آسمان کرمانشاه رنگ و جلوه‌‌ای ویژه و بی‌‌همتا دارد

همایش کرمانشاه‌شناسی باحضورابوالحسن باقری‌نسب، رونامه‌نگار و مدرس دانشگاه و تعداد کثیری از فرهیختگان، فرهنگیان، شاعران، نویسندگان و روزنامه‌نگاران و نیز مردم استان تهران در بیست‌ویکمین نمایشگاه بین‌‌المللی مطبوعات و خبرگزاری‌ها  باشکوه برگزار شد.

ابتدای مراسم ثریا صفری شاعر توانی استان کرمانشاه با اشعار کردی و فارسی همه را به وجد درآورد و پیاپی مورد تویشق حضار قرار گرفت.

سپس ابوالحسن باقری‌نسب روزنامه‌نگار و مدرس دانشگاه در این همایش گفت: من نمی‌دانم از فرهنگ و آثار تاریخی  استان کرمانشاه  بگویم یا از طبیعت و منابع زیست‌محیط‌‌‌‌اش؛ از فرهنگ و ادبیات و فولکلورش بگویم، از کجایش بگویم؛ از اماکن زیارتی‌اش بگویم؟ ویژگی‌هایش چنان شگرف و گسترده است که گفتم دراین زمان اندک از هیچ‌کدام نگویم و از مدیریت فرهنگی‌اش بگویم، دیدم که بابی مهری‌های رسانه‌ها ومدیریت استان در درازنای تاریخ تاکنون این همه آثار به ویژه بخش دینی و آثار تاریخی و طبیعی‌اش و تنوع‌های پرشمارش در زمینه‌های فرهنگی، زبانی وآب‌ وهوایی و زبانی‌اش‌ برای خارج از استان، این طور ناشناخته مانده است برپریشانی ودریغ ما می‌افزاید.

وی افزود: برآن شدم که از مطبوعاتش بگویم، نشریاتی که در دوران مشروطیت هم از دید شمارگان و کمیت و هم از دید چگونگی و کیفیت بیش و فراتر از نشریاتی بوده است که در دوران مشروطیت، در مرکز مشروطیت چاپ می‌شده است. آری ناشناختگی این‌ها درپریشانی من بیشتر موثرافتاد. برآن شدم پریشان‌وار تنها فهرستی از داشته‌های گرانسنگ و پر از راز این قلمروی گسترده بگویم، اگرچه برای این پریشان‌گویی هم به زمانی بیش ازاین نیازاست.

این مدرس دانشگاه درحالی که مورد تشویق حاضرین قرار می‌گرفت، گفت: سخن گفتن از استانی که 8 تا 12‌هزارسال دیرینگی و پیشینه دارد و همیشه جایگاه زیستگاه ایرانیان نژاده بوده است، گرچه بسیاری از نقاط  ایران زمین هستند که دیرینگی و قدمتی نزدیک به این داشته باشند، ولی گاه محل سکونت  و زیستگاه مردم بوده‌اند و گاه قرن‌ها درآن جاهانمی زیسته‌اند.

باقری‌نسب که بازهم تا دقایقی پیوسته مورد تشویق حاضرین قرار گرفت، ادامه داد: سخن گفتن از استانی که آسمانش هم متفاوت است و به گفته انجمن نجوم ایران، آسمان کرمانشاه و رصد ستارگان در آنجا در شب‌های مناسب، رنگ و جلوه‌‌ای ویژه و بی‌‌همتا دارد، پس من حق دارم، گفتن از استانی با این دیرینگی و آسمان  و آثار را سخت دشوار بشمارم؛ از استانی که از دیرباز، اثر نیکِ جای پای گردشگران زیارتگر در آن، مانده است گردشگران به آهنگ وخواست‌های گوناگون راه می‌سپارند آن کسی که برای دریا می‌رود و استراحت و خوش‌گذارانی حداقل اثر برجای مانداش، زباله است، ولی آن کس که برای زیارت عتبات‌عالیات می‌رود همان گردشگر زائر، خوی ‌وخیم رفتارهای نیک یک انسان وارسته دین‌دار را برجای می‌گذارد و در تعامل با مردم رشد و بخشش و نکوکاری و دانش‌دوستی و پرهیزگاری و دینداری را در آن درونی می‌سازد و فرهنگ خداگرایی و دین محوری را به نمود می‌گذارد.

وی افزود: بدین روی است که من امروز از استانی می‌گویم که میزان وقفیات‌اش در کشور جایگاه دوم را دارد، و می‌دانید که وقف و گذشت از دارایی، یک ارزش  والای دینی است و کرمانشاه پس از خراسان رضوی بالاترین میزان وقف را دارد.

این روزنامه‌نگار و مدرس دانشگاه گفت: سخن گفتن از استانی که این قدر تسامح در اندیشه و باور دارد شادی زاست و مردمانش، چنان ظرافت دارند که تمام فرق، مذاهب و ادیانی که در ایران زمین است در این استان با مهرورزی و سازگاری در کنارهم زندگی می‌کنند و تاریخ هرگز اختلاف مذهبی و ناسازگاری و جنگ دینی را در این منطقه ننگاشته است؛ بدین روی است که به استان کرمانشاه هندوستان ایران گفته شده است؛ و این همزیستی وهمآمیزی مردمان با آیین‌ها ودین‌های گوناگون در کنار یک‌دیگردرحالیست که اکثرمردم این منطقه شیعه اثنی‌عشعری هستند و به گفته‌ی میرعبدال‌لطیف شوشتری در تحفة‌العالم، کرمانشاهان هندوستان ایران خوانده می‌شود از لحاظ  تنوع آراء و عقاید و حضور ادیان و مذاهب الهی و فرق مختلف سیمایی دیدنی و شنیدنی دارد و نمونه بارز تمدن و فرهنگی کهن سال است که در بطن مسائل اجتماعی آن، مکاتب اعتقادی گوناگون در کمال آزادی و فراغ بال رشد و بالندگی داشته‌اند.

باقری‌نسب ادامه داد: استانی که به جهت کوهستانی بودن کمترمورد هجمه و یورش فرهنگی قرار گرفته و همچنان ادب ایرانی و فرهنگ اصیل ایرانی در آن پایدار مانده ازجمله این اداب مهمان‌نوازی گرم مردم این منطقه است.

حضار که به وجد آمده بودند بارها با کف زدن ایشان را تشویق کردند، وی با اشاره به این که کرمانشاهیان بهتر می‌دانند که بهترین ظروف، سفره و موادغذایی گذاشته و وسایل خانه برای پذیرایی ازمهمان نگاه داشته می‌شود، و این از رسم های پایدارایرانی در‌ خانواده‌هاست.

باقری نسب ادامه داد: ایرانی اصیل همیشه مودب بوده است و می‌دانید که در درازنای تاریخ به جهت موقعیتی که ایران زمین داشتیه است پیاپی مورد هجمه و تازش بیگانگان قرار گرفته‌ایم، ولی این ادب وهمآمیزی نکو وغنای فرهنگی و والایی آن، هیچ اثری از آنان نگذاشته است و همه را درخودهضم کرده است؛ یونان آمد اسکندر همه چیز را که توانست با هزاران استربارکش به سرزمین خود، یونان ربود و برد و آنچه را نتوانست، سوزاند. درکجای ایران، آثار یکدست یونانی را سراغ دارید؟!

 این روزنامه‌نگار ومدرس دانشگاه گفت: یونانی‌ها ایرانی شدند. ترک‌ها آمدند، ایرانی شدند. مغول آمد، ایرانی شد. عرب آمد، ایرانی شد، خلیفگی رفت. یورش عرب به ایران و سپس لشکرکشی به بغداد، در مسیر سپاه عرب، کرمانشاه را چون شهرهای بسیاردیگر را یکسر، نابود کرد، ولی بازهم ساخته شد.

باقری‌نسب ادامه داد: گفتم یورش اعراب، نگفتم اسلام؛ اسلام یورش نمی‌آورد؛ اسلام دعوت می‌کند و خردمندان را به پژوهش در آیین و اندیشیدن در پیام‌های خویش فرا می‌خواند. بدان روی که دین را باید با خرد و تمامی دل و جان پذیرفت؛ کسانی که با تاریخ آشناهستند و می‌دانند تا قرن پنجم برخی آتشگده‌ها در ایران همچنان روشن بود و عرب دوست نداشت که ایرانیان به اسلام بگرایند و بگروند، چرا که آنان در برابرایمان نیاوردن مردم ایران، گزیه یا جزیه دریافت می‌کردند و کسب درآمد می‌کردند. دعوتی در کار نبود عرب تازه مسلمان شده چه چیزی می‌توانست به آن فرهنگ و تمدن بدهد.

وی افزود: ایرانیان اسلام را از آبشخور آن گرفتند و آن را برگزیدند و باور کردند و بدان گرویدند. باورداشت و گروش با زور شمشیر ناشدنی و سخنی نابخردانه است؛ چنانکه گاه مستشرقین گفته‌اند که  اسلام با زور شمشیر گسترش پیدا کرد، ایرانیان رشد یافته و آشنا با آیین یگانه‌پرستی،اسلام را برگزیدند نه اسلام خلیفگان اموی وعباسی؛ اسلامی را که  رهبرانی الهی و معصوم، باز نموده بودند و بدان فرا می‌خواندند؛ آری این اسلام در دل مردم جای گرفت.  

این روزنامه‌نگار و مدرس دانشگاه گفت: عرب کرمانشاه را نابود کرد، ولی کرمانشاه بازهم ساخته شد. مغول کرمانشاه را نابود کرد بازهم کرمانشاه ساخته شد.

باقری‌نسب ادامه داد: سخن گفتن از این همه تنوع، تنوع فرهنگ، زبان، گویش، مذاهب و این گنجینه‌ی گسترده‌ی ناگشوده واندک پژوهیده، خیلی دشوار است. چهار زبان اصلی کردی؛ کرمانجی، اورامی، گورانی و کردی کرمانشاهی و 60 گویش؛ این تنوع گویش در کجا می‌‌شود یافت، تنوع اقلیم و آب وهواچنان که به فاصله دو ساعت از زمستان می‌توان به تابستان رفت.

وی افزود: شما بروید پاوه و نوسود زمستان است و سپس بیاید به قصرشیرین، تابستان است در بیشترروزهای سال، این استان هرچهار فصل را دارد. زمین‌ها هموار و ناهموار کوهستانی و دشت و خلقیات متفاوت و فرهنگ متفاوتِ ناشی از آن‌ها. آری گویش هاهم متفاوت و متنوع است، فرهنگ هم گوناگون است به ویژه ادب فولکلور. 16 ایل و بی‌شمار قوم، اما هرگز جنگ قومی و قبیلگی نیست با آرامش در کنارهم دردرازنای تاریخ همزیستی کرده‌اند.

این روزنامه‌نگار و مدرس دانشگاه گفت: ادب فولکلور این منطقه باتوجه به تنوع قوم‌ها و بویژه تنوع فرهنگ آنان، بسیار متنوع، گوناگون و پرشمار است، دریغا که آن گونه که می‌باید و می‌شاید به آن پرداخته نشده است. اشعارعامیانه و لالایی‌ها و داستان‌ها و ضرب‌المثل‌ها وموسیقی‌ها و پایکوبی‌ها و... شیرین و پرشمار که به گفته بعضی از مردم‌شناسان یک گنجینه مردم‌شناسی است که هراندازه درآن ژرفکاوی کنیم به پایان نخواهدرسید.

وی افزود: درمجموع گرایشات مردم این منطقه چه در دوران باستان و چه در دوران اسلام تا به امروز کاملاً مذهبی بوده.است؛ چنان که می‌دانید نیاشگاه آناهیتا از دوران پیش از اسلام  در کنگاور کرمانشاه  بنا نهاده شده است. یونانی‌ها که وارد ایران شدند منطقه‌ی ماهیدشت  کرمانشاه را نیاشگاه خودشان قرار دادند این نشان دهنده یک پیشینه کاملاً مذهبی و گرایشات دینی مردم منطقه است و بیستون، که دربنیاد، بغستان به معنی جایگاه خدایان بوده است و به گفته‌ی شادروان دکتر نوایی کرمانشاه در دید پدران ما سرزمینی کاملاً دینی و مقدس بوده است.

این روزنامه‌نگار و مدرس دانشگاه گفت: امروز هم در این منطقه گرایشات مذهبی بویژه محبت به اهل‌بیت استوارترین گرایشات و باورداشت‌های مردم است و بسیارمی‌شود که یاعلی به جای سلام، و هم یاعلی به جای خداحافظی به کارمی‌رود.

باقری‌نسب ادامه داد: کرمانشاه، روستاهایی دارد که برای گردشگری بی‌نظیر‌ند، بنا به پژوهش‌ها لااقل 50 نقطه‌ی روستایی به عنوان نقطه گردشگری مشخص و شناخته شده است چه کسی است که روستای هجیج را نشناسد و روستاهای؛ قوری‌قلعه، پیران، زرده، خانقاه ازجمله‌ی این روستاهاست؛ بعضی از این روستاها رویکردی زیارتی دارند بعضی‌هایش برای استراحت و آرامش وآفتاب‌گیری برخی رویکردی فرهنگی و اداب و رسوم اختیاری مردم روستا ارزنده است وبرخی‌ از آن‌ها جایگاه مطالعاتی و مردم شناختی است.

وی افزود: افسوس که این‌ها ناشناخته باقی مانده است، از آثار تاریخی‌ استان کرمانشاه همین بس که ازبیش‌از تاریخ تا سده‌های اخیر دارای آثاری گرانسنگ است. ازدوران لولوبی‌ها، نقش برجسته‌ی آنوبانی‌نی ازمادها، گوردخمه اسحاقوند ازدوران سلوکیان، تندیس هرکول و سنگ نوشته داریوش، اولین روزنامه ایران از دوران هخامنشی، ازاشکانیان، کتیبه‌ی گودرز و آثار پرشمار دیگر؛ این بیان فهرست‌وار را می‌توانم ساعت‌ها ادامه دهند و این پرسش‌اند و بار را برانگیزم که:، چرا این‌ها نیک شناسانده نشده‌اند.

این روزنامه‌نگار و مدرس دانشگاه گفت:  چه کار مردم‌‎شناسانه دراین منطقه صورت گرفته است وشگفت این است که درآمد گردشگری این استان نسبت به چاددهه‌ی پیش، پایین‌ترآمده است. یک بخش ازکوتاهی‌ها مربوط به رسانه‌های بومی  و سراسری است ، ولی بخش  بنیادین آن ناشی از مدیریت‌ کلان استان در دورهای مختلف استان کرمانشاه است که آن چنان که بادریغ ودردنگرش فرهنگی نداشته‌اند و برای توسعه‌ی استان ازاین پتانسیل‌های تاریخی فرهنگی و مذهبی و زیست محیطی استفاده نکرده‌اند و به ساماندهی آن‌ها نپرداخته‌اند.

باقری‌نسب ادامه داد: استان کرمانشاه  در منطقه غرب از لحاظ جغرافیایی یک جایگاه استراتژیک دارد. دروازه ارتباطی به تمام استان‌های‌غربی است.

وی افزود: از ادب کرمانشاهیان همین بس که گاهی گفته می‌شود که کرمانشاهیان خوش استقبال و بد بدرقه‌اند.

وی افزود: آیا همین طوراست؟! من از این سخن، یک تعبیر دیگری دارم، کرمانشاهیان این قدر مودب‌اند که وقتی مدیری، تصدی پستی دارد و خوب هم کار نمی‌کند خلاف ادب ومهمان‌نوازی می‌دانند که برخورد آن چنانی با او بکنند موقع رفتن خوب بدرقه‌اش نمی‌کنند.

این روزنامه‌نگار ومدرس دانشگاه گفت: در نشستی که با یکی از استانداران گذشته داشتیم همین را، گفتم و افزودم این کرمانشاهیان حق‌شناس هم هستند چند دهه پیش یک استاندار در اینجا کارهایی برای استان انجام داده است وازجمله‌ی آن، آن ساخت بلوار شهید بهشتی درشهرکرمانشاه است، زیباترین بلواری که در آن زمان می‌توان ساخت  وهنوزهم کارایی خود را دارد و هم اینک که به نیکی ازاو یاد می‌شود، مردم قدرشناس کرمانشاه از نیکی او می‌گویند و دعاگویش هستند و سال پیش جمعی از اهالی کرمانشاه و مسئولین به دیدنش  در خراسان رفتند.

باقری‌نسب ادامه داد: مردمان این استان کارآمدی و تلاش یا ناکارآمدی را نیک تشخیص می‌دهند، ولی ادب ایرانی این اجازه را نمی‌دهد تا هستند، درشتی روا نمی‌دارند و کاش والیان استان ازاین پس، وارونه‌ی گذشتگان، برای توسعه‌ی استان بیش از این که دیدگاه فنی و اقتصادی داشته باشند، دیدگاه، دیدگاه فرهنگی باشد به ساماندهی این اندوخته‌های گرانسنگ و گردشگر پسند بپردازد که در حل مشکل بیکاری گسترده استان، آن هم درزمان تحریم، کارآمدترمی‌تواند بود.

 وی سپس به یکی دیگر از داشته‌های ارزنده وتوسعه‌زای استان، شرایط زیست‌محیطی وطبیعت استان کرمانشاه اشاره کرد و افزود: در استان مناطق وسیعی است حفاظت شده برای حیات‌وحش، جانوران و گیاهانی که بس کمیاب‌اند؛ این مناطق که درجای بسیار خوبی قرار دارند و در چندهزارهکتاراند به خوبی شناسانده نشده‌اند. سراب‌های پرشمار وکوهستان‌های گسترده وکوه‌هایی درخور کوهنوردی وکوه‌پیمایی در کرمانشاه هست که در نقاط دیگر کمتر یافت می‌شود و چون چهارفصل هم در استان وجود دارد پوشش گیاهی متنوع و بس دلاورز و زیبایی، بویژه درفصل بهار، چشم‌ها را می‌نوازد.  روستاهایی که هم‌طبیعت‌شان چشم را به خود درمی‌کشند وهم فرهنگ ومردمانش، درخور شناخت و بررسی‌اند. و این‌ها نیاز به یک سری اقدامات ساده چون چون تبلیغ برای شناسانده شدن واصلاح راه‌های مواصلاتی و...دارند تاهم دسترسی به آن‌ها تسهیل گردد و هم اقامت  در آن‌ها راحت شود؛ اگر به آن‌ها بپردازند، یقیناً مورد توجه قرار می‌گیرد و در آبادی استان خیلی موثر است.

پس از این سخنرانی که سخت حاضران غیرکرمانشاهی راشگفت‌زده کرده بود و بسیارتازگی داشت آنان با این مدرس دانشگاه وروزنامه‌نگاربه گفتگو و پرسش‌گری پرداختند و نبود فعالیت‌های لازم را برای شناساندن استان و نبودِ تورهای گردشگری توانمند دراستان راعامل ناآشنایی خود با این استان تاریخی شمردند سپس باقری‌نسب به پرسش‌های آنان درباره‌ی استان کرمانشاه پاسخ داد.