گزارش میدانی از نخستین آرتفِر تهران؛ سولد اوت گالری «بام» و حضور افتخاری شهرستانها
تبسم کشاورز_ به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ هجدهم آذر ماه است و من قدم به نخستین آرتفِر تهران در کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان میگذارم. ابتدای مسیر، چند خانم پشت میزی نشستهاند و بلیتهای ورودی را به مبلغ ۲۰۰ هزار تومان میفروشند. یکی از آنها از من میپرسد: «دانشجو هستید یا استاد؟» پاسخ میدهم: «من خبرنگارم.» با لبخند میگوید: «پس نصف قیمت پرداخت کن.» کاغذی بنفش به دستم میدهد که شبیه دستبند است و روی آن به فارسی و انگلیسی نوشته شده: «آرتفر». همین لحظه حس میکنم وارد دنیایی متفاوت شدهام؛ دنیایی که محور آن کاغذ است.

کتابها پیشدرآمدی بر تجربه کاغذ
در همان ابتدای ورود، آیینهای قدی و بزرگ توجهام را جلب میکند. خودم را در آن ورانداز میکنم و قدم در نخستین کتابفروشی نمایشگاه میگذارم. نشر نظر، نشر ویستا هنر، نشر کارنامه و نشر حرفه_هنرمند در کنار هم قرار دارند و فضا با عطر کاغذ و چاپهای تازه، حس و حال خاصی پیدا کرده است. هر کتاب و چاپی که نگاه میکنم، از کیفیت کاغذ گرفته تا طراحی جلد، نشاندهنده دقت و وسواس دستاندرکاران است و حس میکنم قبل از دیدن آثار هنری، خود کتابها میتوانند مخاطب را جذب کنند.

رنگ و ترنگ؛ اولین گالری و مصاحبه با الهام صمدی
بعد از کتابها، اولین گالری که به آن میرسم «رنگ و ترنگ» است، گالریای از شهسوار (تنکابن) با مدیریت الهام صمدی. فضایش کوچک اما پرانرژی است.
با الهام صمدی گپ میزنم. او میگوید: «گالری رنگ و ترنگ از سال ۱۳۹۱ در تنکابن فعالیت دارد. پیشنهاد حضور در آرتفر توسط مدیر گالری آریا مطرح شد و پس از تایید هیئتمدیره انجمن نگارخانهداران، حضور ما شکل گرفت. با توجه به محدودیت آثار روی کاغذ، سعی کردیم از میان هنرمندان فعال شهرهای تنکابن و رامسر آثاری انتخاب کنیم که هم برای مخاطب عام جذاب باشد و هم قدرت بصری کارها دیده شود.»

چهار گالری از شهرستانها با حضوری افتخاری
بعد از کمی قدم زدن متوجه این نکته جالب توجه میشوم که چهار گالری رنگ و ترنگ از (تنکابن)، گالری هنگام از (مشهد)، گالری مریم از (کاشان) و گالری هفتآینه از (ساری) به دلیل عضویت در انجمن گالریداران تهران به صورت افتخاری در این رویداد حضور دارند. حضوری که نه تنها تنوع آثار را بالا برده بلکه ارتباط شهرهای دیگر با جریان اصلی هنر تهران را تقویت کرده است.

گشت و گذار میان گالریها
پس از رنگ و ترنگ، گالریهای دیگر را میبینم: مژده، سیحون، اِو، طراحان آزاد، شیرین، شلمان، ثالث، دنا، آرتیبیشن و... هر گالری دنیای خاص خود را دارد؛ از تکنیکهای چاپ دستی و طراحی تا کارهای حجمی و پاپیهماشه، همه با محوریت کاغذ ارائه شدهاند. چینش گالریها بر اساس قرعهکشی است و همین باعث شده که همنشینی تازهکارها و باسابقهها نظم و تنوع ویژهای ایجاد کند.

هفتآینه از ساری و مصاحبه با فاطمه پرینژاد
به گالری هفتآینه از ساری میروم، به چای و شیرینی دعوتم میکنند. فاطمه پرینژاد، مدیر گالری میگوید: «فعالیت حرفهای من از سال ۱۳۸۰ در ساری آغاز شد و پیش از آن با لاله تقیان در تهران همکاری داشتم. دعوت به این آرتفر در یکی از نشستهای انجمن گالریداران مطرح شد و موجب شد که گالری ما نیز حضور داشته باشد.»
او ادامه میدهد: «تمرکز ما بر آثار روی کاغذ و آثاری بود که هم حرفهای باشند و هم برای مخاطب عام جذابیت ایجاد کنند. استقبال مخاطبان بسیار فراتر از انتظار بود و نمایشگاه با حضور پررنگ بازدیدکنندگان همراه بود...»
توقف در قدیمیترین گالری
سپس به گالری سیحون میرسم. قدیمیترین گالری حاضر در این آرتفر. احسان نصری، هنرمند و کیوریتور گالری میگوید: «با حضور ۱۵ هنرمند از نسلهای مختلف و تمرکز بر آثار روی کاغذ، تلاش کردهایم پیوندی میان نسلهای پیشین و جریانهای جوان هنر معاصر برقرار کنیم. همجواری گالریهای باسابقه و نوپا، تصویری روشن از تنوع جریان گالریداری ارائه میدهد.»

روبروی سیحون، گالری میرانا قرار دارد که از نوپاترین گالریهای حاضر است و تنها یک سال از فعالیت آن میگذرد. کنجکاو میشوم که سراغ جدیدترین گالری برای مصاحبه بروم. کیانا میردامادی، مدیر گالری توضیح میدهد: «اطلاع از برگزاری آرتفر از طریق انجمن صنفی گالریداران تهران به گوشمان رسید. انتخاب آثار براساس علاقه شخصیام به هنر سنتی و مینیاتور ایرانی با نگاهی مدرن و معاصر شکل گرفت. خوشبختانه بازخورد مخاطبان بسیار رضایتبخش بوده و همنشینی گالریها فضایی حرفهای و صمیمی ایجاد کرده است.»

هایـا در بخش جانبی؛ بازآفرینی کاغذی آثار کانون
پس از آن به گالری «هایـا» میرسم که در بخش جانبی نمایشگاه قرار دارد. این گالری با تمرکز بر ایده بازآفرینی، مجموعهای از پوسترهای کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان، از جمله پوستر فیلمهای «رهایی» ناصر تقوایی، «گاو» و «پستچی» داریوش مهرجویی و... را ارائه کرده است. اجرای این آثار در قالب کاغذ، همسو با موضوع اصلی آرتفر، یعنی تمرکز بر متریال کاغذ، تجربهای تازه و خلاقانه برای مخاطب ایجاد و عنوان «اپن ایر» جذابیتش را دوچندان میکند.
بازگشت به کاغذ در گالری مریم کاشان
پس از دیدن آثار شکوه، کوین، هما، ژاله، جاوید و دو انجمن تصویرگران و انجمن صنفی گرافیک ایران به گالری مریم از کاشان میرسم. مریم معمارنژاد، مدیر گالری را پیدا میکنم. او درخصوص گزینش آثار میگوید: «انتخاب آثار بر اساس رویکرد «بازگشت به کاغذ» انجام شد و ترکیبی از هنرمندان جوان و مستعد کاشان در کنار چند هنرمند از تهران و دیگر شهرها ارائه شدهاند. حضور در کنار ۴۴ گالری دیگر تجربهای مثبت و دلگرمکننده است.»
بام در روز اول سولد اوت شد
با گپوگفتی که با هنرمندان و گالریها دارم از فروش آثار هم میپرسم، نسبتا راضی هستند. همه من را راهی گالری بام میکنند. گالریای به مدیریت مُنا مهری که روز افتتاحیه سولد آوت شد. کنار تمام آثار، دایرهای قرمز است که نشاندهنده موفقیت اقتصادی گالری و جذابیت آثار برای مخاطبان است. هرچند فرصت گفتوگو با مدیر گالری فراهم نمیشود اما همین واقعیت به خوبی تاثیر حضور گالریها در آرتفر را نشان میدهد.

پس از آن، از گالری هنگام دیدن میکنم و در گفتوگویی با مدیریت آنجا از حضورشان در این رویداد میپرسم. نجمه امینی، هنرمند و مدیر گالری هنگام مشهد میگوید: پس از سالها فعالیت در مشهد و مواجهه با محدودیتها، تلاش داشتم گالری هنگام به انجمن گالریداران تهران اضافه شود تا از حمایت صنفی برخوردار باشد. هرچند در ابتدا عضویت گالریهای خارج از تهران ممکن نبود اما با پیگیریهای مستمر، امکان حضور گالریهای شهرستان بهصورت افتخاری فراهم شد که آن را اتفاقی مثبت برای جریان هنر در ایران میدانم.
وی ادامه میدهد: در این رویداد با مفهوم «تابآوری» و با حضور هشت هنرمند عمدتا از مشهد شرکت کردیم. استقبال مخاطبان در روزهای ابتدایی بسیار پررنگ بود و با وجود برگزاری در میانه هفته، بازدیدها همچنان رضایتبخش و قابلتوجه است.

چشمانداز آینده؛ کاغذ، نقطه آغاز
با پایان بازدید، روشن است که این رویداد نه تنها نمایشگاهی از آثار مبتنی بر کاغذ است بلکه بستری برای پویایی اقتصاد هنر، آموزش نسل جدید و ایجاد ارتباط مستقیم بین مخاطب و هنرمند فراهم میکند. پیوند گالریهای باسابقه و نوپا، حضور گالریهای شهرستان، فروش موفق آثار و استقبال پررنگ بازدیدکنندگان، همه نویددهنده آیندهای روشن برای نخستین آرتفر تهران است. این رویداد قطعا در دورههای بعدی گستردهتر و تاثیرگذارتر خواهد بود و کاغذ را از بستر خاموش به محور خلاقیت تبدیل میکند.
انتهای پیام/




