صدای نخبگان در وزارت ورزش؛ از هوش مصنوعی تا حکمرانی ورزشی

زهرا وجدانی: ورزش و حوزه جوانان به‌عنوان یکی از گسترده‌ترین عرصه‌های اثرگذار اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی کشور نیازمند تصمیم‌سازی‌هایی است که بر پایه دانش، تجربه و نگاه آینده‌نگر شکل بگیرد. در چنین فضایی شنیدن دیدگاه‌های تخصصی نخبگان علمی می‌تواند به غنای سیاست‌گذاری‌ها و ارتقای کیفیت تصمیمات در این حوزه کمک کند.

بر همین اساس نشست نخبگان علمی عضو بنیاد ملی نخبگان با وزیر ورزش و جوانان صبح امروز در محل وزارت ورزش و جوانان برگزار شد؛ نشستی که در آن جمعی از نخبگان دانشگاهی و پژوهشگران جوان فرصت یافتند دیدگاه‌ها، ایده‌ها و پیشنهاد‌های خود را درباره ابعاد مختلف ورزش و مسائل مرتبط با جوانان مطرح کنند.

موضوعات مطرح‌شده در این نشست طیفی متنوع از مسائل ورزش قهرمانی و همگانی تا فناوری، حقوق، سلامت روان، اشتغال، استعدادیابی و حکمرانی را دربر می‌گرفت و هر یک از نخبگان متناسب با حوزه تخصصی خود به بیان نکات و پیشنهاد‌هایی پرداختند. در این گزارش به برخی از مهم‌ترین محور‌های مطرح‌شده از سوی نخبگان حاضر پرداخته می‌شود.

 ورزش ایران با چالش‌های حقوقی جدی روبه‌روست

‌"حامد عالی"برگزیده طرح شهید صیادشیرازی و عضو بنیاد ملی نخبگان در نشست نخبگان علمی با حضور وزیر ورزش و جوانان ضمن تاکید بر اهمیت حقوق و عدالت ورزشی در کشور از وجود چالش‌های حقوقی و قضایی در حوزه ورزش خبر و هشدار می‌دهد که ادامه این روند می‌تواند به منافع عمومی و جایگاه بین‌المللی ایران آسیب وارد کند.

عالی که دکترای حقوق خود را از دانشگاه تهران دریافت کرده و رتبه دوم کنکور کارشناسی ارشد و شاگرد اول مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری است، می‌گوید: متاسفانه ورزش کشور با چالش‌های جدی حقوقی روبه‌روست.

وی دو پیشنهاد کلیدی برای حل این چالش‌ها ارائه کرد:

• حمایت از دانشجویان حقوق ورزشی: دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد حقوق ورزشی که در رشته‌ای نوپا و تخصصی تحصیل می‌کنند باید توسط وزارت ورزش و جوانان به ویژه معاونت حقوقی و امور مجلس حمایت شوند و امکان بورسیه و دسترسی به داده‌ها و اطلاعات کاربردی فراهم شود.

• استفاده از نخبگان در فدراسیون‌ها و ستاد وزارت ورزش: نخبگانی که مورد تایید بنیاد ملی نخبگان هستند و علاقه‌مند به فعالیت در حوزه حقوق ورزش هستند می‌توانند از طریق پروژه‌های برونسپاری، نشست‌های هم‌اندیشی و همکاری با معاونت حقوقی، کانون وکلا و مرکز کارشناسان رسمی دادگستری در اصلاح آیین‌نامه‌ها و نظارت بر قرارداد‌ها مشارکت داشته باشند.

عالی در پایان ابراز امیدواری می‌کند که این اقدامات با نگاه بلندمدت و مستمر اجرا شوند تا پایه‌های اصلاح ساختاری و تقویت حقوق ورزشی در کشور در دوره وزارت فعلی مستحکم گردد.

هوش مصنوعی در ورزش قهرمانی؛ ضرورت راهبردی یا چالش اخلاقی؟

"فائزه نوروزی" فارغ‌التحصیل رشته‌های کامپیوتر و فلسفه علم از دانشگاه صنعتی شریف و برگزیده طرح احمدی روشن، عضو کارگروه فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی مدرسه حکمرانی چمران می‌گوید: امروزه استفاده از هوش مصنوعی در ورزش قهرمانی دیگر صرفا یک امکان فناورانه نیست؛ بلکه یک ضرورت راهبردی برای کشور‌هایی است که می‌خواهند در عرصه ورزش حرفه‌ای نقش‌آفرینی کنند.

نوروزی با اشاره به کاربرد‌های هوش مصنوعی در ورزش می‌افزاید: تحلیل داده‌های عملکردی، طراحی تمرین‌های شخصی‌سازی‌شده پیشگیری از مصدومیت، مدیریت بار تمرینی و شناسایی استعداده حوزه‌هایی هستند که این فناوری ظرفیت تحول‌آفرینی دارد.

با این حال او تاکید می‌کند: هوش مصنوعی صرفا یک ابزار فنی خنثی نیست و به تدریج در تصمیم‌سازی‌های کلان ورزش وارد می‌شود؛ تصمیم‌هایی که مستقیما با بدن، روان، آینده حرفه‌ای و حتی هویت اجتماعی ورزشکاران در ارتباط است.

وی چالش‌های اخلاقی این مسیر را توضیح داد و گفت

• شفافیت و توضیح‌پذیری: بسیاری از مدل‌ها به دلیل ساختار پیچیده جعبه سیاه هستند و مسئولیت تصمیمات سطح بالا مانند تعیین مسیر حرفه‌ای ورزشکار را پیچیده می‌کنند.

• عدالت داده‌ای: الگوریتم‌ها بر اساس داده‌های گذشته آموزش می‌بینند و اگر داده‌ها نماینده همه گروه‌ها نباشند ممکن است تصمیمات ناعادلانه ایجاد شود؛ برای مثال زنان ورزشکار یا ورزشکاران مناطق کمتر برخوردار ممکن است به طور سیستماتیک کمتر دیده شوند.

• سلامت بلندمدت ورزشکار: طراحی نامناسب سامانه‌ها ممکن است باعث افزایش فشار تمرینی، فرسودگی روانی و آسیب‌های جسمی بلندمدت شود.

نوروزی در پایان پیشنهاد می‌کند: توسعه هوش مصنوعی در ورزش قهرمانی باید با چارچوب حکمرانی اخلاقی و انسانی همراه باشد. تدوین منشور اخلاق هوش مصنوعی در ورزش با تاکید بر شفافیت، رضایت آگاهانه ورزشکار، عدالت داده‌ای و سلامت بلندمدت جسمی و روانی و ایجاد سازوکار‌های نهادی برای رصد پیامد‌های اخلاقی و اجتماعی گام مؤثری در این مسیر است.

او همچنین پیشنهاد می‌کند تیم تخصصی از حوزه‌های اخلاق فناوری و ورزش در مرکز نوآوری همتا مستقر شود تا ضمن پیاده‌سازی هوش مصنوعی در ورزش از بروز آسیب‌های روانی و اخلاقی جلوگیری شود.

لزوم استعدادیابی سیستماتیک در ورزش و پیشنهاد سامانه هوشمند هدایت استعداد‌ها

"محمود لشگری" پست‌داک دانشگاه علم و صنعت و از برگزیدگان طرح‌های احمدی روشن، موسوی و وزوایی درباره ضرورت شناسایی و پرورش استعداد‌های ورزشی از سنین پایین تاکید و می‌گوید : متاسفانه در سیستم ورزش کشور ما استعداد‌ها به صورت تصادفی بروز پیدا می‌کنند و شناسایی سیستماتیک نمی‌شوند.

لشگری با اشاره به ماده چهارم قوانین و وظایف وزارت ورزش و جوانان می‌گوید: در این ماده وظیفه کشف، پرورش و حمایت از استعداد‌ها در ورزش ذکر شده است و همچنین در حوزه جوانان اتخاذ تدابیر مناسب برای تسهیل تشکیل خانواده و ترویج فرهنگ فرزندآوری زوج‌های جوان نیز به صراحت بیان شده است.

او اضافه می‌کند که تصمیمات مرتبط با وام ازدواج می‌تواند امید‌های جوانان را تحت تاثیر قرار دهد و بر اهمیت توجه به سیاست‌های حمایتی تاکید کرد.

لشگری همچنین به تجربه کشور‌های دیگر اشاره و می‌افزاید: در چین کودکان از ۶ تا ۷ سال در ژاپن از ۶ تا ۸ سال و در آلمان از ۷ تا ۱۰ سال مورد استعدادیابی قرار می‌گیرند. این موضوع نشان می‌دهد که شناسایی استعداد‌ها در سنین پایین بسیار حیاتی است.

او تاکید کی‌کند که همکاری وزارت ورزش و جوانان با آموزش و پرورش ضروری است تا ورزشکاران ایرانی فرصت رشد حداکثری داشته باشند.

وی با اشاره به نمونه‌های موفق بین‌المللی ادامه می‌دهد: در المپیک ۲۰۲۴ پاریس یک دختر ۱۴ ساله استرالیایی موفق به کسب مدال طلای اسکیت شد که اهمیت سن شناسایی استعداد‌ها را نشان می‌دهد.

لشگری پیشنهاد راه‌اندازی یک سامانه هوشمند شناسایی و هدایت استعداد‌های ورزشی را مطرح و می‌گوید: این سامانه آنلاین به کودکان و نوجوانان امکان می‌دهد اطلاعات خود را ثبت کنند و با استفاده از فناوری‌هایی مانند بینایی ماشین، استعداد‌ها شناسایی، هدایت و پشتیبانی شوند. تجربه موفق کشور‌های دیگر نشان داده که چنین روشی می‌تواند نتایج موثری در پرورش استعداد‌ها داشته باشد.

نقش جوانان در توسعه سیاسی و وفاق ملی

"علیرضا اشتری رکن‌آبادی" برگزیده طرح صیاد شیرازی و رتبه برتر کنکور به دو محور اصلی در زمینه نقش جوانان در عرصه سیاسی اشاره می‌کند.

وی محور نخست را نقش جوانان در افزایش مشارکت سیاسی از طریق تحزب و حزب‌گرایی عنوان کرد و توضیح می‌هد که در بسیاری از کشور‌های توسعه‌یافته شاخه جوانان احزاب سیاسی نقش پررنگی در فعالیت‌ها و تصمیم‌گیری‌های سیاسی دارند و این جوانان با ارائه ایده‌ها و نطق در جلسات دیده می‌شوند و مسیر پیشرفت سیاسی برای آنها هموار می‌شود. 

اشتری با اشاره به نمونه‌ای از ایرانیان موفق در اروپا می‌افزاید که حضور فعال در شاخه جوانان احزاب، زمینه‌ساز دستیابی به موقعیت‌های بالای سیاسی در آن کشور‌ها بوده است. او اما وضعیت ایران را متفاوت دانست و تاکید می‌کند که ورود جوانان نخبه به عرصه سیاسی در کشور ما عمدتا وابسته به مسئولان است و سازوکار رسمی و شفاف برای مشارکت واقعی جوانان در تصمیم‌گیری‌های سیاسی وجود ندارد.

محور دوم سخنان او نقش تکثرگرایی و سازش مدارا در ایجاد وفاق ملی و توسعه سیاسی است. اشتری می‌گوید جوامع توسعه‌یافته معمولا بر اساس نظم ارگانیک پیش می‌روند که در آن وجوه اشتراک جمعیت حول یک محور اصلی شکل می‌گیرد، اما در جوامعی که مبتنی بر نظم مکانیکی هستند، نخبگان سیاسی غالبا به دنبال ایجاد افتراق و پیشبرد اهداف شخصی و جناحی خود هستند. به گفته وی یکی از اقدامات مثبت دولت توجه به سازش و مدارا و جلوگیری از تصویب و اجرای قوانینی است که موجب افزایش اختلافات می‌شوند. با این حال اشتری تاکید کرد که وفاق ملی صرفا به معنی توزیع مناسب قدرت بین جناح‌ها نیست بلکه باید زمینه‌ای فراهم شود تا همه گروه‌ها و جوانان نخبه فارغ از گرایش‌های سیاسی و عقیدتی بتوانند در مشارکت سیاسی و تصمیم‌گیری‌های کلان حضور داشته باشند.

او با اشاره به وضعیت فعلی جوانان در ایران می‌افزاید: بخش اعظمی از جوانان ما امروز با نظام حکمرانی قهر هستند، زیرا هیچ جایگاهی برای خود در عرصه سیاسی و حاکمیتی نمی‌بینند. حتی جوانانی که به سطوح بالای سیاسی می‌رسند عمدتا از یک تیپ و نظام عقیدتی خاص پیروی می‌کنند و این مانع از تحقق توسعه و جلوگیری از قهر سیاسی جوانان است.

اشتری در پایان خواستار اصلاح نظام گزینش و ایجاد فضای تکثرگرایانه شد تا همه گروه‌ها و نسل‌ها فارغ از عقاید و گرایش‌ها حول محور اصلی ایران جمع شوند و مشارکت سیاسی جوانان به صورت واقعی و فراگیر تحقق یابد.

هوش مصنوعی کلید فرصت‌های شغلی و آموزشی جوانان

"فاطمه امیرخانی" برگزیده طرح‌های شهید بابایی و احمدی روشن و دارنده مدال نقره المپیاد ادبی دانش‌آموزی ضمن تاکید بر اهمیت گسترش هوش مصنوعی به دو لایه اصلی کاربرد و سیاست‌گذاری آن می‌پردازد.

امیرخانی با اشاره به کاربرد هوش مصنوعی در حوزه اشتغال می‌گوید: برخی مشاغل مانند منشی‌گری و کار‌های دفتری در حال کاهش هستند اما شغل‌های جدیدی مانند برنامه‌نویسی و توسعه فناوری پدیدار می‌شوند. هوش مصنوعی می‌تواند در مدیریت این تغییرات و افزایش فرصت‌های شغلی نقش موثری داشته باشد.

وی در ادامه به لایه سیاست‌گذاری هوش مصنوعی می‌پردازد و گفت: مهارت‌آموزی جوانان برای عبور از تغییرات شغلی ضروری است. طبق آمار بانک جهانی حدود ۳۰ درصد جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله ایران نه در تحصیل هستند، نه شغل دارند و نه آموزش تخصصی دریافت می‌کنند. این گروه خالصا تحت پوشش وزارت ورزش و جوانان قرار دارند و نیازمند برنامه‌ریزی ویژه هستند.

امیرخانی به نقش هوش مصنوعی در اوقات فراغت جوانان نیز اشاره و می‌گوید: با استفاده از این فناوری می‌توانیم رفتار‌ها و نیاز‌های جوانان در ساعات فراغت را ارزیابی کرده و برنامه‌ریزی مناسبی برای آنها انجام دهیم. پژوهش‌ها نشان می‌دهد زنان و جوانان بیشترین استفاده‌کنندگان اپلیکیشن‌های فضای مجازی هستند و هوش مصنوعی می‌تواند در این زمینه نیز به کار گرفته شود.

وی همچنین بر اهمیت آموزش و ارتقای سواد هوش مصنوعی تاکید و می‌افزاید: ضروری است که جوانان از مصرف‌کننده منفعل فناوری به کاربران فعال تبدیل شوند. این تحول باید در حوزه اشتغال، آموزش و اوقات فراغت شکل بگیرد و سواد هوش مصنوعی در آنها تقویت شود.

امیرخانی پیشنهاد می‌کند که کمیته‌ای چابک در وزارت ورزش و جوانان با همکاری سازمان فنی و حرفه‌ای برای ارتقای سواد و توانمندی‌های هوش مصنوعی جوانان ایجاد شود.

وی تصریح می‌کند: هدف این است که اسناد بالادستی و برنامه‌های وزارتخانه با توجه به اهمیت هوش مصنوعی در دو لایه کاربرد و سیاست‌گذاری شکل بگیرد و برای جوانان فرصت‌های واقعی ایجاد کند.

راهکار‌های داده‌محور و فناوری‌محور برای ارتقای بهره‌وری در ورزش کشور

"امیرعباس جعفری" برگزیده طرح صیاد شیرازی، دارنده مدال برنز المپیاد کشتی فرنگی و رتبه چهارم المپیاد مهندسی مکانیک بر سه محور کلیدی برای توسعه کشور و به‌ویژه وزارت ورزش تاکید می‌کند.
وی محور اول را ضرورت همگام‌بودن با انقلاب صنعتی چهارم دانست و می‌گوید: بشر طی دو قرن اخیر سه انقلاب صنعتی بزرگ را پشت سر گذاشته و اکنون در میانه یک انقلاب صنعتی نوین قرار دارد که تفاوت‌های اساسی با نمونه‌های پیشین دارد. این انقلاب می‌تواند فرصتی برای کشور‌هایی که در توسعه عقب مانده‌اند ایجاد کند تا خود را به سطح کشور‌های توسعه‌یافته برسانند.

جعفری تاکید می‌کند که این دیدگاه باید همواره در ذهن سیاست‌گذاران کشور حضور داشته باشد. محور دوم سخنان او نقش بخش خصوصی در عرصه سیاست‌گذاری و حکمرانی است. به گفته جعفری با توجه به محدودیت منابع و بودجه امسال که به صورت انقباضی بسته شده، ورود و مشارکت بخش خصوصی برای جبران این محدودیت‌ها ضروری است.

محور سوم، ضرورت ارتقای فناوری و تکنولوژی برای افزایش بهره‌وری اقتصادی کشور بود. وی می‌افزاید: در وضعیت اقتصادی و سیاسی کنونی تنها راه برون‌رفت از چالش‌ها، تقویت فناوری و تکنولوژی است که می‌تواند به افزایش بهره‌وری و توسعه پایدار منجر شود.

جعفری در ادامه چند پیشنهاد عملی برای وزارت ورزش ارائه کرد:

• سیاست‌گذاری داده‌محور: وی بر لزوم ایجاد پایگاه داده‌ای جامع برای جمع‌آوری اطلاعات ورزشی کشور تاکید می‌کند تا از طریق تحلیل داده‌ها، تصمیم‌گیری‌های دقیق و مدیریت بهینه منابع ممکن شود.

• ایجاد اکوسیستم فناوری ورزشی: او پیشنهاد می‌دهد وزارت ورزش با ایجاد بستری مناسب برای ارتباط عرضه و تقاضای فناوری بین شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها به حل چالش‌های حوزه ورزش کمک کند، بدون اینکه خود مستقیما تولید فناوری انجام دهد.

• افزایش بهره‌وری زیرساخت‌ها: با توجه به محدودیت منابع و بودجه.

جعفری بهره‌وری زیرساخت‌های ورزشی را یکی از محور‌های کلیدی می‌داند که تنها با بهره‌گیری از فناوری و نوآوری امکان‌پذیر است.

او بر ایجاد یک واحد کوچک و چابک نوآوری در وزارت ورزش تاکید می‌کند تا مسائل واقعی فدراسیون‌ها و استارتاپ‌ها به این مرکز منتقل شود و راه‌حل‌ها در مقیاس کوچک توسعه و اجرا شوند.

جعفری در پایان سخنان خود تصریح می‌کند که وزارت ورزش می‌تواند با رویکرد نوآورانه و داده‌محور به‌عنوان مشتری نوآوری عمل کرده و فرآیند‌های اجرایی و مدیریتی خود را بهبود دهد.

هوش مصنوعی؛ فرصت تازه برای ارتقای سلامت روان و انگیزه جوانان

"زهرا نوروزی فرهانی" دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی و پژوهشگر حوزه هوش مصنوعی و سلامت روان می‌گوید: موضوع سلامت روان و بهزیستی روانشناختی جوانان همراه با سطح انگیزه و نشاط آنها تاثیر مستقیمی بر مشارکت اجتماعی، ورزش و سبک زندگی آنان دارد. در سال‌های اخیر افزایش فشار‌های روانی و فرسودگی‌های روحی موجب افت انگیزه و کناره‌گیری تدریجی جوانان از فعالیت‌های مؤثر شده است.

او با اشاره به اینکه این مشکلات معمولا در مراحل اولیه شناسایی نمی‌شوند می‌افزاید: سیستم ارائه خدمات روانشناختی غالبا زمانی وارد عمل می‌شود که مشکلات به سطح بالایی از شدت و اختلال رسیده‌اند در حالی که شواهد علمی نشان می‌دهند مداخلات پیشگیرانه و زودهنگام هم اثربخشی بیشتری دارند و هم از نظر فردی و نهادی مقرون به صرفه هستند.

نوروزی ادامه می‌دهد: در سال‌های اخیر کشور‌های مختلف به بهره‌گیری از ابزار‌های هوشمند و هوش مصنوعی در زمینه سلامت روان روی آورده‌اند. این ابزار‌ها چه به صورت مستقل و چه در تعامل با نظام خدمات انسانی توانسته‌اند در بهبود تنظیم هیجان، کاهش اضطراب و ارتقای کیفیت خواب موثر باشند و به ویژه برای جوانان محبوبیت بالایی دارند.

او همچنین به تحقیقات خود اشاره و می‌گوید: در قالب پژوهش روی توسعه چت‌های سلامت روان برای ارتقای عزت نفس جوانان و بررسی اثربخشی آنها و اجرای نمونه پایلوت بومی کار می‌کنم. شواهد نشان می‌دهند که می‌توان از هوش مصنوعی برای پایش وضعیت روانی، سطح انگیزه، تشخیص مشکلات و آموزش مهارت‌های روانشناختی و ارائه مشاوره و درمان استفاده کرد.

نوروزی تاکید می‌کند: این محور‌های کاربردی هوش مصنوعی می‌توانند مکمل سیاست‌های کلان حوزه جوانان باشند و وزارت ورزش و جوانان می‌تواند با توسعه و حمایت از این رویکردها بستر همکاری و تبدیل آنها به برنامه‌ها و سیاست‌های اثربخش را فراهم کند تا در نهایت موجب ارتقای عزت نفس و بهزیستی جوانان شود.

شعار ازدواج آسان تا رهاشدگی مسکن و اشتغال

"علی قائدنیا جهرمی" عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و نخبه علمی کاهش نرخ ازدواج و افزایش طلاق را یک بحران جدی اجتماعی دانست.

قائدنیا جهرمی با بیان اینکه مسائل جوانان ماهیتی بلندمدت و ساختاری دارند می‌افزاید: تداخل وظایف با سایر نهاد‌ها نبود شاخص‌های روشن ارزیابی و ضعف در ارائه گزارش‌های دقیق از دستاورد‌ها باعث شده حوزه جوانان عملا به حاشیه رانده شود.

وی مسکن را بزرگ‌ترین مسئله نادیده‌گرفته‌شده در سیاست‌گذاری جوانان دانست و می‌گوید: هرچند مسکن به‌طور مستقیم در حوزه وظایف وزارت راه و شهرسازی قرار دارد، اما متولی جوانان وزارت ورزش و جوانان است. این وزارتخانه به‌دلیل نداشتن قدرت اجرایی و بودجه‌ای به‌جای ایفای نقش مطالبه‌گر و مدعی قدرتمند در دولت به یک ناظر منفعل تبدیل شده است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با انتقاد از ضعف اجرای قانون جوانی جمعیت مصوب سال ۱۴۰۰ تصریح می‌کند: پرسش اساسی این است که وزارت ورزش و جوانان تا چه اندازه توانسته وزارت راه و شهرسازی را در حوزه مسکن جوانان و الزامات قانونی جوانی جمعیت به اقدام عملی وادار کند. تاکید صرف بر شعار ازدواج آسان بدون فراهم بودن زیرساخت‌هایی مانند مسکن و شغل پایدار نوعی ساده‌سازی مسئله و انتقال بار مسئولیت از دولت به دوش جوانان فاقد توان اقتصادی است.

قائدنیا جهرمی اشتغال پایدار را یکی دیگر از خلا‌های جدی سیاست‌گذاری جوانان دانست و می‌افزاید: جوان برای ازدواج به شغلی پایدار با بیمه و درآمد کافی نیاز دارد. وقتی بخش عمده درآمد صرف هزینه مسکن می‌شود، نمی‌توان از جوان انتظار برنامه‌ریزی برای آینده و تشکیل خانواده داشت.

وی وام ازدواج را یک اشتباه استراتژیک خواند و می‌گوید: وام ازدواج صرفا یک ابزار محدود و کمک مالی کوتاه‌مدت است و نمی‌تواند مشکلات ساختاری جوانان را حل کند. تبدیل وام ازدواج به محور اصلی برنامه‌های اقتصادی نگاه سطحی به مسئله ازدواج است.

این نخبه اظهار می‌کند: با وجود وجود معاونت امور جوانان، دفتر ازدواج و خانواده و دفاتر پژوهشی تاکنون پژوهش‌های مشخص و قابل استنادی درباره پایداری ازدواج‌ها، عوامل موثر و عوامل محافظتی ارائه نشده است. در حالی که بررسی‌ها نشان می‌دهد ازدواج‌های دانشجویی بالاترین نرخ پایداری و کمترین میزان طلاق را دارند.

قائدنیا جهرمی در ادامه به مسئله مشاوره پیش از ازدواج اشاره و می‌گوید: ایجاد صد‌ها مرکز ازدواج و خانواده بدون تامین مالی مناسب، پاسخگوی نیاز جوانان نیست. با تعرفه‌های فعلی خدمات روانشناسی، بسیاری از جوانان توان پرداخت هزینه‌های چندمیلیونی مشاوره ازدواج را ندارند. اگر قرار بر الزام مشاوره است دولت باید هزینه آن را تقبل کند.

وی با اشاره به تجربه چندساله همکاری با اداره کل ورزش و جوانان استان تهران می‌افزاید: با وجود داشتن مجوز رسمی و فعالیت مستمر نه نظارت موثری از مراکز انجام شده و نه حمایت بودجه‌ای صورت گرفته است. در عمل صدور مجوز‌ها بیشتر به ابزاری برای ارائه آمار اشتغال تبدیل شده تا سیاستی واقعی برای حمایت پایدار از جوانان. این استاد دانشگاه در پایان تاکید می‌کند: حل بحران ازدواج و خانواده در میان جوانان نیازمند نگاه ساختاری، مطالبه‌گری جدی در سطح دولت و عبور از سیاست‌های شعاری و کوتاه‌مدت است؛ امری که بدون تقویت جایگاه اجرایی و سیاستی وزارت ورزش و جوانان محقق نخواهد شد.

کسب‌وکار‌های ورزشی، حلقه مفقوده توسعه ورزش و اشتغال جوانان

"مهدی غفوری یزدی" نخبه و برگزیده طرح صیاد شیرازی با تاکید بر ضرورت توجه جدی به کسب‌وکار‌های ورزشی می‌گوید: هدایت جریان پول، توجه و انرژی نیروی انسانی به سمت کسب‌وکار‌های حوزه ورزش می‌تواند خلا‌هایی را جبران کند که دولت به‌تنهایی توان پاسخ‌گویی به آنها را ندارد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر بخش قابل توجهی از بودجه‌های دولتی صرف ساختار‌های ورزش همگانی، فدراسیون‌ها و باشگاه‌ها می‌شود، می‌افزاید: اگر به جای اتکا صرف به بودجه‌های دولتی زمینه شکل‌گیری بیزینس‌ها و فعالیت بخش خصوصی در حوزه ورزش فراهم شود بسیاری از اهداف توسعه ورزش با کیفیت و اثربخشی بیشتری محقق خواهد شد.

غفوری یزدی با اشاره به طراحی رشته کسب‌وکار ورزشی برای نخستین‌بار در کشور اظهار می‌کند: دو سال پیش پیشنهاد راه‌اندازی این رشته را به وزارت علوم ارائه کردم و اکنون این رشته در آستانه تصویب قرار دارد و به‌زودی پذیرش دانشجو در این حوزه آغاز خواهد شد.

وی نقش وزارت ورزش و جوانان را فراتر از تمرکز صرف بر ورزش قهرمانی، حرفه‌ای و همگانی دانست و تصریح می‌کند: این وزارتخانه باید نقش سیاست‌گذار، ترویج‌کننده و تسهیل‌گر را برای شکل‌گیری کسب‌وکار‌های حوزه ورزش و جوانان ایفا کند؛ به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند میانسالی، سالمندی، بانوان و کودکان که گردش مالی قابل‌توجهی دارند و ظرفیت بالایی برای ایجاد اشتغال و ارزش افزوده دارند.

این نخبه علمی در ادامه به موضوع اشتغال دانش‌آموختگان جوان پرداخت و می‌گوید: امروز دولت نه منابع مالی کافی دارد و نه امکان استخدام گسترده، در حالی که حجم زیادی از دانشجویان نخبه و جوان بدون مسیر روشن برای ورود به بازار کار فارغ‌التحصیل می‌شوند. یکی از راهکار‌های موثر هدایت انرژی این جوانان به سمت کسب‌وکار‌ها و توسعه کارآموزی‌های واقعی است.

غفوری یزدی با اشاره به تجربیات خود از سال ۱۳۹۸ در طراحی و اجرای دوره‌های کارآموزی در دستگاه‌های مختلف کشور خاطرنشان می‌کند: این مدل‌ها می‌تواند هم به تزریق خلاقیت و انرژی جدید به بدنه سازمان‌ها کمک کند و هم فرصتی برای کسب تجربه عملی جوانانی باشد که به دلیل محدودیت‌های بودجه‌ای امکان استخدام رسمی ندارند.

وی در پایان پیشنهاد می‌دهد: وزارت ورزش و جوانان می‌تواند از درون خود وزارتخانه، کمیته‌ها و ادارات تابعه دوره‌های کارآموزی دو تا شش‌ماهه و دو تا چهارماهه بدون حقوق اما با رویکرد کسب تجربه طراحی و اجرا کند. این موضوع راه‌حل نیروی انسانی و تیم اجرایی دارد و اگر به‌صورت جدی دنبال شود، می‌تواند نقش مهمی در اتصال جوانان به بازار کار و توسعه زیست‌بوم کسب‌وکار‌های ورزشی ایفا کند.

ورزش ارزان و نگهداشت نخبگان، دو راهکار برای آینده پایدار ورزش ایران

"فهیمه محمدحسنگ مدیر ورزشی پژوهشگاه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، نخبه علمی و از مسئولان کتاب "حکمرانی هوشمند در ورزش؛ تهدید‌های فردا و فرصت‌های امروز" که امروز در این نشست از آن رونمایی شد با تاکید بر لزوم توجه جدی به سیاست‌های نگهداشت نخبگان در حوزه ورزش می‌گوید: امروز این پرسش اساسی مطرح است که آیا برنامه‌ای مشخص برای نگهداشت نخبگان اعم از نخبگان ورزشی و نخبگان علمی حوزه ورزش در کشور وجود دارد یا خیر.

وی با اشاره به نقش وزارت ورزش و جوانان در این زمینه می‌افزاید: زمانی که یک فرد تحصیل می‌کند معمولا تعهد خدمت دارد، اما در عمل می‌بینیم وقتی سرمایه مادی و انسانی کشور صرف پرورش یک ورزشکار یا نخبه علمی می‌شود به‌راحتی رها شده و کشور را ترک می‌کند. این موضوع آسیب جدی به ورزش کشور وارد می‌کند و نشان می‌دهد که در زمینه بازدارنده‌های مهاجرت نخبگان، برنامه‌ریزی موثری صورت نگرفته است.

محمدحسن با بیان اینکه مهاجرت در ذات خود می‌تواند بخشی از روند طبیعی زندگی افراد باشد، تصریح می‌کند: مسئله اصلی این است که وقتی سرمایه ملی برای پرورش یک نخبه هزینه می‌شود نبود سیاست‌های حمایتی و نگهداشت منجر به خروج این سرمایه از کشور می‌شود. این موضوع نیازمند توجه سیاست‌گذاران و مدیران حوزه ورزش است.

وی همچنین با اشاره به عوامل موثر بر مهاجرت نخبگان اظهار می‌کند: جاذبه‌های مقصد و دافعه‌های مبدا از عوامل اصلی این پدیده هستند، اما متاسفانه این مسئله امروز تا حد زیادی مغفول مانده و کمتر به آن پرداخته شده است.

مدیر ورزشی پژوهشگاه تربیت‌بدنی در بخش دیگری از سخنان خود به یکی دیگر از چالش‌های مهم حوزه ورزش اشاره و می‌گوید: مسئله ارزان‌سازی ورزش یکی از دغدغه‌های جدی جامعه امروز است. دسترسی آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر به ورزش می‌تواند نقش موثری در ارتقای سبک زندگی سالم و بهبود سلامت عمومی ایفا کند؛ موضوعی که باید بیش از پیش در سیاست‌گذاری‌های کلان ورزشی مورد توجه قرار گیرد.

این مجموعه دیدگاه‌ها و پیشنهاد‌ها نشان می‌دهد که ظرفیت نخبگان علمی کشور در حوزه ورزش و جوانان محدود به نقد وضع موجود نیست بلکه نگاهی راه‌حل‌محور، آینده‌نگر و مبتنی بر تجربه‌های علمی و بین‌رشته‌ای دارد. از حقوق و حکمرانی ورزشی گرفته تا هوش مصنوعی، سلامت روان، استعدادیابی، اشتغال، ازدواج و کسب‌وکار‌های ورزشی، محور مشترک سخنان نخبگان بر ضرورت تصمیم‌سازی آگاهانه، استفاده از داده و فناوری و تقویت نقش سیاست‌گذاری وزارت ورزش و جوانان استوار است.

برگزاری چنین نشست‌هایی می‌تواند نقطه اتصال میان دانش دانشگاهی و فرآیند‌های اجرایی باشد؛ به شرط آنکه این گفت‌و‌گو‌ها به سطح عمل، تدوین سیاست‌های پایدار و بهره‌گیری مستمر از نخبگان در ساختار‌های تصمیم‌گیری منجر شود. استمرار این رویکرد نه‌تنها به ارتقای کارآمدی ورزش کشور کمک می‌کند بلکه می‌تواند امید و اعتماد نخبگان و جوانان را نسبت به نقش‌آفرینی موثر در آینده ورزش و حکمرانی کشور تقویت کند.

انتهای پیام/