مدیرکل حفاظت محیط زیست سمنان: لقاح مصنوعی و تولید جنین یوزپلنگ امکان‌پذیر شد

به گزارش برنا؛ بهرامعلی ظاهری روز یکشنبه ابراز کرد: ذخیره‌سازی سلول‌های جنسی در شرایط و دمایی خاص انجام می‌شود و اکنون ایران به همت متخصصان بومی کشور در این زمینه موفق است.

وی بیان کرد: از تمام یوزپلنگ‌های تلف‌شده ذخیره ژنتیک گرفته شد و با بررسی سلامت نمونه‌ها، بازیابی و ذخیره سازی دی‌اِن‌اِی و سلول‌ جنسی ذخیره‌سازی انجام شد.

وی اضافه کرد: اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان سمنان با اقدام‌های مختلف مانند پرورش دستی طعمه، تامین علوفه برای طعمه‌های یوزپلنگ در حیات وحش، تامین آب، و ضدعفونی کردن آبشخورها برای تامین امنیت غذایی یوزپلنگ‌ها در قلمرو آنها در تلاش است.

ظاهری تصریح کرد: منطقه توران یا خارتوران در شرق استان سمنان یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران با مساحت یک میلیون و ۴۷۰ هزار هکتار، خاستگاه زیست یوزپلنگ آسیایی در ایران به شمار می‌رود.

بخشی از منطقه توران یا خارتوران، یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در ایران، یعنی حدفاصل میاندشت- میامی در محور مواصلاتی اصلی تهران- مشهد قرار گرفته و این جاده بزرگترین قربانگاه یوز ایرانی محسوب می‌شود و از تمامی یوزپلنگ‌های تلف شده در این محور، نمونه‌گیری شد تا در صورت امکان و سلامت نمونه ذخیره‌سازی ژنتیک انجام شود.

طبق گزارش‌ها، طی ۱۲ سال گذشته ۱۰ قلاده یوزپلنگ در جاده های شرق استان سمنان ناشی از تصادف با خودروهای عبوری تلف شدند.

 صبح شنبه ششم فروردین ۱۴۰۲ خبری مبنی بر تلف شدن یک قلاده یوزپلنگ ماده با احتمال بارداری در محدوده عباس‌آباد - میاندشت در شهرستان میامی از منابع محلی منتشر شد و با بررسی‌های دقیق کارشناسان اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان سمنان مشخص شد در این فاجعه‌ تلخ، یوزپلنگ باردار با نام «ماجراد» دارای سه جنین بر اثر تصادف با خودروی عبوری تلف شد.

یک قلاده یوزپلنگ آسیایی دیگر ششم تیر ۱۴۰۲ در حوالی منطقه موسوم به چاه قنات واقع در محور ترانزیتی میامی- سبزوار در محور اصلی تهران- مشهد، بر اثر برخورد با خودروهای عبوری دچار سانحه و تلف شد.

یوزپلنگ‌ایرانی جلوه‌ای از عظمت آفرینش

یوزپلنگ ایرانی به عنوان سومین گربه‌سان زیبای آسیایی شناخته می شود که در آستانه انقراض قرار دارد و بیم آن می رود که برای همیشه نه تنها ایران بلکه جهان این گونه جانوری را از دست بدهد و اینگونه محیط زیست و گنجینه حیات وحش کشور دچار نقصانی بزرگ شود؛ از این رو یوزپلنگ ایرانی در فهرست اتحادیه بین‌ المللی حفاظت از محیط زیست قرار دارد، به معنای اینکه گونه‌ای در خطر انقراض است، حدود ٢ هزار سال پیش یوزها در بیشتر نقاط آسیا حضور داشتند، اما اکنون حضورشان منحصر به نواحی بیابانی ایران و پارک ملی توران شده ‌است.

به گفته کارشناسان، یوزپلنگ جزو گربه‌سانان محسوب می‌شود و گربه‌سانان امکان زادآوری ۲ بار در سال را دارند.

یوزپلنگ دوره بارداری سه ماه دارد و به طور معمول فصل‌هایی که رطوبت هوا بیشتر است برای جفت‌گیری این گونه ارزشمند مناسب است و بر پایه تحقیقات انجام شده، دی و بهمن بهترین‌ ماه‌های سال برای جفت‌گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز معمولا در اردیبهشت ماه توله به دنیا می‌آید.

بر اساس تحقیقات انجام شده، یوزپلنگ جزو پستانداران چندهمسری است و یوزپلنگ آسیایی از ۲ تا سه سالگی بالغ می شود و تا هشت سالگی قدرت زادآوری دارد و نوع زایش یوزپلنگ آسیایی چندقلوزایی است. توله یوزپلنگ‌ها تا یک ماهگی امکان حرکت ندارند و در لانه هستند و پس از آن قادر به حرکت می‌شوند.

توله یوزپلنگ اگر دارای شرایط غیرعادی و ناقص باشد، از سوی مادر پذیرفته نمی‌شود و مادر آن را پهلو نمی‌گیرد و در نتیجه به صورت خود به خودی از طبیعت حذف می‌شود.