از حضور هنرمندان زنده تا حمایت از آثار مدرن در نخستین آرتفر تهران/ طباطبایی: ادامه آرتفر با عنوان «ماه هنر» در اردیبهشت برگزار میشود
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ نخستین آرتفر تهران، تجربهای تازه و متفاوت در فضای هنر معاصر ایران بود که طی آن آثار هنرمندان جوان و خلاق، به ویژه آثار کاغذی برای مخاطبان و علاقهمندان به نمایش گذاشته شد.
در این گفتوگو خبرنگار برنا با مژده طباطبایی، مدیر و موسس گالری مژده و رئیس هیئتمدیره انجمن صنفی نگارخانهداران تهران، به پشت صحنه این رویداد، ایده شکلگیری آن، اهداف آموزشی و فرهنگی، تعاملات میان گالریها و هنرمندان و تجربه مخاطبان به ویژه جوانترها پرداختهایم. طباطبایی در این مصاحبه از چالشها و موفقیتهای نخستین آرتفر تهران میگوید و چشمانداز دورههای بعدی این رویداد را ترسیم میکند.
ایده شکلگیری نخستین آرتفر تهران
برنا: نخستین آرتفر تهران را پشت سر گذاشتیم و شما به عنوان گالریدار و رئیس هیئتمدیره انجمن صنفی نگارخانهداران تهران، چه شد که تصمیم به برپایی چنین رویدادی گرفتید و این ایده چگونه شکل گرفت؟
طباطبایی: انجمنهای صنفی به طور طبیعی مسئولیت برگزاری رویدادهایی مرتبط با حوزه خود را دارند. انجمن صنفی نگارخانهداران تهران با توجه به اینکه اعضای آن همه گالریدار هستند، وظیفه دارد رویدادهایی با سطح ملی برگزار کند. از روز اول هدف ما برگزاری نخستین آرتفر تهران بود. هیئتمدیرههای قبلی نیز برای این برنامهها پایهریزیهایی انجام داده بودند، اما در دورهای که من ریاست هیئتمدیره را برعهده گرفتم، تصمیم گرفتیم تمرکزمان را بر برگزاری چنین رویدادهایی قرار دهیم.
ساختار اپیزودی رویداد و انتخاب اپن پیپر
برنا: این رویداد به صورت اپیزودی برگزار شد. اپیزود اول با عنوان «اپن پیپر» بود. هدف از این شیوه برگزاری چه بود و چگونه با گالریها ارتباط برقرار کردید؟
طباطبایی: طرح هیئتمدیره برگزاری برنامهای سه اپیزودی بود. اپیزود نخست با عنوان «اپن پیپر» برگزار شد و در اسفند ماه رویداد دیگری با عنوان «ماه هنر» را خواهیم داشت و نهایتا در ادیبهشت ماه رویداد اصلی نخستین آرتفر تهران را برگزار میکنیم. هر یک از این اپیزودها زیرمجموعهای از برنامههای انجمن صنفی نگارخانهداران تهران هستند و مدل هر اپیزود متفاوت است و جریان ویژه خودش را دارد. با توجه به اینکه تجربه برگزاری چنین رویدادی برای ما نخستین بار بود و شرایط اقتصادی و اجتماعی پیچیده، بهویژه پس از جنگ، موجب شد که آغاز راه با اپن پیپر و موضوعیت کاغذ پیش ببریم.
تمرکز بر آثار کاغذی و ضرورت حمایت از هنرمندان جوان
برنا: چرا تمرکز رویداد بر آثار کاغذی بود؟
طباطبایی: در سالهای اخیر، بازار و حراجها عمدتا بر بوم و آثار ابعاد بزرگ تمرکز داشتهاند، در نتیجه آثار با مدیوم کاغذ و ابعاد کوچک کمتر دیده شدهاند و عدهای آثار کاغذی را میرا میدانند. میدانیم که بخش قابل توجهی از جامعه هنری تنها روی کاغذ کار میکنند؛ مانند آبرنگکارها، تصویرگرها و بسیاری از هنرمندان جوانی که طراحی انجام میدهند و مدتهاست که کمتر دیده شدهاند. همه این موضوعات باعث شد با تمرکز بر این حوزه، هم طیف جدیدی از مخاطبان را جذب کنیم و هم فرهنگسازی درباره ویژگیهای آثار کاغذی داشته باشیم.
برنا: در کنار نمایش آثار، برنامههای آموزشی هم برگزار شد. درباره این برنامهها و نسستها هم توضیح دهید...
طباطبایی: علاوه بر نمایش آثار، نشستهای تخصصی درباره ادیشن، نگهداری آثار کاغذی و سابقه تاریخی آن برگزار شد. الگوبرداری از نمونههای بینالمللی و موزههای معتبر جهان نیز در برنامه لحاظ شد. از سوی دیگر با توجه به قیمتهای مناسب آثار کاغذی، امکان فروش آثار نیز فراهم شد و این قضیه شرایط اقتصادی را برای هنرمندان تسهیل میکند.
برنا: در گزینش آثار هنرمندان چه خط و مرزهایی وجود داشت؟
طباطبایی: تاکید ما بر آثارِ هنرمندان در قید حیات بود چرا که آثار هنرمندان فقید معمولا با ورود کارشناسان و بنیادها همراه میشود و مسیر دلالی آثار در آنها شکل میگیرد. از سوی دیگر هدف اصلی ما که تمرکز بر حمایت از هنرمندان جوان و کمتر دیدهشده بود، محقق نمیشد.
تلاش برای فرهنگسازی و معرفی مدیوم کاغذ
برنا: برنامه شما در حوزه فرهنگسازی آثار کاغذی چگونه بود؟
طباطبایی: ما تلاش کردیم در بستر رویداد، آموزش و فرهنگسازی انجام دهیم. ویژگیهای کار کاغذ، چاپ دستی، عکاسی، نگهداری آثار و سابقه تاریخی کاغذ در ایران معرفی شد. همچنین نمونههای بینالمللی و تجربه موزههای جهان را بررسی و الگوبرداری کردیم تا مخاطبان و هنرمندان با اهمیت مدیوم کاغذ آشنا شوند.
کیوریتوری منسجم به تنوع پراکنده ترجیح داده شد
برنا: شما پیشتر هم اشاره کردید که هدف آرتفر بیشتر دیده شدن هنرمندان جوان بود... قوانین و فیلترهای دیگر شما چه بود؟
طباطبایی: طبیعتا ارزشهای هنری آثار در حراجیها و آرتفرهای بینالمللی مشخص است اما این فرصت برای هنرمندان جوانتر کمتر فراهم میشود. به همین دلیل، قانون دوم ما حمایت از هنرمندان جوان بود و قانون سوم این بود که آثار ارائهشده حتما مدرن و معاصر باشند. بخش کلاسیک در این دوره حذف شد، زیرا ترکیب آثار مدرن و کلاسیک کنار هم از نظر کیوریتوری غیرممکن بود بنابراین تصمیم گرفتیم فیلتر کنیم تا مجموعه کوچکتر شود.
حضور گالری از شهرهای دیگر برای کاهش محدودیت در نظر گرفته شد
برنا: چه شرایطی برای عضویت گالریها و حضور در رویداد تعریف شده بود؟
طباطبایی: شرط ورود گالریها به نخستین آرتفر تهران، عضویت در انجمن صنفی نگارخانهداران تهران بود. از سویی بحث گالریهای شهرستانها مطرح شد؛ ما بهعنوان انجمن نگارخانهداران تهران، رویداد کشوری نیستیم اما تصمیم گرفتیم حداقل چند گالری از شهرستانها را در کنار خود داشته باشیم تا این محدودیتها را کاهش و امید و انگیزهای دوباره به هنرمندان جوان بدهیم.
ارتباط مستقیم با گالریها روند انتخاب آثار را تسهیل کرد
برنا: تیم اجرایی چگونه فعالیت داشت و با هنرمندان و گالریها ارتباط برقرار شد؟
طباطبایی: گروهی متشکل از اعضای تیم، از جمله لیلا محجوری و مریم میرزا حیدری، مستقیم با نگارخانهداران تعامل داشتند، اطلاعات و پروپوزالها را جمعآوری و بررسی کردند. علیرضا جاوید از گالری جاوید نیز مسئول بخش هنری آثار بود و همه دادهها به گروه منتقل و بررسی میشد. نهایتا تقسیم کارها به خوبی انجام شد و تیم اجرایی یک ماه پایانی به صورت شبانهروزی فعالیت کردند تا به نتیجهای که مشاهده کردید؛ رسیدیم.
بازخوردها فراتر از انتظار منتقدان و کارشناسان بود
برنا: بازخورد هنرمندان، کارشناسان و مخاطبان چگونه بود؟
طباطبایی: نظر بسیاری از اساتید، مخاطبان و منتقدین هنری بسیار بالاتر از انتظار بود. آثار روی دیوار، چیدمان و قیمتها همگی معقول بودند. از سوی دیگر حضور مخاطبان بهویژه جوانان، بسیار مثبت بود. آرتیستبوکها مورد توجه زیادی قرار گرفتند؛ هرچند میزان فروش دقیق آنها مشخص نیست اما بسیاری از بازدیدکنندگان ساعتها وقت صرف تورق، نگاه کردن و عکس گرفتن کردند. این تجربه آموزشی و تعاملی برای جوانترها بسیار مفید بود و فرصت گفتوگو و تعامل با آثار و هنرمندان را فراهم کرد. در کل عشق و همکاری قابل توجهی در این رویداد جاری بود که امیدوارم ادامهدار باشد.
انتهای پیام/
