سقوط زنان بهبود یافته ازاعتیاد در نبود حمایت های اجتماعی/ کارت های هویت و درمان نیاز زنان بهبود یافته

لیلا ارشد در گفت وگو با خبرنگار برنا درباره وضعیت و نیازهای زنان بهبودیافته از اعتیاد، گفت: حقیقت آن است که بهبودی و رهایی از اعتیاد مسیری طولانی دارد، یعنی قطع سوءمصرف به معنای بهبودی  نیست.

وی با بیان اینکه اعتیاد یک بیماری رفتاری است که فرد یک شبه گرفتار آن نمی شود، ادامه داد: مسائل عاطفی، روانی، اجتماعی، فیزیکی، کودک آزاری و نادیده گرفته شدن همه اینها در دورانی از زندگی فرد رخ داده و باعث می شود زن به سمت اعتیاد برود .

مدیر عامل مرکز کاهش آسیب اعتیاد خانه خورشید با تاکید براینکه اعتیاد در بسیاری از مواقع یک پدیده انتخابی نیست، تصریح کرد: در موارد بسیاری زنان توسط افراد غیر همجنس مانند پدر، پسر، همسر، شریک جنسی، مرد صیغه ای یا برادر به سومصرف مواد مخدر تشویق می شوند  و زن نیز به دلیل کاستی هایی که از دوران جوانی، نوجوانی و کودکی در درون خود احساس می کند این پیشنهادات را می پذیرد و دست به سوء مصرف می زند.

وی خاطرنشان کرد: اگر به چنین فردی که سال ها این کاستی ها را درون خود احساس می کند کمک کنیم که سوءمصرف را کنار بگذارد تنها بخش کوچکی از مسائلش را حل کرده ایم، این زن کار بسیار بزرگی انجام داده و سوءمصرف را قطع کرده اما این بعد فیزیکی مساله است و باید از نظر عاطفی، روانی اجتماعی، اقتصادی و حقوقی اتفاقاتی رخ دهد که این فرد به بهبودی کامل برسد که مسیری طولانی و پر حمایت را می طلبد، چنین فردی باید مشاوره روانشناسی و حمایت های اجتماعی طولانی مدت بگیرد تا بتواند در مقابل وسوسه و پیشنهادات مصرف جلوی خود را بگیرد.

ارشد با تصریح براینکه اگر از چنین زنانی حمایت های همه جانبه عاطفی، روانی، اجتماعی و حقوقی نکنیم ماندگاری آنان در درمان کاهش می یابد، عنوان کرد: زنی که در دوران اعتیاد اسناد هویتی خود را از دست داده است برای پذیرش در جامعه حتما باید بتواند حداقل یک کارت هویت داشته باشد، زیرا اگر خود یا فرزندش شناسنامه نداشته باشند چگونه می توانیم وی را به زندگی عادی بازگردانیم، یا اگر نتوانیم درد و رنجی را که طی سال ها تحمل کرده و به سمت سوءمصرف برده و هنوز هم در وی وجود دارد و او را آزار می دهد کاهش دهیم کاری برای او نکرده ایم، اگر نتوانیم خدمات دندانپزشکی به زن بهبود یافته از اعتیاد ارائه دهیم تا صورت و چهره وی مناسب شود ، بازگشت او به جامعه همراه با تبعیض و انگ خواهد بود.

این مددکار اجتماعی اضافه کرد : این زنان به یک فضای شخصی مانند یک اتاق ساده نیاز  دارند زیرا زندگی جمعی میان معتادان درخوابگاه شبانه مورد پذیرش آنان نیست و زن می خواهد حریم داشته باشد، لذا اگر زنی تلاش کرد برای ترک اعتیاد باید مورد حمایت قرار گیرد، مثلا کارت درمان داشته باشد که وقتی  به بیمارستان دولتی مراجعه می کند او را بپذیرند این نیاز برای زنانی که برای ادامه زندگی دست به رفتارهای پرخطر جنسی می زنند و زنانی که ترک اعتیاد کرده اند بسیار لازم است زیرا زنان نیاز به خدمات درمانی خاص مانند سونوگرافی و ... دارند.

وی تصریح کرد: بسیاری از زنانی که ترک اعتیاد کرده اند به من می گویند که اکنون رنج بیشتری را تحمل می کنند زیرا در زمان اعتیاد و کارتن خوابی برای مقابله با اتفاقات ناخوشایند مواد مصرف کرده  و بعد موضوع را فراموش می کردند یا به اصطلاح بیخیال می شدند، اما حال که ترک سوءمصرف کرده اند نمی دانند چگونه با شرایط ناخوشایند کنار بیایند زیرا این زنان مهارت حل مساله، تصمیم گیری مناسب، مسئولیت پذیری و ارتباط بین فردی مناسب را ندارند، به این دلیل که معمولا درخانواده های از هم گسیخته و خانواده های دچار اعتیاد متولد شده یا در کنار والدینی رشد کرده اند که فروشنده یا سوءمصرف کننده مواد بوده‌اند لذا آنها الگوی رفتاری مناسبی نداشته یا به نیازهای دوران کودکی و نوجوانی آنها پاسخ مناسب داده نشده است.

ارشد تاکید داشت :اگر  این گروه از زنان با تمام کاستی ها و خلاهایی که  درون خود احساس می کنند حمایت نشده و عزت نفس و اعتماد به نفس خود را بازنیابند و نتوانیم نحوه شناخت توانایی ها و محدودیت هایشان را به آنها آموزش دهیم دوباره به مواد بازگشت می کنند.

وی با بیان اینکه این گروه تا زمانی که سوءمصرف مواد خصوصا مواد محرک مانند شیشه را دارند خطر انتقال ویروس اچ آی وی ،هپاتیت سی و زگیل تناسلی از  طریق آنها وجود دارد، خاطرنشان کرد: بر اساس نظر کارشناسان وزارت بهداشت انتقال ویروس اچ آی  وی ازطریق تزریق مشترک به رابطه محافظت نشده تغییریافته است لذا ضروری است مهارت خود مراقبتی را به زنان و جوانان آموزش دهیم تا فرزندان ما بتوانند برای مقابله با پیچیدگی ها که امروز وجود دارد مجهز شده و درگیر آن نشوند.

مدیرعامل مرکز کاهش اعتیاد خانه خورشید با بیان اینکه تجربه به من نشاده داده اگر نتوانیم زنان را پس از ترک اعتیاد مورد حمایت های همه جانبه قرار دهیم و برای آنها حمایت های شغلی، حقوقی، اجتماعی، اقتصادی و مسکن را داشته باشیم به نحوی که آنان از زندگی جدید خود احساس رضایت کنند ٰ همیشه خطر سقوط شان وجود دارد، گفت: امروزه اتفاقاتی که در حوزه حمایت از این زنان می افتد خوشایند نیست، موسسات و سازمان های کاهش آسیب دولتی بسیار محدود و حداقلی کار می‌کنند و قوانین مدام آنها را دچار تزلزل و از هم گسیختگی می کند، به عنوان مثال در حالیکه ماده 15 قانون مقابله با مواد مخدر اعتیاد را یک بیماری می داند ماده 16 این قانون معتادان را اجبار به ترک می کند به نحوی که  زنان معتاد را دستگیر کرده و به مراکز مربوطه  می برند و برای مدتی در این مراکز نگهداری می کنند و پس از گذشت این مدت آنها دوباره بی پناه به خیابان‌ها باز می گردند و  و مشکلات زیادی را تحمل می کنند.

وی اضافه کرد: گرچه در این موارد هزینه زیادی صرف می شود اما اتفاقات خوبی رخ نمی دهد اینکه مسئولان می گویند سن اعتیاد کاهش یافته و زنان درگیر سوءمصرف اعتیاد شده اند نشان می دهد شرایط مناسب نیست.

نبود نشاط اجتماعی عامل  مهم اعتیاد زنان

ارشد با تاکید براینکه شرایط نامناسب اقتصادی باعث می شود که سمن ها حامیان کمتری داشته و در نتیجه افراد کمتری را مورد حمایت قرار دهند گفت :این در حالی است که این شرایط اقتصادی باعث شده که افراد بیشتری برای دریافت کمک به سمن‌ها مراجعه کنند یعنی از یک سو حامیان ما کم شده و از سوی دیگر مراجعان ما زیاد شده است.

وی نبود نشاط اجتماعی، افسردگی وعدم تجربه لذت درمیان زنان و دختران را از عوامل مهم روی آوردن آنها به اعتیاد برشمرد و افزود: ما هنوز برای ورود زنان به ورزشگاه ها بحث داریم در حالیکه من در گذشته که اجازه ورود به زنان می دادند وقتی وارد فضای ورزشگاه می شدم کمتر فحاشی وجود داشت و حضور زنان احترام را افزایش می داد اما در حال حاضر در حالیکه می توانیم یک نشاط دسته جمعی و شادی را تجربه کنیم زنان را از این موهبت محروم کرده ایم.

این  فعال اجتماعی با طرح این سوال که برای اعتیاد زنان چه برنامه ای در سازمان ملی جوانان، آموزش و پرورش و صداوسیما وجود دارد، اظهار کرد: بسیاری از زنان گرفتار اعتیاد به من گفته اند که به آنها توصیه شده بوده که برای ترک هروئین از روان گردان شیشه  استفاده کنند ، وقتی آگاهی رسانی کافی نیست و لذت و شادی را هم تجربه نمی کنیم اعتیاد رخ می دهد.

این مددکار اجتماعی گفت: در حال حاضر کارگاهی را برای آموزش مهارت های حرفه ای به زنان بهبود یافته از اعتیاد راه اندازی کرده ایم اما کار نداریم و بعد از عید هم اوضاع بدتر شده است به نحوی که برای یکی از زنان، محلی را برای انجام کار اجاره کرده بودیم اما  او به دلیل شرایط بد اقتصادی نمی تواند اجاره مغازه را پرداخت کند و به تبع آن نمی تواند نیازهای دیگرش را نیز برطرف کند که این ناکامی ها می تواند خطر بازگشت فرد به اعتیاد را افزایش دهد.

وی خاطرنشان کرد: زنان و کودکان نیازمند قوانین حمایتی بیشتری هستند و باید این قوانین افزایش یابد تا آنها بتوانند در شرایط سخت، روزگار خود را به سلامت بگذرانند.