کپی بودن برای برنامه‌های تلویزیونی امتیاز منفی نیست

کیوان امجدیان، منتقد سینما و تلویزیون، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: به نظر من در برنامه‌سازی تلویزیون خواسته‌ها و علاقه‌مندی‌های مردم باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. در کشورهایی که تعداد برنامه‌های موفق‌شان بسیار بالاست از کارشناسان و تحلیلگران بسیاری برای کشف علایق و سلائق مردم در برنامه‌سازی استفاده می‌شود.

امجدیان خاطرنشان کرد: برنامه‌سازهای خارجی در کشورهای دیگر مجبور به کشف عوامل موفقیت آثارشان هستند چون از آنجا که این برنامه‌ها درآمد خود را از میزان بازدید به دست می‌آورند اگر خواسته‌های مردم را مدنظر نداشته باشند اثرشان با شکست مواجه شده و امکان ادامه ساخت آن وجود ندارد.

او افزود: اگر نگاهی به آثار موفق داشته باشیم متوجه می‌شویم که این آثار بیشتر مربوط به دو شبکه سه و نسیم می‌شوند. شبکه نسیم که قدمت چندانی در قیاس با دیگر شبکه‌ها ندارد به خوبی توانست با در نظر گرفتن و لحاظ کردن خواست و سلیقه مردم و ساخت برنامه‌های با کیفیت امروز جایگاه ویژه‌ای در رسانه ملی داشته باشد و به یکی از بهترین شبکه‌های تلویزیون تبدیل شود.

این منتقد در ادامه گفت: در شبکه سه نیز به نظر می‌رسد طی سال‌های اخیر که مدیران جوانی به آن راه پیدا کردند برای رسیدن به نتیجه‌ای خوب در برنامه‌سازی شرایط را تحلیل کردند و در واقع با در نظر گرفتن سلیقه شخصی خود جلو نرفتند. البته نباید از این نکته غافل شد که در مدیریت شبکه‌های تلویزیون نقدهای بسیاری وجود دارد و من تنها به نکات مثبت در بحث برنامه‌سازی اشاره کردم. این اتفاق در حوزه سریال‌سازی شبکه یک نیز رخ داد می‌بینیم که از ابتدای سال جاری پربیننده‌ترین سریال‌ها مربوط به این شبکه می‌شود.

امجدیان درباره کپی بودن برخی برنامه‌های تلویزیون خاطرنشان کرد: کپی بودن صرفا یک عیب در برنامه‌سازی محسوب نمی‌شود. اگر در شبکه‌های خارجی از یک برنامه استقبال شده عیبی ندارد که ما هم از فرمت آن استفاده کنیم و آثاری با کیفیت بسازیم که مردم نیز از آن‌ها استقبال کنند. کپی به خودی خود بد نیست، برنامه استعدادیابی تنها در یک کشور ساخته نشده، در تلویزیون کشورهای بسیاری می‌توان این برنامه را دید و مردم ما هم حق دارند که اثری با این فرمت در رسانه ملی داشته باشند. شائبه کپی بودن در ابتدا به برنامه «دورهمی» نیز وارد بود و می‌گفتند که «دورهمی» از یک برنامه هندی کپی شده است اما اگر امروز این برنامه مورد استقبال قرار گرفته هیچ عیبی در کپی بودن آن نمی‌توان دید. ارزش کار تولیدکنندگان «دورهمی» در کیفیت این اثر است، اگر به جای مهران مدیری شخص دیگری مجری «دورهمی» بود قطعاً این برنامه چنین کیفیت و بازخوردی نداشت. اگر خلاقیت بر کپی بودن اثر غالب شود نمی‌توان کپی بودن را امتیازی منفی برای برنامه دانست.

این منتقد تصریح کرد: در برنامه‌هایی که معمولاً در فضای مجازی نیز بخش‌هایی از آن پخش می‌شود من به نمونه‌هایی برنخوردم که نیاز به ممیزی در آن احساس شود. در صداوسیما قاعده‌ای وجود دارد که این برنامه‌ها نیز از آن‌ها نمی‌توانند عبور کنند و اگر نکات جالبی در آن‌ها دیده می‌شود به نظرم مربوط به خلاقیت مجریانی مثل احسان علیخانی و مهران مدیری است. مدیران باهوش در شبکه‌های مختلف دست افراد خلاق را باز می‌گذارد و مدیری که باهوش نباشد این کار را نمی‌کند.

او در پایان گفت: تلویزیون چاره‌ای جز جدی گرفتن فضای مجازی نارد. اگر تأثیرپذیری از این رسانه بد باشد هم نمی‌توان آن را نادیده گرفت و باید به آن توجه کرد. امروز نمی‌توان با قواعد سال‌های گذشته به برنامه‌سازی فکر کرد و دیگر نمی‌توان انتظار داشت که با پخش یک سریال یا برنامه پربیننده خیابان‌ها خلوت شوند، مخاطبان می‌توانند پس از پخش این برنامه را در فضای مجازی ببینند و فضای مجازی هم هر بخش جذابی که در اثر وجود داشته باشد را برمی‌دارد و به نوعی بازپخش می‌کند. برنامه‌سازها امروز باید برای دیده شدن در فضای مجازی نیز برنامه‌ریزی داشته باشند.