استقبال بانک جهانی از احیای بناها برای بهره وری اقتصادی میراث فرهنگی

به گزارش خبرگزاری برنا، برنامه«گفت و گوی فرهنگی» با موضوع« چالش های واگذاری بناهای تاریخی به بخش خصوصی» با حضور اردشیر اروجی (مدیر کل سابق دفتر برنامه ریزی سازمان میراث فرهنگی) روانه آنتن شد.

در ابتدای این بحث اروجی در خصوص میراث فرهنگی گفت: باید در حاکمیت دولت به موضوع میراث فرهنگی دقت شود و ما بناهای تاریخی بسیاری مثل تخت جمشید و گنبد سلطانیه داریم که تحت حمایت دولت هستند. تعدادی از این بناها خانه های مسکونی ارزشمند یا کاروانسراهای بین راه هستند که امکان واگذاری آن به بخش خصوصی وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه در بخش بناهای تاریخی با دو بخش رو به رو هستیم، توضیح داد: یکسری از این بناها ارزش بسیاری دارند و غیرقابل واگذاری اند و دسته دوم بناهای بسیار با ارزشی هستند که امکان واگذاری آن ها بر اساس ضوابط خاصی به بخش خصوصی وجود دارد.

اروجی با بیان اینکه سابقه واگذاری در بخش های تاریخی قابل احیا به سال 74 باز می گردد، افزود: برای مرمت بناهای تاریخی نیازمند بودجه بسیاری هستیم و از طرفی هم دولت این هزینه را ندارد. بحث های کارشناسی بسیاری انجام شد که چگونه این کار انجام شود تا بتوانیم به بناهای تاریخی دولت کمک کنیم و از تخریب آن جلوگیری کنیم؛ یک راه، استفاده از منابع و امکانات بخش خصوصی برای حفاظت و مرمت آثار تاریخی بود.

وی ادامه داد: در سال 74 ابتدا طرح تئوریک احیا و بهره وری مطرح شد و در قالب کتاب های«کالبد قدیم و زندگی جدید» مورد توجه قرار گرفت. این سوال مطرح بود چگونه می توانیم در خانه قدیمی،زندگی جدید را به جریان بیندازیم و بناهای تاریخی را به صحنه اجتماع معاصر بیندازیم.

مدیر کل سابق دفتر برنامه ریزی سازمان میراث فرهنگی توضیح داد: در سال 75 اقدامات اجرایی اولیه در قالب بند ج تبصره 7 قانون بودجه کشور صورت گرفت و به سازمان میراث فرهنگی اجازه داده شد با مشارکت با بخش خصوصی نسبت به احیای بناهای گردشگری اقدام کند. نهضت احیا و بهره برداری تاریخی به تدریج تا سال 94 ادامه یافت.

اروجی افزود: ابتدا نیت این بود که سازمان میراث فرهنگی با کمک بخش خصوصی این بناها را احیا کند و بعد به بخش خصوصی با اجاره واگذار کند. 4 سال بعد طرح پردیسان مطرح شد که 23 بنا و خانه تاریخی بودند که مرمت آن ها برای بخش خصوصی سودمند بود. به عنوان مثال امکان تبدیل این بناها به مهمانسرا و دیگر مکان های قابل استفاده وجود داشت.

وی خاطرنشان کرد: در قالب بند هاتبصره 36 قانون بودجه سال 78 کمک اعتباراتی در اختیار ما قرار گرفت. در سال 81 گفت و گویی را با بانک جهانی آغاز کردیم و در آن دلایلی آوردیم که سرمایه گذاری در بخش تاریخی به صرفه است. تقاضای استفاده از منابع بانک جهانی داشتیم و بانک جهانی علاقه مند به مبادله افکار شد و تا آن زمان کمتر بحث اقتصاد میراث فرهنگی مطرح شده بود.

اروجی با اشاره به اینکه این گفت و گوها تا سال 82 طول کشید، افزود: گروهی مرکب از کارشناسان بانک جهانی و ایرانی، کار مطالعاتی را شروع کردند. در نهایت پیشنهاد دادیم که در ایران بانک توسعه میراث فرهنگی با منابع بانک جهانی تأسیس شود. اوایل سال 86 رئیس بخش خاورمیانه و شمال آفریقا برای تأسیس بانک میراث فرهنگی ابراز تمایل کرد و سوال هایی داشت.

وی عنوان کرد: توجیه ما این بود که هزینه بناهای تاریخی زیاد است اما به صورت محلی صحت گفته های ما تأیید می شود؛ چرا که کاربری و زمین های منطقه دارای ارزش افزوده می شود. در نهایت بانک جهانی در سال 83 مجوزی برای سازمان برنامه و بودجه صادر کرد تا با توجه به استعدادهای میراث فرهنگی ایران، تا هر سقفی که ایران بخواهد به کشور کمک اقتصادی کند.

"گفت‌وگوی فرهنگی" هر شب ساعت 20:00 از شبکه رادیویی گفت‌وگو پخش می شود. علاقه مندان می توانند برای شنیدن فایل صوتی به سایت شبکه مراجعه کنند.