نقش محبت و مهرورزی درفرآیند تعلیم وتربیت..

خبرگزاری برنا ایلام، پدیده دلبستگی یکی از اعجاب انگیزترین خصایص انسان است و همچون سلسله جنبانی است که به واسطه آن میتوان آدمی را آماده هر کار وهرحال ووضعی گرداند. طبق این اصل در جریان تربیت خواه در برانگیختن بر انجام پاره ای از اعمال یا بر ترک پاره ای از آنها باید از قدرت ناشی از پیوند محبت آمیز بهره جست .این بهره وری به دو گونه میسر است : یکی با بذل محبت ودیگر با حرمان آن .

"وعدالله المومنین والمومنات جنات تجری من تحتها الانهار خالدین فیها ومساکن طیبه فی جنات عدن و رضوان من الله اکبر"

" خداوند اهل ایمان را از مرد وزن وعده فرموده که در بهشت جاوید که زیر درختانش نهرها جاری است درآورد و در منزلگاههای نیکویی بهشت عدن ماوی دهد و مقام رضا وخشنودی خدا را که برتر و بزرگتر از هر نعمتی است به آنان کرامت فرماید."

خداوند در تربیت انسان محبت را به عنوان پیوندی محوری به کار می گیرد.

به زبان آوردن مهر، مایه تحکیم پیوند تربیتی است و حفظ این پیوند، لازمه و زمینه تاثیر گذاری مربی بر متربی است. ازاین رو در توصیه های اسلامی، به زبان آوردن مهر مورد تاکید است . مربی با بیان محبت پیشی جوینده خویش نسبت به متربی، او را دلبسته خویش می گرداند. این دلبستگی، بسیار قدرتمند وکارساز است و می توان با تکیه بر آن ، فرد را آماده و بلکه طالب به دوش گرفتن تکالیف ساخت.

خداوند خود در موضع تربیت ، این شیوه را به کار بسته است. نمونه ای ازاین گونه اظهار محبت را در مورد موسی ملاحظه می کنیم." و من محبت خویش را شامل حال تو کردم تا تحت نظر من ساخته شوی."

ائمه (ع) نیز در برانگیختن شاگردان خود برای تن دادن به تکالیف وکسب خصایل مطلوب تربیتی از قدرت دلبستگی بهره جسته اند و خشنودی وسرور خویش را در گرو تلاش آنان برای اصلاح خود قرار داده اند .

ما به فرزندان نوجوان خود چگونه نشان می دهیم که اورا دوست داریم زیرا اساس یک رابطه سالم ودرست میان ما و فرزندمان، محبت کردن، دوست داشتن و مبادله مهر وعطوفت است. یک نگاه محبت آمیز یا یک نوازش مهربانانه معجزه می کند و رفتار نوجوان را به سوی خلاقیت و خیر و نیکی تغییر جهت می دهد. بی شک توجه کردن و محبت کردن یک نیاز روانی و یک تقویت کننده مثبت است . اما باید آگاه باشیم که کجا،کی، به چه میزان و چگونه از این تقویت کننده استفاده کنیم.

بدیهی است روش و میزان محبت کردن مانند استفاده از دارو برای درمان بیماریهای جسمانی، باید با سن و دیگر ویژگیهای فرد تناسب داشته باشد. همانطور که نمی توان برای همه افراد یک نسخه واحد پیچید به همه افراد نیز نمی توان به یک میزان و به یک طریق واحد محبت کرد.

بدون شک اگر کودک و یا نوجوان در دوران رشد به قدر کافی دوست داشته باشدیاد می گیردکه خود و دیگران را دوست بدارد. محبت کردن باید بدون قید و شرط باشد تا موجب رشد کودک شود ودر درون او امنیت روانی ایجادکند. به نوجوان اطمینان بدهیم که وجود اورا با تمام ویژگیهایش دوست داریم، چه در درس نمره بیست بیاورد چه نیاورد. البته شایان ذکر است که مانند هر امر دیگری نباید در محبت ورزیدن به دامن افراط وتفریط افتاد.

در این اصل سه تصویر متفاوت از ویژگیهای نوجوانی که به قدر کافی از محبت بهره مند بوده است در مقایسه با ویژگیهای نوجوانی که از محبت محروم بوده و نوجوانی که بیش از از حد از محبت برخوردار بوده است ارائه می شود.

* ویژگیهای نوجوانی که به قدر کافی از محبت بهره مند بوده است :قدرت سازگاری خوبی دارد؛ .احساس امنیت روانی وآرامش می کند؛ با نشاط و روحیه است و از زندگی کردن لذت می برد؛ فردی واقع بین است و به خود اعتماد و اطمینان دارد.

به دیگران اعتماد می کند و تمایل به همکاری با دیگران دارد؛ از استقلال اندیشه برخوردار است وبه کسی متکی نیست.

فردی خلاق، مبتکروفعال است.

*ویژگیهای نوجوانی که از محبت محروم مانده است :احساس ناامنی روانی وعدم آرامش می کند؛ نسبت به دیگران حالت بدبینی وعدم اعتماد دارد؛  از زنده بودن و زندگی کردن لذت نمی برد؛ احساس مسئولیت نمی کند و از نظر سازگاری مشکل دارد؛ اعتماد به نفس در او ضعیف است ؛ فردی وابسته وخجالتی است وتمایل به تقلیدکورکورانه دارد. برای جلب توجه و خودنمایی که نیاز همه انسانهاست به روشهای نامطلوب دست می زند.

*  ویژگیهای نوجوانی که بیش از حد از محبت برخوردار بوده است: قدرت سازگاری در اوضعیف و فردی حساس است ؛فردی از خود راضی،خودپسند و از دیگران متوقع است؛ شخصیتی متزلزل ناپایدار دارد؛ قدرت تصمیم گیری در او ضعیف است .فردی وابسته و متکی به دیگران است؛ در دنیای خیالی وغیرواقعی به سر می برد؛ در برخورد با مسائل و مشکلات و ناملایمات احساس در ماندگی می کند.