خبرنگار خوب کیست؟

به گزارش خبرگزاری برنا از اصفهان، در نخستین جلسه از این کارگاه، احمد توکلی نکاتی را پیرامون اهمیت مطالعه در حرفه خبرنگاری بیان کرد و گفت: یک روزنامه نگار یا خبرنگار باید در ابتدا تکلیفش را با حرفه خود روشن کند و بداند که آیا به این کار به عنوان یک شغل برای گذران زندگی نگاه می کند و یا به عنوان حرفه ای که قصد رشد و شکوفایی در آن را دارد.

وی ادامه داد: اگر مسیر دوم مورد انتخاب او قرار گیرد، باید بداند که مطالعه کتاب اعم از داستان رمان و قرار گرفتن در جریان امور مهم جامعه از مهمترین ضرورت ها برای شکوفایی در این عرصه است. به واقع خبرنگار و روزنامه نگاری که حداقل 50 رمان و یا 100 داستان کوتاه نخوانده باشد، هرگز نمی تواند خواننده مطالبش را با خود همراه کند و بر او اثر بگذارد.

این استاد دانشگاه، پرداختن به خبرهای نقل قولی را از آفت های مهم عرصه رسانه در کشور دانست و گفت: درحالیکه خبرهای نقل قولی در رسانه های موفق جهان سهم کمتری را از کل حجم اخبار به خود اختصاص می دهد، رسانه های ما هنوز به نحو آزاردهنده ای به آن می پردازند.

وی افزود: بیشترین حجم مطالب ما به نقل قول از مسئولان کشور اختصاص دارد که به صورت «وی گفت» و «وی افزود» تنظیم می شود، در حالیکه این اخبار جزو اخبار خام محسوب شده و باید توسط خبرنگار پخته شود و بعد به سمع و نظر مخاطب برسد.

این مدرس روزنامه نگاری، تعیین سوژه از سوی خبرنگار را مهمتر از دنبال کردن سوژه هایی دانست که از سوی مسئولان و افراد شناخته شده بیان می شود. 

وی تصریح کرد: متاسفانه بیش از 80 درصد سوژه هایی که در رسانه ها به آن پرداخته می شود به گفته های مسئولان اختصاص دارد، در حالیکه این شما هستید که باید سوژه را انتخاب کنید و موجب ایجاد تاثیرات مرتبط با آن در جامعه شوید.

توکلی در ادامه به بررسی سه سبک خطی، پازلی و بافتنی در خبرنویسی پرداخت و گفت: سبک خطی سبکی تک قهرمان است که در آن خبر از زبان یک شخص در قالب یک رویداد یا حادثه مشخص بیان می شود. این سبک که در عرصه روزنامه نگاری پیشرفته منسوخ شده است، در قالب خبرهای «وی گفت» و «وی افزود» تنظیم می شود.

وی سبک پازلی را جامع تر از سبک نخست دانست و اظهارکرد: در این سبک جوانب و حواشی خبر بیشتر مورد توجه خبرنگار قرار می گیرد و بر روی یک خط مستقیم حرکت نمی کند.

وی ادامه داد: اما در سبک بافتنی که جامع تر و کامل تر از دو سبک پیشین است، حواشی و جوانب خبر مانند گره های ریز یک قالی که در ظاهر به چشم نمی آید، به نحوی ماهرانه در بدنه خبر جای داده می شود. البته این سبک با میزان مهارت و قدرت تحلیل خبرنگار ارتباط زیادی دارد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه ساده نویسی و ایجاز دو بال پرواز خبرنویسی محسوب می شود، گفت: رعایت این دو عنصر در خبر باعث می شود که نتیجه کار به صورتی خواندنی و جذاب به مخاطب ارائه شود.

توکلی افزود: اگر خبرنگار بدون بهره مندی از عنصر ایجاز، خبری را که می تواند با 18 کلمه تنظیم شود، با 36 کلمه تنظیم کرده و به مخاطب ارائه دهد، در واقع مخاطب خود را به راحتی از دست داده است.

وی ساده نویسی را پیروی از سبک سخن گفتن دانست و تصریح کرد: برخی وقتی قلم به دست می گیرند شروع به نوشتن انشا می کنند، این اشتباه است. خبر باید بدون برخورداری از کلمات دشوار و پیچیده و با استفاده از کلماتی ساده و قابل فهم نوشته شود.

معرفی و تحلیل سبک های رایج خبرنویسی موضوع جلسه دوم این کارگاه قرار گرفت. احمد توکلی ضمن پرداختن به این موضوع گفت: بهتر است از خودمان بپرسیم چرا رسانه های ما هنوز از قدرت لازم برای اثرگذاری بر مخاطب برخوردار نیستند و در رقابت با رسانه های خارجی مغلوب می شوند.

وی ادامه داد: نکته قابل توجه در اینجا این است که رسانه حرفه ای، حرف مورد نظر خود را چنان به مخاطب ارائه می دهد که گویی اصلا سخنی نگفته است! در این صورت خبرنگار باید قدرت تحلیل بالایی داشته و بتواند حرفش را چنان در مطلب خود به صورت غیرمستقیم بیان کند که گویی اصلا حرفی از زبان خود بیان نکرده است.

توکلی تاکید کرد: ازسوی دیگر رسانه حرفه ای خبر خام را به صورت پخته شده به مخاطب ارائه می دهد.

این استاد دانشگاه افزود: مثلا وقتی رئیس جمهور در جلسه مهمی سخنرانی کرده و چندین رسانه آن را به صورت مفصل کار کرده اند، نیازی نیست که ما در رسانه مان عینا همان حرف ها را منتشر کنیم. بلکه باید این خبر خام را پخته، نمک و فلفل لازم را به آن بیفزاییم و بعد با تنظیمی حرفه ای آن را منتشر کنیم.