بچه‌های مسجد نیازمند نمایشنامه‌های فنی و محتوایی هستند

وی اضافه کرد:‌ حدود دو دهه‌ی قبل، من و تعدادی از دوستان و همکاران مثل آقایان حسین فدایی حسین و رضا آزاد، فعالیت‌های متعددی در دفتر بچه‌های مسجد داشتیم و از اساس پایه‌گذار آن بودیم اما با توجه به تغییر مدیریت‌ها، این دفتر تعطیل شد تا اینکه دو سال قبل دکتر امینی سعی کرد در مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری این دفتر را احیا کند. از این رو من را نیز دعوت به همکاری کرد. من هم فعالیت‌هایی را شروع کردم اما با توجه به مشکلات و کمبود‌های مالی و اعتباری، آنچه که می‌خواستیم اتفاق نیفتاد.

زارعی با اشاره به دغدغه‌مندی خود نسبت به احیای فعالیت‌های دفتر نمایش‌های بچه‌های مسجد، اظهار داشت:‌ دفتر بچه‌های مسجد که هم‌اکنون با عنوان «دفتر تئاتر مردمی بچه‌های مسجد» فعال شده است، نیاز به نیروهای خوش‌فکر و با انگیزه دارد. چه بسا این هنرمندان خوش‌فکر هستند که می‌توانند با خلاقیت خود تئاتر را به میان توده‌های مردم ببرند. در کشورهای پیشرفته، تئاتر برای مردم شکل می‌گیرد و به صحنه می‌رود ولی به نظر می‌رسد در کشور ما، بدنه‌ تئاتر ارتباط چندانی با توده‌های مردم ندارد و مخاطبانش را صرفاً از میان دانشجویان و فرهیختگان انتخاب می‌کند. 

وی با بیان اینکه کارکرد واقعی هنر نمایش وقتی هویدا می‌شود که تئاتر با عموم مردم ارتباط برقرار کند، تصریح کرد: یکی از سیاست‌های حوزه هنری این است که تئاتر را به میان مردم ببرد و با آشنایی عام مردم با کارکرد تئاتر، این هنر را به سبد خانوارها اضافه کند. اگر مردم، تئاتر را خوراک فرهنگی مناسبی برای خانواده‌هایشان ببینند، به طور حتم برای آن هزینه می‌کنند. این امر در صورتی میسر می‌شود که مردم ما با تئاتر رفیق شوند و بخشی از حرف‌ها و دغدغه‌هایشان را در آن ببینند. 

 

این هنرمند بازیگر، ضعف متون نمایشی را بزرگ‌ترین مشکل هنرهای دراماتیک کشور دانست و اضافه کرد: برای تولید تئاتر در چارچوب برنامه‌های دفتر تئاتر مردمی بچه‌های مسجد، نیاز به متون نمایشی مناسب با اهداف این دفتر به شدت حس می‌شود. از این رو تصمیم گرفتیم برنامه‌های خود را برای تولید متون نمایشی مناسب با نویسندگان همراه با حوزه هنری، چه در تهران و چه در استان‌ها، مطرح کنیم. این جلسه نیز از همین باب تشکیل شده و در آینده‌ی نزدیک نیز جلسه‌ای با تعدادی از نویسندگان تهرانی خواهیم داشت. نظر ما بر این است تا با توجه به برنامه‌هایمان بتوانیم حدود 20 متن نمایشی مناسب را تهیه و منتشر کنیم و برای تولید به مراکز استانی بفرستیم. ضمن اینکه در نظر داریم برای تولیدات برتر این آثار، همایش و جشنواره‌ای برگزار کنیم و از بهترین آن‌ها تقدیر به عمل آوریم. 

 

مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری متذکر شد: دفتر تئاتر مردمی بچه‌های مسجد، نیازمند نمایشنامه‌هایی است که به لحاظ فنی و محتوایی از کیفیت لازم برخوردار باشند. صد البته که محتوا بسیار مهم است اما می‌خواهیم مضامین مورد نظر ما در قالب ساختاری‌ درست و حرفه‌ای برای بچه‌‌های مسجد نوشته شوند. اولین و مهم‌ترین تاکید ما، بر غیر شعاری بودن آثار است. اگر محتوای متون نمایشی در سطح حرکت کند و در قالب ضعیف نگارش شوند به هیچ عنوان کارکرد اصلی خود را ایفا نخواهد کرد. ما مخاطبانی را مورد هدف قرار داده‌ایم که ممکن است نسبت به تئاتر نگرش مثبتی نداشته باشند و حوصله‌ی چندانی هم برای دیدن نمایش ندارند اما می‌خواهیم همین مخاطبان را با تئاتر آشنا کنیم و ایشان را جذب هنر نمایش نماییم. از سوی دیگر می‌خواهیم هنرمندان آماتور کانون‌های فرهنگی مساجد که گاه دارای استعدادهای بی‌نظیری هستند، درگیر کار هنر نمایش شوند. بنابراین حتما سخت است که نمایشنامه‌ای بنویسم که هم قابلیت اجرا در مساجد و مدارس را دارا باشد و هم بتواند جاذبه‌های لازم را به عنوان اثری قابل توجه داشته باشد. 

 

زارعی همچنین به علاقه‌مندی مردم به نمایش قصه‌گو اشاره کرده و گفت:‌ مردم ما اگر شاهد داستان‌ها و قصه‌هایی باشند که مسائل روز، به صورت کاملا هنرمندانه در آن نهفته باشد، با آن ارتباط برقرار می‌کنند. نوشتن چنین آثاری حتما سخت است اما معتقدم هنرمندان نویسنده‌ ما توانمندی تولید چنین آثاری را دارند. 

 

همچنین در ادامه‌ این جلسه، حسین فدایی حسین- نمایشنامه‌نویس و از موسسان دفتر تئاتر مسجد- نیز گفت: سال‌ها قبل وقتی قرار بر راه‌اندازی دفتر تئاتر بچه‌های مسجد بود، نسبت به اینکه واقعا این دفتر قرار است چه نیازی را برآورده کند، بحث و صحبت‌های زیادی داشتیم. عنوان «بچه‌های مسجد» برای ما این سوال را پیش می‌آورد که آیا قرار است فقط نوجوانان درگیر آن باشند یا خیر؟ نتیجه‌ همه‌ صحبت‌های ما به آن ختم شد که باید «تفکر مسجدی» در فعالیت‌های این دفتر لحاظ شود و مخاطب آن می‌تواند هر کسی باشد. ولی من به عنوان نمایشنامه‌نویس می‌دانم که نویسنده برای نوشتن اثر باید بداند که مخاطبانش چه کسانی هستند و مکان اجرا نیز کجاست. پس در قدم اول باید تکلیف این سوال تعیین شود. البته شکی نیست که همه بر خط مشی‌های حوزه هنری اشراف کامل داریم و نیازی برای بحث پیرامون نوع محتوا نیست. اما باید مکان اجرا مشخص شود. به نظر می‌رسد آنچه اکنون مورد نیاز است تولید نمایش‌هایی است که بتوان در مسجد و مدرسه اجرا شوند؛ یعنی آثاری که الزامی برای اجرای قاب عکسی آن نباشد؛ نمایش‌هایی حدودا سی دقیقه‌ای و تک جنسیتی که حاوی مسائل روز نیز باشند. مخاطبان این آثار نیز سنین جوان به بالا در نظر گرفته شده. یعنی فعلا مخاطب کودک و نوجوان در تولید این آثار در اولویت نیست. 

 

این نمایشنامه‌نویس، توجه به نیاز و شناخت مخاطبان را مورد تاکید قرار داد و تصریح کرد:‌ باید در نظر داشته باشیم ما مخاطبانی را مد نظر داریم که ممکن است شناخت کافی یا نگاه مثبت به هنر نمایش نداشته باشند. کسی که برای عبادت به مسجد رفت و آمد دارد و حال در مسجد با یک محصول فرهنگی به اسم تئاتر برخورد می‌کند. خیلی مهم است که در برخورد اول، نسبت به این هنر، واکنش منفی پیدا نکند.