پشتپرده سرمایهگذاریهای کلان هوش مصنوعی چه میگذرد؟
هوش مصنوعی دیگر فقط یک فناوری آزمایشی نیست و این روزها به موتور محرک صنعت فناوری تبدیل شده است اما اجرای مدلهای پیشرفته هوش مصنوعی به قدرت محاسباتی فوقالعادهای نیاز دارد و همین مساله باعث شکلگیری بازاری میلیارد دلاری برای زیرساختهای هوش مصنوعی شده است. طبق برآورد جنسن هوانگ، مدیرعامل انویدیا، تا پایان دهه جاری بین ۳ تا ۴ تریلیون دلار صرف ساخت مراکز داده، خرید سختافزار و خدمات ابری خواهد شد. این روند نه تنها فشار زیادی روی شبکههای برق وارد میکند، بلکه ظرفیت شرکتها برای ساخت زیرساختها را به حد نهایی رسانده است.
آغاز موج سرمایهگذاریها
به گزارش برنا، در واقع میتوان گفت که سرمایهگذاری یک میلیارد دلاری مایکروسافت در اپنایآی در سال ۲۰۱۹، آغازگر موج کنونی بود. این قرارداد مایکروسافت را به ارائهدهنده انحصاری خدمات ابری اپنایآی تبدیل کرد و با افزایش نیاز به آموزش مدلهای بزرگ، بخش اعظم سرمایهگذاری به شکل اعتبار ابری Azure به اپنایآی اختصاص یافت. در سالهای بعد، مایکروسافت سرمایهگذاری خود را تا نزدیک به ۱۴ میلیارد دلار افزایش داد که این اقدام بازده آن با تبدیل اپنایآی به شرکت سودآور بهطور قابل توجهی افزایش خواهد یافت.
اخیرا اپنایآی اعلام کرد دیگر از خدمات ابری مایکروسافت به طور انحصاری استفاده نمیکند و مایکروسافت فقط حق اولویت در تامین زیرساختها را خواهد داشت. همزمان، مایکروسافت به دنبال مدلهای پایه دیگری برای محصولات هوش مصنوعی خود است تا استقلال بیشتری از اپنایآی کسب کند.
رقابت ابری و سرمایهگذاریهای کلان
موفقیت قرارداد مایکروسافت باعث شد سرویسهای دیگر هوش مصنوعی نیز به دنبال همکاری با ارائهدهندگان ابری خاص بروند. به عنوان نمونه، شرکت آنتروپیک با سرمایهگذاری ۸ میلیارد دلاری آمازون و اعمال تغییرات سختافزاری برای بهینهسازی آموزش مدلها، ظرفیت پردازشی خود را تقویت کرده است. همزمان، اپنایآی با سرمایهگذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری انویدیا توانسته تعداد GPUهای مورد نیاز برای پردازش مدلهای بزرگ را افزایش دهد و گوگل کلود نیز خدمات محاسباتی ویژهای به شرکتهای کوچکتر هوش مصنوعی مانند Loveable و Windsurf ارائه میدهد. این روند نشان میدهد که ارائهدهندگان ابری اکنون به ستون اصلی رشد هوش مصنوعی تبدیل شدهاند و سرمایهگذاریهای عظیم در این بخش، مسیر آینده صنعت را شکل میدهند.
در ژوئن ۲۰۲۵، اوراکل قرارداد خدمات ابری ۳۰ میلیارد دلاری با اپنایآی امضا کرد که این رقم از کل درآمد ابری سال گذشته شرکت بیشتر بود. سپس، در سپتامبر ۲۰۲۵، اوراکل قراردادی پنج ساله به ارزش ۳۰۰ میلیارد دلار برای ارائه توان محاسباتی اعلام کرد از سال ۲۰۲۷ اجرایی میشود. این قرارداد باعث شد سهام شرکت به شدت افزایش یابد و برای مدتی لری الیسون ثروتمندترین فرد جهان شود.
اگرچه اپنایآی منابع کافی برای هزینه این مبلغ ندارد، قرارداد نشاندهنده اعتماد سرمایهگذاران به رشد آینده هوش مصنوعی و توان زیرساختی اوراکل است و موقعیت این شرکت را به عنوان یکی از بازیگران کلیدی تثبیت میکند.
ساخت مراکز داده فوقپیشرفته
شرکتهایی مانند متا با زیرساختهای موجود خود، سرمایهگذاریهای عظیمی برای توسعه مراکز داده انجام میدهند. مارک زاکربرگ اعلام کرد متا قصد دارد تا پایان ۲۰۲۸، ۶۰۰ میلیارد دلار روی زیرساختهای آمریکا سرمایهگذاری کند. تنها در نیمه اول ۲۰۲۵، این شرکت ۳۰ میلیارد دلار بیشتر از سال قبل هزینه کرده که بخش عمدهای از آن به توسعه پروژههای هوش مصنوعی اختصاص دارد.
شرکت متا دو پروژه بزرگ زیرساختی را در آمریکا در دست اجرا دارد. پروژه Hyperion در لوییزیانا، زمینی به مساحت ۲۲۵۰ هکتار را شامل میشود و با بودجهای تقریبی ۱۰ میلیارد دلار و توان پردازشی ۵ گیگاوات، به عنوان یکی از بزرگترین مراکز داده جهان شناخته میشود. تامین برق این پروژه با همکاری یک نیروگاه هستهای صورت میگیرد. پروژه دیگر، Prometheus در ایالت اوهایو، قرار است در سال ۲۰۲۶ راهاندازی شود و از گاز طبیعی برای تولید انرژی بهره خواهد برد. این دو مرکز نمونهای از سرمایهگذاری عظیم متا برای توسعه زیرساختهای هوش مصنوعی و پاسخگویی به تقاضای روزافزون محاسباتی در این حوزه هستند.
این ساخت و سازها با پیامدهای محیطی قابل توجه همراه هستند. برای مثال، xAI متعلق به ایلان ماسک در ممفیس جنوبی نیروگاه هیبریدی و مرکز داده ساخته که به یکی از بزرگترین منابع انتشار آلایندههای هوا در منطقه تبدیل شده است.
پروژه جاهطلبانه Stargate
درست دو روز پس از آغاز دومین دوره ریاستجمهوری ترامپ، پروژه Stargate با مشارکت SoftBank، اپنایآی و اوراکل معرفی شد. هدف این پروژه سرمایهگذاری ۵۰۰ میلیارد دلاری برای ساخت زیرساخت هوش مصنوعی در آمریکا بود و ترامپ آن را «بزرگترین پروژه زیرساخت هوش مصنوعی در تاریخ» خواند. طبق برنامه، SoftBank مسئول تامین بودجه، اوراکل مسئول ساخت زیرساخت و اپنایآی نقش مشاورهای داشت، در حالی که ترامپ وعده رفع موانع قانونی را برای تسریع پروژه داده بود.
با این حال، از همان ابتدا نگرانیهایی درباره کمبود منابع مالی و اختلاف میان شرکا مطرح شد. با وجود کاهش هیاهو و تبلیغات رسانهای، پروژه ادامه دارد و ساخت هشت مرکز داده در ابیلین، تگزاس در جریان است که انتظار میرود آخرین ساختمان آن تا پایان ۲۰۲۶ تکمیل شود. این پروژه نمونهای از جاهطلبانهترین تلاشها برای ایجاد زیرساخت عظیم هوش مصنوعی در سطح ملی است.
پیامدهای اقتصادی و اجتماعی
این حجم سرمایهگذاریها نه تنها روی ارزش سهام و ثروت مدیران اثر میگذارد، بلکه نشاندهنده تمرکز قدرت اقتصادی در چند شرکت بزرگ است. از سوی دیگر، ساخت مراکز داده عظیم و مصرف بالای انرژی، فشار زیادی روی شبکه برق و محیط زیست وارد میکند. کارشناسان هشدار میدهند که رشد سریع زیرساختها بدون توجه به پیامدهای محیطی و اجتماعی، میتواند خطرات بلندمدتی ایجاد کند.
صنعت هوش مصنوعی وارد مرحلهای شده که زیرساختهای کلان، سرمایهگذاریهای چندصد میلیارد دلاری و رقابت میان غولهای فناوری، موتور اصلی رشد آن هستند. شرکتهایی مانند مایکروسافت، انویدیا، اوراکل، گوگل و متا در حال شکل دادن آینده هوش مصنوعی جهانی هستند و همزمان، پیامدهای محیطی، مالی و اجتماعی این تحولات باید به دقت رصد شوند. روندی که میتواند شکل اقتصاد، انرژی و قدرت فناوری جهان در دهه آینده را تغییر دهد.
انتهای پیام/
