ورودی اصلی تخت جمشید به روی گردشگران باز می شود

خبرگزاری برنا - سعیده اسدیان: همه ما زمانی که برای بازدید به تخت جمشید می رویم، از غرب محوطه و دروازه ملل بازدید خود را شروع می کنیم، تصور هم بر این است که ورودی اصلی تخت جمشید از غرب محوطه باشد اما کتیبه مهم و البته ناشناخته داریوش خبر از این می دهد که ورودی اصلی در برزن جنوبی است، جایی که سال هاست ناشناخته مانده و حالا قرار است به همت مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس به عنوان مسیر اصلی بازگشایی شود.

کتیبه مهم و البته ناشناخته داریوش در قسمت جنوبی تخت جمشید واقع شده، جایی که کمتر گردشگری قدم به آنجا گذاشته، این کتیبه به ساخت بنای تخت جمشید اشاره دارد و داریوش بر اساس آنچه که روی کتیبه نگاشته شده عنوان کرده که «قبل از این هیچ بنایی وجود نداشته و من این بنا را ساخته ام.»

روی این کتیبه به سه زبان میخی پارسی باستان که در زمان داریوش اختراع شد، ایلامی و بابلی دعای مخصوص این پادشاه هخامنشی نوشته شده که می گوید: «خداوند این سرزمین را از دشمن، خشک‌سالی و دروغ محفوظ دارد.»

رضا محمدی، پژوهشگر میراث فرهنگی و راهنمای تخت جمشید می گوید: «در زمان داریوش بزرگ، قسمتی از خزانه شاهی کاخ آپادانا و کاخ منسوب به تچر مربوط به داریوش اول ساخته می‌شود و در آن دوره، ورودی در سمت جنوب قرار داشته اما درحال حاضر بازدیدکنندگان تخت جمشید بیشتر از دروازه ملل و از سمت غرب وارد تختگاه می‌شوند.

بعد از آن، خشایارشا پسر داریوش به پادشاهی می‌رسد و کارهای ناتمام پدر را به پایان می‌رساند و کاخ ملکه و کاخ اختصاصی خود هدیش را می‌سازد. او پلکان و ورودی زمان داریوش را پلمب کرده و پلکان شرقی و دروازه ملت ها را در سمت غرب تخت جمشید احداث می‌کند‌.

با توجه به مجموعه کاخ‌هایی که در برزن جنوبی به دست آمده است، پژوهشگران و باستان‌شناسان احتمال می‌دهند این محدوده، محل استقرار اصلی پادشاهان هخامنشی بوده باشد و مجموعه تخت جمشید به عنوان محلی آئینی مورد استفاده بود و مراسم‌ها در آن بخش انجام می‌شد، اما اقامت در برزن جنوبی بود.

شهرام رهبر، مشاور گروه حفاظت و مرمت پایگاه میراث جهانی تخت جمشید درباره کتیبه داریوش می گوید: «این کتیبه از سنگ یکپارچه ساخته است و هفت متر طول و دو متر ارتفاع دارد. در تمام کتیبه‌های تخت جمشید خط پارسی باستان یک تیتر اولیه دارد « خدای بزرگ است اهورامزدا، که بزرگ‌ترین خدایان است، که این زمین را آفرید، که آن آسمان را آفرید، که مردم را آفرید، که برای مردم شادی آفرید و داریوش‌شاه را شاه کرد...» و در کتیبه متعلق به خشایارشا همین متن خوانده شده و فقط به جای نام داریوش، نام خشایارشا جایگزین شده است. 

مهم ترین علت استفاده از سه زبان در یک کتیبه این بود که سه خط رایج در آن زمان بوده اند و وقتی از هر نقطه از جهان، مهمانان به اینجا مراجعه می‌کردند، خط خودشان را می دیدند موجب آرامش آنها می‌شده است.»

محمد ثابت اقلیدی، مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس در گفت وگو با خبرنگار برنا از اجرای طرحی برای بازگشایی نخستین مسیر ورودی به تخت جمشید در سال جاری خبر می‌دهد و می‌گوید: ما قصد داریم اقداماتی در راستای بازگشایی مسیر دسترسی به بخش جنوبی تختگاه انجام دهیم تا گردشگران از این بخش از تخت جمشید هم بازدید کنند و مدت زمان بیشتری در این مجموعه حضور داشته باشند.

مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس به یک مسیر خاکی و قدیمی در بخش جنوبی تخت جمشید اشاره می‌کند و می‌گوید: این مسیر باید نورپردازی و ساماندهدی شود و در مسیر بازدید گردشگران قرار گیرد. همین قسمت اگر مرتب شود و مسیرها مشخص شود شاید حدود یک و نیم تا دو ساعت به ماندگاری گردشگران افزوده شود و مرودشت از اقتصاد گردشگری تخت جمشید بهره‌مند می‌شود. اکنون گردشگران یک دو ساعتی در تخت جمشید وقت می‌گذارنند و بعد راهی شیراز می‌شوند، درحالی که جامعه محلی در اطراف تخت جمشید هیچ بهره‌ای از حضور گردشگر نمی‌برند.

علیرضا عسگری چاوردی ـ مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید می‌گوید: «قرار است امسال از مسیری که بین جنوب تختگاه و جاده آسفالته قدیمی، که مربوط به ۶۰ سال پیش است، استفاده شود و گردشگران به طرف آرامگاه داریوش سوم و کتیبه مهم داریوش اول هدایت شوند و تعدادی از بناهای این مسیر را که وضعیت مناسب‌تری دارند، سامان‌دهی کنیم. این برنامه امسال است.  

طرح مرمت برزن جنوبی هم تهیه شده است که باید فاز به فاز پیش ببریم، اگر فازبندی نکنیم نمی توانیم بدون شناخت این همه کار را یکباره انجام دهیم. این پروژه خیلی بزرگ است و به دلیل مسائل حفاظتی، شناخت تاریخی و معرفی صحیح، این برنامه را باید فاز به فاز پیش ببریم و امیدوارم یک فاز آن را که ایجاد مسیر بازدید گردشگران از آرامگاه داریوش سوم است را امسال اجرا کنیم.»