملات مکرر نیرو‌های آمریکایی به قایق‌هایی که واشنگتن آنها را «حامل مواد مخدر» توصیف می‌کند، نگرانی‌ها درباره آغاز یک عملیات گسترده‌تر علیه دولت مادورو را افزایش داده است. طبق این گزارش، در ماه‌های اخیر بیش از بیست قایق در دریای کارائیب و اقیانوس آرام هدف حملات آمریکایی‌ها قرار گرفته و بیش از ۸۰ نفر کشته شده‌اند؛ با این حال، واشنگتن هنوز هیچ سند مستقلی برای اثبات اینکه این قایق‌ها حامل محموله‌های غیرقانونی بوده‌اند ارائه نکرده است. دولت ونزوئلا می‌گوید آمریکا از «بهانه مبارزه با نارکوتروریسم» برای مشروعیت‌بخشی به تلاش جهت تغییر رژیم در کاراکاس استفاده می‌کند و آنچه اکنون در جریان است، نه یک عملیات ضدقاچاق، بلکه مقدمه‌چینی برای فشار‌های نظامی گسترده‌تر است.

*فرسودگی در توان نظامی ونزوئلا

بر اساس گزارش رویترز، توان نظامی ونزوئلا در مقایسه با ارتش آمریکا به شدت محدود و فرسوده است. شش منبع آگاه به این خبرگزاری گفته‌اند که ارتش ونزوئلا با کمبود شدید آموزش، دستمزد‌های بسیار پایین و تجهیزات قدیمی روبه‌روست. بسیاری از جنگ‌افزار‌های این کشور ساخت روسیه و متعلق به دهه‌های گذشته هستند؛ جنگنده‌های سوخو خریداری‌شده در دهه ۲۰۰۰، زیردریایی‌ها و بالگرد‌های فرسوده، تانک‌های قدیمی و موشک‌های دوش‌پرتاب که به‌سختی با فناوری پیشرفته نیروی هوایی آمریکا قابل مقایسه‌اند. در حالی که واشنگتن از بمب‌افکن‌های بی–۲ و ناو‌های نسل جدید در اطراف ونزوئلا استفاده می‌کند، نیرو‌های مادورو عمدتا روی سامانه‌هایی تکیه دارند که به گفته منابع، «توان بازدارندگی محدودی» دارد. از سوی دیگر، مشکلات انسانی نیز کم نیست. دستمزد ماهانه یک سرباز ونزوئلایی حدود ۱۰۰ دلار است، یعنی تنها یک‌پنجم هزینه‌های لازم برای گذران زندگی یک خانواده طبقه متوسط. این مسئله، همراه با سال‌ها بحران اقتصادی و کاهش خدمات رفاهی، موجب افزایش فرار از خدمت شده و منابع آگاه می‌گویند در صورت حمله احتمالی آمریکا، این روند احتمالا شدیدتر خواهد شد.

*آمادگی برای واکنش نظامی و امنیتی

با این حال، ونزوئلا بر اساس اسناد محرمانه‌ای که منابع رویترز مشاهده کرده‌اند، برای دو نوع واکنش نظامی و امنیتی آماده شده است. نخستین گزینه که مقامات آن را «مقاومت طولانی» نامیده‌اند، متکی بر سازماندهی یگان‌های کوچک در بیش از ۲۸۰ نقطه کشور است که مأموریت خواهند داشت عملیات خرابکارانه، حملات چریکی و ایجاد فرسایش برای نیرو‌های مهاجم را دنبال کنند. این طرح بر پراکندگی نیرو‌ها و پنهان کردن تجهیزات در نقاط مختلف تأکید دارد و قرار است با استفاده از حدود ۵ هزار موشک دوش‌پرتاب ایگلای ساخت روسیه که اخیراً مستقر شده‌اند اجرا شود. راهبرد دوم که مقام‌های رسمی حاضر به تأییدش نیستند، اما منابع امنیتی از آن با نام «آشوب‌سازی» یاد کرده‌اند، بر ایجاد بی‌ثباتی داخلی در پایتخت و دشوار کردن کنترل کاراکاس توسط هر نیروی خارجی استوار است. شبکه‌های اطلاعاتی، هواداران مسلح حزب حاکم موسوم به کولکتیوو‌ها و اعضای گروه‌های شبه‌نظامی در مرکز این طرح قرار دارند و مأموریت آنها «غیرقابل‌حکومت کردن کردن پایتخت» در صورت حمله خارجی عنوان شده است.

*نقش بازیگران غیردولتی در بحران

در این میان، حضور بازیگران غیردولتی نیز می‌تواند موازنه را پیچیده‌تر کند. گروه‌های چریک کلمبیایی که در غرب ونزوئلا فعال‌اند، در نزدیکی مناطقی مستقر هستند که به‌عنوان مراکز کشت کوکا شناخته می‌شود. این گروه‌ها سال‌هاست در مرز ونزوئلا- کلمبیا فعالیت می‌کنند و احتمالا در صورت بروز جنگ، فضای امنیتی منطقه را آشفته‌تر خواهند کرد. کولکتیوو‌ها نیز که معمولاً در قالب کاروان‌های موتوری برای مقابله با معترضان بسیج می‌شوند، از جمله نیرو‌هایی هستند که می‌توانند به سرعت وارد میدان شوند. در مقابل، مخالفان دولت، سازمان‌های غیردولتی و برخی دولت‌های آمریکای لاتین، مادورو و شبکه‌های امنیتی‌اش را به ارتباط با گروه‌های قاچاق مواد مخدر متهم کرده‌اند؛ اتهامی که دولت کاراکاس همواره آن را رد کرده و مدعی است هدف اصلی آمریکا «تسلط بر ذخایر عظیم نفت ونزوئلا» است.

اکنون با تشدید تهدید‌های ترامپ، رزمایش‌های تهاجمی آمریکا، استقرار ناو‌های جنگی در کارائیب و اعلام آماده‌باش کامل ارتش ونزوئلا، شکاف میان دو طرف به مرحله‌ای رسیده که بسیاری ناظران آن را خطرناک‌ترین سطح تقابل میان واشنگتن و کاراکاس در دهه‌های اخیر می‌دانند. نه آمریکا نشانه‌ای از عقب‌نشینی نشان داده و نه مادورو قصد دارد از مواضعش کوتاه بیاید؛ در نتیجه، آمریکای لاتین امروز در سایه احتمال رویارویی قرار دارد که در صورت وقوع، پیامد‌های آن تنها به مرز‌های ونزوئلا محدود نخواهد ماند.

انتهای پیام/