فرهنگ عامه در عین فاخر بودن مهجور واقع شده است

به گزارش خبرگزاری برنا، برنامه«گفت وگوی فرهنگی» با موضوع«بررسی جایگاه شعر و ادبیات در فرهنگ عامه» با حضور محمد همایون سپهر(استاد مردم شناسی)، حسین یاوری (مدرس دانشگاه) و عباس قنبری عدیوی (نویسنده و پژوهشگر فرهنگ عامه) روی آنتن شبکه رادیویی گفت وگو رفت.

در ابتدای این بحث قنبری در خصوص فرهنگ عامه گفت: فرهنگ عامه در کنار فرهنگ رسمی و کلاسیک، بازتابی از اندیشه ها، باورها و زبان توده های مردم است. تمام آنچه در زندگی مردم از لحظه تولد تا مرگ شکل می گیرد جزو فرهنگ عامه و آرمان آنهاست. این شکل ها در لالایی ها، آواهای کودکانه، شعرهای نوجوانان، ترانه های کار و آواهای چوپانی خود را نشان می دهد.

وی افزود: فرهنگ عامه آن چیزی است که مردم در زندگی خود به کار می برند و در نسل های بعد استفاده

می شود. در دوره های مختلف حکومتی اعم از پهلوی و قاجار، مردم پخش کننده جملات و عباراتی بودند که منویات آن ها را نشان می داد.

در ادامه سپهر در پاسخ به این پرسش که چرا مورخان کمتر به وجه فرهنگ عامه توجه کرده اند، عنوان کرد: دوران کلاسیک در جهان این خصوصیت را دارد که هنر و ادب و موضوعات اجتماعی برای نخبگان و اشراف است. تعدادی از پدیده ها مربوط به عصر مدرن است و این زمینه جدیدی برای ارزیابی و پژوهش های جدید به وجود می آورد.

وی افزود: به طور کلی در ادبیات کلاسیک شاهنامه، آثار نظامی و دیوان سعدی را داریم که همه فاخر هستند و در توده های مردم متولد نشده‌اند. برای توده های مردم کیمیای سعادت امام محمد غزالی فرهنگ عمومی را مطرح می کند و با مشروطه توده های مردم به سمت انقلاب کشیده و زبان از جایگاه اشرافی به توده مردم نزدیک می شود. در همین جا  با ایرج میرزا، فرخی یزدی و میرزاده عشقی آشنا می شویم.

در ادامه یاوری در رابطه با فرهنگ عامه و اشعار مربوط به آن گفت: موضوع فرهنگ عامه بسیار فاخر است که در عین حال مغفول واقع شده و افراد کمی مانند دهخدا و باستانی پاریزی به این موضوع پرداختند. پرداختن به فرهنگ عامه کار سختی است و هرکسی نمی تواند از عهده آن برآید.

وی درباره انوشیروان و ارتباط او با مردم عنوان کرد: فرهنگ عامه قبل از ظهور دین اسلام در ایران بوده است و این فرهنگ تنها در ایران نیست بلکه کشورهای دیگر سینماها و نمایش های فولکلور دارند. به عنوان مثال نمایش های تخته حوضی و اشعار آن باعث شادی مردم می شود اما افراد مربوطه در حال فوت هستند و یکی از آخرین ها مرتضی احمدی بود.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در سر در تمام خانه های تهران آیات قرآن و اشعار پوریای ولی را می دیدید، توضیح داد: جوانمردی، فتوت و معرفت در فرهنگ عامه وجود داشت و از عیاران و جوانمرد قصاب به نیکی یاد می شود. متأسفانه این کتاب ها طرفدار ندارد و فرهنگ عامه مظلوم واقع شده است.

شایان ذکر است؛ برنامه "گفت‌وگوی فرهنگی" شنبه تا چهارشنبه ساعت 20 از شبکه رادیویی گفت‌وگو پخش می شود. علاقمندان می توانند برای شنیدن فایل صوتی به سایت شبکه مراجعه نمایند.