جزئیات کامل ۳ ماهواره ایرانی در آستانه پرتاب

۳ ماهواره ایرانی «پایا (طلوع ۳)»، «ظفر۲» و نمونه دوم ماهواره «کوثر» در آستانه پرتاب از پایگاه فضایی وستوچنی روسیه با پرتابگر سایوز قرار دارند و پس از پرتاب، در مدار نزدیک به زمین و در ارتفاعی حدود ۵۰۰ کیلومتر مستقر خواهند شد.

به گزارش برنا، در ادامه توسعه برنامه فضایی کشور، این سه ماهواره با ماموریت‌های متنوع در حوزه تصویربرداری دقیق، ارتباطات فضایی و پژوهش‌های پیشرفته معرفی شده‌اند، ماهواره‌هایی که نشان‌دهنده ارتقای قابل توجه توان فنی، مهندسی و دانش‌بنیان ایران در صنعت فضایی هستند.

ماهواره «پایا (طلوع ۳)»

ماهواره پایا (طلوع ۳) به سفارش سازمان فضایی ایران و توسط شرکت صنایع الکترونیک ایران طراحی و ساخته شده است. این ماهواره با جرم حدود ۱۵۰ کیلوگرم و ابعاد تقریبی ۱.۲ در ۱ در ۱ متر، در رده مینی‌ماهواره‌ها طبقه‌بندی می‌شود و سنگین‌ترین ماهواره بومی کشور به شمار می‌رود که تاکنون وارد فرآیند پرتاب شده است.

این ماهواره مجهز به دو سنجنده تصویربرداری با قدرت تفکیک ۵ متر سیاه‌وسفید و ۱۰ متر رنگی است که با بهره‌گیری از الگوریتم‌های پردازشی مبتنی بر هوش مصنوعی، دقت تصاویر دریافتی آن به حدود ۳ متر ارتقا می‌یابد. برای نخستین بار در کشور، در این ماهواره از فناوری تصویربرداری آینه‌ای استفاده شده که آن را به پیشرفته‌ترین ماهواره تصویربرداری بومی ایران تبدیل کرده است.

این ماهواره از نظر عملیاتی در شاخص‌هایی مانند کیفیت تصویر، مدت و وسعت تصویربرداری و نرخ ارسال داده‌ها نسبت به ماهواره‌های پیشین که عمدتاً در کلاس نانو و میکروماهواره بودند، ارتقای چشمگیری داشته است. همچنین با بهره‌گیری از زیرسامانه پیشرانش فضایی مشابه ماهواره «چمران ۱»، پایا (طلوع ۳) دارای قابلیت مانور و اصلاح مداری بوده و عمر مداری حداقل سه ساله آن تضمین شده است. بیش از ۸۰ درصد تجهیزات و زیرسامانه‌های این ماهواره بومی‌سازی شده و با مشارکت بخش دانش‌بنیان و خصوصی توسعه یافته‌اند.

ماهواره «ظفر۲»

ماهواره «ظفر۲» یکی از ماهواره‌های سنجشی ایران است که به سفارش سازمان فضایی ایران و توسط دانشگاه علم و صنعت ایران طراحی و ساخته شده و قرار است در مدار نزدیک به زمین (LEO) قرار گیرد. هدف اصلی از ساخت این ماهواره، توسعه توان بومی در طراحی، یکپارچه‌سازی سامانه‌های فضایی و تصویربرداری سنجشی عنوان شده است.

«ظفر۲» در کلاس وزنی ۱۰۰ تا ۱۳۵ کیلوگرم قرار دارد و از سازه آلومینیومی سبک‌سازی‌شده با تحلیل دقیق تنش و ارتعاش بهره می‌برد تا توان تحمل بار‌های مکانیکی پرتاب را داشته باشد. در بخش توان، این ماهواره به پنل‌های خورشیدی بدنه‌ثابت و باتری‌های لیتیوم-یون فضایی مجهز است. سامانه تعیین و کنترل وضعیت (ADCS) آن با استفاده از ژیروسکوپ، مگنتومتر، سنسور خورشیدی، چرخ‌های عکس‌العملی و مگنتورکر، امکان کنترل سه‌محوره و پایدارسازی دقیق را برای ماموریت تصویربرداری فراهم می‌کند.

در حوزه ماموریتی، «ظفر۲» دارای دوربین تصویربرداری اپتیکی با قدرت تفکیک مکانی ۱۵ متر است که برای پایش منابع طبیعی، کشاورزی، مدیریت بحران و بررسی‌های زیست‌محیطی کاربرد دارد. داده‌های تصویری از طریق لینک مخابراتی باند S به ایستگاه‌های زمینی ارسال می‌شوند. تمرکز این پروژه بر بومی‌سازی کامل زنجیره طراحی تا انجام تست‌های محیطی از جمله حرارتی، خلا و ارتعاش، نقش مهمی در ارتقای فناوری فضایی دانشگاه‌محور کشور داشته است.

ماهواره «ظفر۲» همچنین به محموله ذخیره و ارسال (S&F) مجهز است که شامل بخش فضایی و هندست زمینی می‌شود. این محموله امکان پخش همگانی پیام، ارتباط صوتی یک‌طرفه بلادرنگ بین کاربران هم‌زمان در رؤیت ماهواره و ارسال پیام به‌صورت ذخیره و ارسال غیرمستقیم را فراهم می‌کند. این سامانه دارای دو وضعیت عملیاتی «ذخیره و ارسال» و «بلادرنگ» است که انتخاب آنها به درخواست کاربر بستگی دارد. هر کاربر به‌طور متوسط حدود ۱۱۲ ثانیه در هر گذر می‌تواند با ماهواره ارتباط برقرار کند و برای این ماموریت، ۲۵۶ کاربر تعریف شده است.

علاوه بر این، محموله تحقیقاتی تشعشعات فضایی (SPU) برای اندازه‌گیری دوز یونیزه‌کننده پرتو‌های کیهانی و بررسی اثر آنها بر تراشه‌های نیمه‌هادی و حافظه‌های SRAM در نظر گرفته شده است. این محموله با استفاده از یک تراشه FPGA مرکزی، داده‌های دریافتی از ۸ سنسور دوز و ۵ سنسور دما را ثبت کرده و نرخ واژگونی بیت در حافظه‌ها را پایش و گزارش می‌کند.

نمونه دوم ماهواره «کوثر»

نمونه دوم ماهواره کوثر با عنوان «کوثر ۱.۵»، سومین ماهواره ساخت شرکت دانش‌بنیان امیدفضا است که با ترکیب قابلیت‌های نمونه اول کوثر و ماهواره هدهد و با ارتقای قابل توجه در حوزه پایش زمین و ارتباطات ماهواره‌ای طراحی شده است. این ماهواره بر اساس استاندارد ماهواره‌های مکعبی ساخته شده و دارای محموله تصویربرداری در طیف‌های RGB و NIR به همراه ماژول ارتباطی اینترنت اشیاء (IoT) است.

کوثر ۱.۵ امکان تصویربرداری فضایی و جمع‌آوری داده از حسگر‌های زمینی توزیع‌شده را به‌صورت هم‌زمان فراهم می‌کند و برای کاربرد‌هایی مانند پایش محیطی، کشاورزی هوشمند، مدیریت منابع طبیعی و زیرساخت‌های هوشمند طراحی شده است. این ماهواره با استفاده از پنل‌های خورشیدی بازشونده، توان لازم برای تصویربرداری با فرکانس بالا و ارتباط پایدار را تامین می‌کند و در مدار LEO قرار خواهد گرفت.

هسته اصلی فناوری این ماهواره، دوربین تصویربرداری با قدرت تفکیک مکانی ۳.۴۵ متر در طیف مرئی و NIR است که نیازمند کنترل وضعیت بسیار دقیق است. به همین دلیل، سامانه ADCS آن از چرخ‌های عکس‌العملی با دقت بالا و الگوریتم‌های کنترلی پیشرفته بهره می‌برد. سازه کوثر ۱.۵ با تحلیل حرارتی دقیق طراحی شده تا تغییرات دمایی شدید مدار، موجب انحراف اپتیکی دوربین نشود و در بخش مخابرات نیز از لینک‌های داده با نرخ بالا برای انتقال حجم بالای تصاویر استفاده می‌کند؛ ویژگی‌ای که این ماهواره را به سمت کاربردپذیری اقتصادی و خدمات داده‌محور سوق می‌دهد.

انتهای پیام/