حرفه‌های نامتعارف با واقعیت در آثار نمایشی!

حتما شما هم با دیدن برخی از مشاغل در تولیدات نمایشی چه در سینما و چه در تلویزیون و چه در نمایش خانگی به این نکته رسیده‌اید که برخی از مشاغل با واقعیت اجتماعی آن فاصله ای بعید دارند و مشخصا کافی است نسبت به شغل یا حرفه‌ای اشراف کامل داشته باشید یا در آن زمینه فعالیت کنید و متوجه این نکته شوید که این حرفه در اثر نمایشی بازخوردی اشتباه دارد و نه تنها معرفی درستی از جوانب مختلف حرفه نشده است که از ابعاد مختلف با نگاهی کاملا سطحی و در حد شنیده ها یک حرفه یا شغل را به درستی و واقع گرایانه تعریف نمی‌کنند.

با توجه به اینکه طبیعتا در هر اثر نمایشی با عنایت به شخصیت پردازی و مراحل شکل گیری درام به مشاغل مختلف می‌رسیم و گاهی اوقات این شغلها جدا از تخصص و تعریف اجتماعی واقتصادی‌‌شان نقشی مهم در درام ایفا می‌کنند و در شخصیت پردازی کاراکترها چه قهرمان و چه ضد قهرمان و یا حتی کاراکترهای بدنه اثر موثر هستند بدیهی است که گروه نگارش و تحقیق بایستی زیر و بم یک شغل یا تخصص و حرفه را از ابعاد مختلف بررسی کرده و با تحقیقات میدانی و اجتماعی نقاط و نکات مختلف یک شغل را در نگارش اثر اعمال کنند.

طبیعی است که نویسندگان می‌توانند در انتخاب و شکل دادن به یک حرفه هم به سراغ تخیل و داشته های شخصی و حتی برداشت های خود بروند اما نمی‌توانند واقعیت‌های ملموس یک حرفه که برای مخاطب عام و خاص و باور آنها تعریفی جدی داشته است فانتزی بازی کرد یا تعریفی اشتباه و نام مرغوب ارائه داد.

برخی از مشاغل و البته برای مخاطب عام تعریف کاملی نشده‌اند و شاید تنها ویترین آن حرفه است که برای مخاطب از پیش تعریف شده است و لایه‌های تخصصی کار را نمی‌دانند طبیعی است در این شرایط از نویسنده تا کارگردان وحتی بازیگران باید با وسواس بیشتری روی این داستان تمرکز کنند چرا که جدا از قصه‌گویی و روایت یک فیلم یا سریال و ... اثر در حال اطلاع‌رسانی می‌باشد و فاصله گرفتن از واقعیت در واقع مسیر غلطی است که ما ناخواسته به مخاطب مان می‌سپاریم.

این روزها چند سریال در تلویزیون و در شبکه نمایش خانگی به حرفه خبرنگار در دل داستان شان رسیده‌اند و هر کدام با نگاه و سلیقه خود این شغل خاص و حساس را بررسی و در دل قصه جانمایی کرده‌اند که در مواردی شاهد این هستیم که گروه تولید در انتخاب موارد مختلفی چون ؛

- ادبیات حرفه

- نوع برخورد این شغل با جامعه

- تعریف واقعی حرفه برای مخاطب

- شخصیت پردازی بازیگر مد نظر در این شغل

- جایگاه اجتماعی شغل

- جایگاه خانوادگی فردی که در این حرفه فعالیت دارد

و موارد بسیاری دیگر دقت لازم را نداشته و مشخصا با تحقیقات کم عمقی به جانمایی این حرفه خاص و موثر پرداخته‌اند.

شاید درام قوی، حضور بازیگران چهره و اتمسفر حاکم بر کار کمک کند و یک اثر به سرمنزل مقصود تیم تولید برسد و حتی کاراکتر به دلیل پایگاه دراماتیکش در اثر بتواند ارتباط لازم را با تماشاگرش برقرار کند اما فراموش نکنیم معرفی نادرست از یک شغل در دل یک اثر نمایشی که می تواند حجم وسیعی از مخاطب را به خود اختصاص دهد بیش از آنکه یک اتفاق مبارک باشد می‌تواند در ابعاد مختلف آسیب زا باشد به این نحو که؛

-    باور تماشاگر را دچار خلل کند

-    ابعاد اطلاعاتی نادرستی برای انواع مخاطبش باشد

-    مسیر داستان را دچار چالش کند

-    مسیر غلطی بر معرفی شغل برای تماشاگر داشته باشد

با این اوصاف باید گفت در چنین شرایطی عملا تعریف نادرست و غلط از مشاغل آثار نمایشی یک ایراد مهم دراماتیک محسوب می شود که نمی توان به راحتی از کنار آن گذشت و معمولا با اعتراض محدودی از سوی افراد مرتبط با آن شغل مواجه می‌شود که بی سر و صدا ماجرا حل و فصل می‌شود. در حالی که این مسئله جدا از این که یک اعتراض منطقی است می‌تواند یک ایراد تخصصی به اثر نمایشی باشد. طبیعتا در قدم اول نویسنده کار و در مراحل دیگر گروه تولید به خصوص کارگردان و بازیگری که بایستی روی نقشی که ایفا می‌کند اشراف کامل داشته باشد و تحقیق کامل و میدانی روی زیر و بم وجوه مختلف شخصیتی آن نقش انجام دهد، مقصر محسوب می‌شوند.

پیشنهاد می‌شود مانند نقش های پلیسی، پزشکی، قضایی و ... که با حضور مشاوران مطلع و متخصص و نویسندگان دست به قلم می شوند در ورود به مشاغل مختلف دیگر نیز  از جمله حرفه خبرنگاری که این روزها در سریال هایی مانند بی نشان، آفتاب پرست و حتی خون سرد شاهد آن هستیم،  شخصیت ها دارای قوام دراماتیکی، رفتار قابل باور، اکت های مرتبط با حرفه و ... باشند .

علی خودسیانی نویسنده سریال‌های تلویزیونی در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و هنر برنا با اشاره به سریال های بی نشان و خونسرد که شخصیت اصلی آنها یک خبرنگار است، درباره تصویر درستی که یک نویسنده می تواند از مشاغل مهمی مثل خبرنگاران نشان دهد گفت: نویسنده ها اغلب به دنبال این هستند چیزی بنویسند که تلویزیون و تهیه کننده تایید و تصویبش کنند و اغلب به جزییاتی که مدنظر شما هست توجهی نمی کنند.

نویسنده سریال های تلویزیونی گفت: برای نشان دادن تصویر درستی از هر حرفه و شغلی نیاز به تحقیق هست و اینکه برای آشنایی با جامعه خبرنگاری باید دوستان نویسنده و کارگردان یک خبرنگار پیدا کنند و با او درباره جزییات حرفه اش صحبت کرده و از مشکلات و دغدغه ها و رفتارهایش در مواجهه با مسائل مختلف مطلع شوند.

وی افزود: اگر اصولی بخواهیم در نظر بگیریم حتما برای نشان دادن تصویر درستی از هر حرفه و شغلی نیاز به تحقیق هست و اینکه برای آشنایی با جامعه خبرنگاری باید دوستان نویسنده و کارگردان یک خبرنگار پیدا کنند و با او درباره جزییات حرفه اش صحبت کرده و از مشکلات و دغدغه ها و رفتارهایش در مواجهه با مسائل مختلف مطلع شوند.

این نویسنده ادامه داد: برای مثال باید بدانند خبرنگار بین الملل است یا خبرنگار رادیو و تلویزیون، اجتماعی یا سیاسی و ... چراکه هر کدام از ژانرهای خبرنگاری در جزییات با هم فرق دارد و برای مثال دغدغه های هر کدام از خبرنگارها در ژانرهای مختلف با دیگری متفاوت است، یا اینکه اساسا یک خبرنگار مستقل با خبرنگار وابسته تفاوت های بسیاری دارد.

خودسیانی گفت: تجربه سالها کار کردن و نویسندگی در تلویزیون و سینما به من ثابت کرده است که نویسنده باید برای آنچه می نویسد تحقیق کند و عدم حضور او در این فضا مصیبتی می شود که ممکن است بعد از پخش سریال دامن همه را بگیرد.

وی در پایان بیان داشت: به عقیده من مهمترین مرجع، شما خبرنگارها هستید و خودتان باید ببینید که آیا این سریال ها توانستند به خوبی آنچه در حرفه شما هست را منعکس کنند؟ یا به صورت سرسری از یک سوژه عبور کردند؟!

انتهای پیام/