انباشت زباله های شهر= بروز بیماری های خطرناک! / رها سازی نامناسب زباله ها و آلودگی های ناشی از زباله

محمد حقیقی راد - خبرنگار: چندی ست که وقتی از خیابانهای کرمانشاه می گذرم بوی نامطبوعی به مشام می رسد که با پرس و جویی هایی که صورت گرفت مشخص شد که این بوی نامطبوع از زباله هایی ست که در سطل زباله محلات در سطح شهر انباشته شده است حال ما را بر آن داشت که طی گزارشی مشکلات ناشی از زباله های کرمانشاه را مورد بررسی قرار دهیم.

دفع مواد زائد شهرها، یکـی از مشـکلات عمـده و پر هزینه اغلب شهرداری هاست. هنوز در بسـیاری از شهر های دنیا، از جمله کرمانشاه، زباله ها پس از جمع آوری در نزدیکترین محـل قابـل دسترسـی، روی هـم انباشته می شوند. اغلب این مکانها، پتانسـیل پـذیرش انواع مواد زائد، به خصوص مواد سمی را نداشـته، در نتیجه مسائل زیست - محیطی متعـددی را ایجـاد مـیکننـد.

هایده شیرزادی مدیریت پسماند و کود آلی کرمانشاه طی گزارشی اعلام کرد که میزان زباله تولیدی هر شهروند کرمانشاهی به طورمتوسط ۷۰۰ گـرم در روز اسـت. اگر تمام پسماندهای یـک روز شـهرکرمانشاه را که بالغ بر 650تن می شـود، روی هم انباشته کنیم، حدود 1500 متر مکعب خواهد شـد؛ یعنی به اندازه حجم یک ساختمان پـنج طبقـه بـا زیـر بنای 100 متر مربع و ارتفاع 15 متر.

این زبالـه هـا در حال حاضر در دامنه شمالی یکی از کـوه هـای رشـته کوه سفید واقع در 25 کیلومتری جنوب شهر کرمانشاه روی هم تلنبار می شوند. از این مقـدار زبالـه، سـالانه بالغ بر 600 میلیون لیتر شیرابه و 1/5 میلیون تـن گـاز گلخانـــه ای متصـــاعد مـــی گـــردد که عـلاوه بـر پراکنـدگی و آلـودگی زیست - محیطی، به سه دلیل زیر مشـکلاتی را بـرای جامعه شهری کرمانشاه ایجاد کرده است.

فاصله محل کنونی تخلیه زباله تا جنـوبی تـرین نقطه شهر کرمانشاه 10 کیلومتر است. اگر طـول شـهر کرمانشاه را نیز 15 کیلومتر در نظر بگیریم، زباله هـای بخش شـمالی شـهر کرمانشـاه بایـد پـس از طـی 25 کیلومتر مسافت به محل تخلیه برسند. این موضوع نـه تنها از نظر اقتصادی توجیه پذیر نیست، بلکـه از نظـر مسائل ترافیکی، چشم انداز و بهداشت شهری نیـز نـا مناسب است، زیـرا زبالـه هـای بخـش شـمالی شـهر کرمانشاه باید از سرتاسر فضای شهر عبور کنـد تـا بـه محل تخلیه برسد.

  زباله ها در دامنه شیب دار کوه سفید تخلیه مـی شوند. در نتیجه، اگر بخواهند طرح بهداشتی دفن زباله در محل پیاده گردد، علاوه بر اینکه فضای مناسـب در اختیار قرار ندارد، خاک کافی هم برای ایجـاد پوشـش برای آن موجود نیست؛ ضمن اینکه با هر بار بارندگی، مقدار زیادی شیرابه توسط جریانهای سطحی به طرف پای دامنه سرازیر می شود.

  محل انباشت زبالـه هـا در نزدیکـی و بالادسـت یک چشمه پرآب به نام سراب قنبر قـرار دارد کـه آب شرب قسمتی از شهر کرمانشاه را تامین مـی کنـد. بـه احتمــال زیــاد، نفــوذ شــیرابه هــا در بالادســت و یــا شستشوی آنها توسط آب بـاران موجـب آلـودگی آب این سراب خواهد شد.

همچنین رودخانه آبشوران که از میان شهر کرمانشاه می‌گذرد اکنون به محلی برای انباشت زباله تبدیل شده است و اکنون محل زباله‌ها و فاضلاب شهری است البته برای ساماندهی این طرح یک بودجه جدا در نظر گرفته شده اما هنوز مشکلات آن از بین نرفته است اما در زمینه احیای این رودخانه کمپینی وجود ندارد فقط یک بودجه از طرف بانک جهانی برای ساماندهی قره‌سو و آبشوران در نظر گرفته شده ولی  برای احیا این رودخانه باید دبی آب و سرچشمه آب آبشوران افزایش یابد.

علاوه بر مشکل انباشت و دفن زباله ها باید گفت  متاسفانه در شهر کرمانشاه با حاشیه‌نشینی گسترده‌ای روبرو هستیم. بزرگترین مشکل زیست محیطی در مناطق حاشیه‌ای شهر کرمانشاه مشکل جمع‌آوری زباله ها به خاطر پرداخت نکردن هزینه جمع‌آوری هستند که البته این مشکل تنها در این شهرک‌ها نیست بلکه در خیلی از مناطق دیگر نیز زباله‌ها با تاخیر چند روزه جمع‌آوری می‌شود و البته بزرگترین مشکل شهر کرمانشاه سیستم جمع‌آوری زباله است و در این زمینه باید سیستم جمع‌‌آوری زباله‌ها به روش قبلی جمع‌آوری زباله از در خانه‌ها بازگردد.البته مشکلات این شهرکها  به خاطر برنامه‌ریزی نادرست است چون باید قبل از ایجاد شهرک  زیرساخت‌های لازم انجام شود و بعد ساخت و ساز شروع شود اما در شرایط فعلی در کشور ما این روند برعکس انجام می‌شود که شهرنشینی در این مناطق با مشکل روبرو می‌شود

حال با این اوصاف لازم به ذکر است که گفته شود  وضعیت زباله گاه‌های کرمانشاه  اصلا رضایت بخش نیست و انتظار بیشتری از شهرداری و سازمان محیط زیست استان  در این زمینه وجود دارد زیرا که اشکالات زباله گاه‌ها این است که با ایجاد ترانشه‌های مناسب، تثبیت لایه‌های زیرین آن با آهک، ریختن خاک روی زباله ها، فنس کشیدن محدوده از جمله موارد یک زباله گاه استاندارد است و همچنین  تفکیک و بازیافت زباله باید به صورت بهداشتی و مناسب انجام شود که این امر همکاری مردم و ایجاد زیرساخت‌های لازم توسط شهرداری را می‌طلبد.

 بسی جای تاسف است که برنامه بیشتر سمن‌های کرمانشاه در زمینه بحث پاکسازی محیط زیست است و در پاکسازی محیط طبیعت فعال هستند بجای آنکه تمام تمرکز خود را روی طبیعت بگذارند،  برای حفاظت محیط زیست شهری برنامه داشته باشند. البته خیلی از سمن‌ها پاکسازی در طبیعت را انجام می‌دهند اما باید فرهنگ ‌سازی در سطح جامعه انجام شود تا افراد در محیط زیست خود که همان منزل، محیط کار و شهر است کمتر زباله تولید کرده و زباله‌های تولیدی را رها نکنند چون در وضعیت کنونی این یک چرخه معیوب که زباله‌ها در طبیعت ریخته ‌می‌شود و بعد باید جمع شود ادامه دارد به این خاطر باید نخست فرهنگ ‌سازی در جامعه انجام شود.

بعنوان سخن پایانی باید گفت جمع آوری و دفن صحیح زباله یکی از مهم ترین عوامل تضمین سلامت جامعه است که باید به آن توجه ویژه شود و به خطرات ناشی از ریختن پسماندهای خانگی در مکان هایی نزدیک به مناطق مسکونی و رودخانه ها و دفن غیر اصولی زباله موجب انتقال بیماری های خطرناک برای ساکنان محلی در بلند مدت خواهد شد و ایجاد بیماریهای کزاز، حصبه، سالک پوستی و انگل های روده ای و مسمومیت ها  پیامدهای زیست محیطی ناشی از رها سازی نامناسب زباله ها  وآلودگی های ناشی از زباله می باشد و عاجزانه از مسؤولان ذی ربط خواستاریم که نسبت به این موضوع که با جان و سلامت کرمانشاه و کرمانشاهی سر و کار دارد رسیدگی کنند تا همچون گذشته کرمانشاه نگین زیبایی و فردوس برین ایران زمین باشد نه زباله گاه بزرگی که برای ایران شود؛ پس امید به آنروز .