نشر دیجیتال راه حل برون‌رفت از بحران کاغذ

به گزارش برنا، به مناسبت روز زن و دهه فجر، تعدادی از مترجمان و مولفان علمی و فرهنگی گرد هم آمدند و درباره موضوع «مطالعه دیجیتال و کتاب الکترونیک» تبادل نظر کردند. در این دیدار نادره رضایی مدیرعامل انتشارات علمی و فرهنگی، لیلا اردبیلی مدرس دانشگاه و مترجم کتاب قربانی؛ ماهیت و کاربرد آن، معصومه عبدلی مدرس دانشگاه و مولف کتاب فلسفه تربیتی امام موسی صدر، مریم صباغ‌زاده نویسنده و ناشر و راحله فاضلی مترجم کتاب «زنان پنجشنبه» حضور داشتند و هریک به طرح دیدگاه‌های خود درباره مسئله روز مطالعه دیجیتال، کتاب الکترونیک و آینده نشر مکتوب پرداختند.

لیلا اردبیلی در این نشست عنوان کرد: با توجه به بحران کاغذ در سطح جهان و مسائل ناشران مطالعه دیجیتال می‌تواند راهی برای برون‌رفت از این مشکل باشد؛ البته تجربه شخصی من از تدریس و پیشنهاد نسخه الکترونیک کتاب به دانشجویان این بود که ارتباط خوبی با نسخه‌های الکترونیک برقرار نکردند و ترجیح می‌دادند کتاب کاغذی را در دست داشته باشند. این موضوع هم سویه‌های مثبت دارد هم منفی و باید به هر دو سو نظر داشته باشیم.

در ادامه معصومه عبدلی اضافه کرد: گمان می‌کنم در این باره باید شکاف نسلی را هم در نظر بگیریم. نسل ما ترجیح می‌داد نسخه‌های کاغذی را در دست بگیرد اما نسل جدید با فضای الکترونیک مانوس‌اند.

نکته دیگری که عبدلی درباره ظرفیت‌های مطالعه دیجیتال عنوان کرد این بود که مطالعه دیجیتال می‌تواند فرصتی را برای زنان و مادران خانه‌دار فراهم کند و کمبود زمان و فضا برای مطالعه را برای آن‌ها جبران کند.

مریم صباغ‌زاده گفت: جهان امروز ضرورت‌هایی دارد که دنبال کردن آن‌ها امری جدی است و اگر همگام با آن پیش نرویم جبرانش سخت خواهد بود؛ من موافق این بهره‌برداری از جهان دیجیتال هستم. وضعیت کرونا با سرعت بیشتری ظرفیت‌ها، فرصت‌ها و ضرورت‌های این فضا را برای همه جهان آشکار کرد.

او اضافه کرد: این فضا و جهان دیجیتال مسائلی هم دارد که مستلزم آموزش و تبیین است. در چنین جهانی ما هیچ گوشه تنهایی نداریم و مولف صاحب اثر خود نیست و برای گریز از آفات باید آموزش را در نظر داشته باشیم.

همچنین او تاکید کرد که نشر مکتوب اگرچه فرصت‌ها و امکانات نشر الکترونیک را ندارد، حاوی و حامل فرهنگ و سنت است؛ این دو جهان و این دو فضا مانعه‌الجمع نیستند و هیچ یک مزاحم دیگری نیست و می‌توانند در کنار هم به راهشان ادامه دهند.

نادره رضایی نیز در این نشست گفت: ما به عنوان نشر باید امکان‌های مختلف را با توجه به تغییرات برای مخاطبان فراهم کنیم. وی با اشاره به سابقه انتشارات علمی و فرهنگی گفت ضروری است چنین نشرهایی زیرساخت‌های نو را ایجاد و امکان را برای مخاطب فراهم کنند و پله بعدی با مخاطب است که چه نسخه‌ای را ترجیح می‌دهد و یا چه چیزی نیازش را برطرف کند.

رضایی در این نشست خبر داد که علمی و فرهنگی فعالیتش را در حوزۀ کتاب الکترونیک آغاز کرده است و در زمینه کتاب کودک و بزرگسال نیز با تکنولوژی AR ورود کرده است.

راحله فاضلی نیز در این نشست عنوان: مطالعه دیجیتال تنها منحصر به کتاب نیست؛ تمام رسانه‌های مجازی که مداوم در معرض دید ما هستند در این دسته قرار می‌گیرند. با این اوضاف ما باید دغدغه حفظ کتاب کاغذی را نیز دنبال کنیم و بتوانیم از محاسن هر دو شکل بهره ببریم. اگرچه نسل جدید تمایل بیشتری به مطالعه الکترونیک دارند من فکر نمی‌کنم زمانی برسد که کتاب کاغذی نباشد.

در ادامه این نشست مولفان و مترجمان علمی و فرهنگی درباره کتاب صوتی، امکانات بالقوه کتب و متون دیجیتال و… نیز گفت‌وگو و تبادل نظر کردند.

همچنین نادره رضایی در انتهای این نشست خبر داد که انتشارات علمی و فرهنگی پس از بررسی کارنامه نشر برای حفظ اسناد و راه‌اندازی موزه به نکته‌ای برخوردیم که باعث شد کاری را آغاز کنیم. ما متوجه شدیم که در این سال‌ها ۴۰۰ زن در امر تالیف و ترجمه و مشاوره علمی و… با انتشارات همکاری کرده‌اند که عدد قابل توجهی است. تصمیم گرفتیم بر این اساس پروژه تاریخ شفاهی زنان علمی و فرهنگی را کلید بزنیم که اکنون در میانه راه آن هستیم و همینجا از شما می‌خواهم در این امر ما را یاری کنید.

گفتنی است که فایل این نشست به صورت ویدیویی در عصر روز میلاد حضرت زهرا (س) و روز مادر در شبکه‌های اجتماعی و صفحه آپارات انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شد.