هزار کتاب خطی و چاپ سنگی شعر و ادب فارسی در کتابخانه آستان قدس رضوی

رئیس اداره مخطوطات این سازمان در گفتگو با خبرنگار برنا در مشهد اعلام کرد: «مجموعه‌ای منحصر به فرد شامل یک‌هزار نسخه خطی و چاپ سنگی نفیس در موضوع شعر و ادب فارسی در گنجینه کتب خطی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود که برخی بسیار کهن بوده و قدمت زیادی دارد و برخی دیگر به دلیل هنرهای منحصر به فردی همچون خط، نقاشی و تذهیب به دست هنرمندانی ممتاز و یا تزیینات هنری به کار رفته در آن‌ها از ارزش و نفاست بسیار بالایی برخوردار است». سید محمدرضا فاضل هاشمی ابتدا به نسخة نفیسی از «مثنوی معنوی»اشاره کرد که بین سال‌های 1280 تا 1282 قمری کتابت شده و امتیاز آن، تذهیب فوق‌العاده پُرکار و ظریف مربوط به دورة قاجاریه است که در ابتدای دفاتر شش‌گانه دیده می‌شود و ادامه داد: «خطّ این نسخه نستعلیق خوش است در 25 سطر و تذهیب و نقاشی هنرمند معاصر «عیسی آلفته» که در 604 صفحه با طرح‌ها و نقش‌های مختلف از گل‌های بنفشه و نرگس و زنبق و سنبل و گل محمدی حاشیة آن را زینت داده است، بیش از پیش بر ارزش این نسخه افزوده است». وی با بیان اینکه از «امیرخسرو دهلوی» نسخه‌ای بسیار نفیس در گنجینه موجود است که به لحاظ قدمت و تذهیب دورة تیموری مکتب هرات، دارای اهمیت فراوان است، افزود: «دو صفحة اول آن، تمام‌تذهیب است، بین سطور طلااندازی شده و دارای پنج کتیبه به زمینة لاجورد با گل‌های زرّین است که به خط کوفی به سفیداب نوشته شده است». رئیس اداره مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، اظهار داشت: «از خمسه نظامی مجموعه نسخ ارزشمندی موجود است که یکی از قدیمی‌ترین آن‌ها متعلق به قرن هشتم است و دارای پنج سرلوح مرصّع مذهّب است». فاضل هاشمی با بیان اینکه نسخه‌های خطی متعددی از بزرگان شعر فارسی همچون حافظ، سعدی و فردوسی در این گنجینه موجود است، تصریح کرد:«نسخه‌ای از کلیات سعدی در این گنجینه موجود است که در قرن هشتم و هفتاد سال پس از مرگ شاعر به خط «محمد عقاقیری» شاگرد سعدی کتابت شده است و نیز نسخة ارزشمندی از کلیات سعدی که به خط «میرزا کوچک اصفهانی» در سال 1217 قمری کتابت شده، یازده سرلوح دارد و دارای جلد ضربی ترنج و سرترنج‌دار معرّق است». وی خاطرنشان کرد: «تعداد زیادی نسخه از دیوان حافظ به خط خوشنویسان مشهور دوره صفوی و قاجار همچون «درویش عبدالمجید طالقانی »، «محمدعلی شکسته‌نگار شیرازی»، دیگر هنرمندان برجسته کتابت شده و نسخه‌های ارزشمند متعددی از شاهنامه فردوسی موجود است که بیشتر آن‌ها مصوّر بوده و داستان‌های شاهنامه به شیوه هنرمندانه‌ای در آن‌ها به تصویر کشیده شده است».

 در پایان، فاضل هاشمی ضمن بیان اینکه دیوان بزرگانی چون «امیر علی‌شیر نوایی»، «طراز یزدی»، «سلمان ساوجی» و «کمال خجندی» نیز در این گنجینه نگهداری می‌شود، بیان کرد: «نسخه‌ای با عنوان «جواهر الخیال» شامل رباعیات عارفانه در معرفت خداوند است که امتیاز آن، خط نستعلیق خوش «محمدصالح رضوی» و دارا بودن دو سرلوح و صفحه‌پردازی متفاوت است و نیز کلیات «اهلی شیرازی» که با داشتن پنج مجلس تصویر به دستان هنرمند «بهزاد» و سه سرلوح مزدوج مرصّع و کتیبة پُرکار زرّین که حاشیة صفحات آن، مورّب‌نویسی شده، منحصر به فرد است.»