بروجردی: با استفاده صحیح از آیات و روایات، داعیه‌دار حقوق شهروندی خواهیم بود

بروجردی با بیان اینکه پس از خلقت، خدا از همه فرشته ها خواست که به حضرت آدم سجده کنند چرا که مقامی فراتر از سایر موجودات به آن اعطا کرده بود، اظهار کرد: خداوند می فرماید ما همه امانت بشری و انسانی را بر همه جهان عرضه کردیم. هیچ کس مسئولیت این امانت را نپذیرفت و انسان تنها کسی بود که این مسئولیت را پذیرفت. روایت های متفاوتی از این امانت وجود دارد لیکن به عقیده من این امانت، انتخاب گری است؛ بنابراین همه بحث در اینجا انسان و ضرورت کرامتی است که باید برای آن قائل شد. زمان سجده انسان خدا به خودش برای این آفرینش تبریک می گوید. موجودات زیادی در این جهان زیبایی دارند که به نحوی گویای آفرینش هستند، اما اندیشه انسانی و انتخاب گری و شناخت از حقیقت هستی دلیل تبریک خدا برای این خلقت است.

وی عنوان کرد: پس از موضوع سجده ماجرای غفلتی که رانده شدن از درگاه الهی را به همراه داشت باعث می شود انسان به خودش بیاید و خود را مواخذه کند. خدا کلمات را به او یاد می دهد که به معنای درک حقیقت هستی و وجود ذات حق تعالی است. نعمت های الهی به معنای کلمه یاد می شوند. خدا می فرماید اگر تمام دریاها مرکب شوند تا کلمات الهی را ذکر کنند دریاها خشک خواهد شد و نخواهد توانست این عظمت را به تصویر کشد. در حقوق بشر دو دیدگاه مطرح است. اولین دیدگاه این است که کرامت های ذاتی انسان  را بر می شمارد و بر اساس کرامت انسانی حقوق را برای او تعریف می کند. دیدگاه دیگر این است که اگر صفاتی را برای خود انتخاب کند تکریم خواهد شد. این کرامت ذاتی نیست؛ این دیدگاه بین اصحاب اندیشه دینی و علما و کسانی که رویکردشان را بر مبنای ایدئولوژی خود تعریف می کنند همیشه مورد اختلاف بوده است.

رییس سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران افزود: حقوق شهروندی با شهرنشینی آغاز می شود. شهرنشینی و ارتباط با یکدیگر شرایطی را فراهم می کند که حقوق جدید ایجاد کردن اقتضای آن است. این موضوع، موضوعی است که بسیاری از صاحب نظران به آن توجه کرده اند. در مجلس ششم نمایندگان مجلس به نتیجه رسیدند که حقوق شهروندی نیاز به قانون دارد و چون قانون نوشته شده ای وجود نداشت، دولت لایحه هایی را تقدیم کرد. در نتیجه حقوق شهروندی در قالب طرح مفصلی تقدیم مجلس شد. مانند توجه به آزادی انتخاب نوع زندگی و ... همزمان دولت دو لایحه انتخابات و اختیارات ریاست جمهوری که در واقع سه قانون پیوسته می شد را ارائه داد. آقای خاتمی گفتند این لوایح برای من اهمیت دارد. این لوایح آن زمان به لایحه دوقلو معروف بود که متاسفانه فقط یک قل آن مورد توجه قرار گرفت.

بروجردی خاطرنشان کرد: طرح حقوق شهروندی معطل بود. مطرح شدن همه اینها به طور همزمان زمان را از بین می برد. طی رفت و برگشت شورای نگهبان و نمایندگان مجلس این طرح مورد تایید قرار گرفت، ولی آنها از طرح حقوق شهروند عدول کردند. پس از دوره اصلاحات ٨ سال آن را در محاق دیدیم و کسی برای قانون مدار کردن آن تلاشی نکرد. دولت مردان مدعی بودند که حقوق شهروندی را رعایت می کنند و باید اصل باشد. برای مثال در مورد موضوع عدالت آن را به حقوق شهروندی تسری می دادند.

وی تصریح کرد: حقوق شهروندی در دوره آقای روحانی به عنوان منشور تدوین شد و در اختیار مردم قرار گرفت. این منشور قانون نیست، اما رویکرد دولت است مبنی بر اینکه باید این موارد در آن لحاظ شود. منشور حقوق شهروندی بر مبنای قانون اساسی است. قانون اساسی سال ٥٨ اصول ١٩ تا ٢٤ توانست بیانگر این مسائل باشد که گویا چارچوب فکری نظام جمهوری اسلامی را به ما نشان می دهد.

رییس سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران، با بیان اینکه حق حیات، بهره مندی از توانمندی های نظام، حق آزادی بیان و حقوق دیگر که بر انسان مترتب است مواردی است که مورد توجه حقوق اساسی است گفت: حق آزادی بیان حق بشر است. هر کسی ایستایی کند و به دیگران بگوید آنچنان بیاندیش که من می اندیشم تخطی از قانون اساسی و حقوق الهی است. آیا حقوق شهروندی حقی مازاد است یا حق طبیعی؟ از دیدگاه بسیاری از علما که قرآن را مبنای فکر و اندیشه قرار می دهند می دانند که کرامت انسانی و این حقوق نامبرده شده ذاتی انسان است. در دوره دولت تدبیر و امید یا دولت اعتدال یعنی دولت یازدهم این منشور شکل گرفت و تدوین شد تا به جامعه تفهیم کند از چه حقوقی برخوردار است.

بروجردی اظهار کرد: اینکه انسان بداند چه حقوقی دارد، می تواند راه خود را انتخاب کند نیاز به راه دارد و از طریق همین جمع های علمی می‌تواند رشد کند و به کل جامعه تسری پیدا کند. اگر در سطح بین الملل زیر ذره بین هستیم و متهم به عدم رعایت حقوق شهروندی هستیم باید گفت این به این دلیل است که درکی که از جامعه ما دارند با آنچه خودشان باور دارند متفاوت است. این اتهام به دلیل نوع نگرش و نگاه ما است. بشریت آزاد است و می تواند انتخاب گر باشد به شرطی که این زمینه را برای دانستن او فراهم کنیم. این دانستن به صرف اطلاعات داشتن نیست. آنجایی شما انتخاب گر می شوید که این آگاهی ها با دانسته های شما انطباق داشته باشد زیرا منجر به فهم بیشتر از حقوق انسانی می‌شود.

وی افزود: اگر به سمتی برویم که از آیات و روایات صحیح استفاده کنیم و فهممان را بر اساس واقعیات پیش ببریم داعیه دار حقوق شهروندی خواهیم بود. امیدواریم این جلسه فتح بابی باشد برای کسانی که می اندیشند. محور این جلسه می تواند عقل گرایی باشد. پرستش باید بر اساس تعقل صورت گیرد. مهم این است که خودت تعقل کنی و حقیقت هستی را دریابی و آنچه ملجا و پناه جایگاه بشری که همان توحید است را درک کنی.