موجودات قطب شمال قواعد زیستشناسی را به چالش کشیدهاند
یافتههای جدید پژوهشگران استنفورد نشان میدهد جلبکهای تکسلولی موجود در یخهای قطب شمال نهتنها در سرمای شدید زنده میمانند، بلکه در دمایی بیسابقه نیز فعالانه حرکت میکنند؛ موضوعی که مرزهای شناختهشده حیات را بازتعریف کرده و پرسشهای جدی درباره پیامدهای ذوب یخهای قطبی ایجاد میکند.
گزارش تازهای که نهم سپتامبر در نشریه PNAS منتشر شده است، نشان میدهد دیاتومها (جلبکهای تکسلولی با پوستههای شیشهمانند) در دل یخ قطب شمال برخلاف تصور پیشین غیرفعال نیستند، بلکه در سرمای شدید تا منفی ۱۵ درجه سانتیگراد نیز قادر به حرکتاند. این دما پایینترین حد ثبتشده برای تحرک در سلولهای یوکاریوتی بهشمار میرود.
مانو پراکاش، استاد مهندسی زیستپزشکی دانشگاه استنفورد و نویسنده ارشد مقاله گفت: این موضوع شبیه سناریوهای علمیتخیلی دهه ۸۰ میلادی نیست؛ دیاتومها واقعاً تا رسیدن دما به منفی ۱۵ درجه سانتیگراد فعالاند، چیزی که بسیار شگفتآور است. او افزود این سلولها روی یخ همانند اسکیبازان سر میخورند.
این کشف حاصل یک سفر ۴۵ روزه پژوهشی در دریای چوکچی با کشتی تحقیقاتی Sikuliaq بوده است. تیمی از پژوهشگران آزمایشگاه پراکاش و کوین اریگو، استاد علوم سامانه زمین در دانشکده پایداری استنفورد هستههای یخی را از ۱۲ ایستگاه در تابستان ۲۰۲۳ جمعآوری کردند و با میکروسکوپهای پیشرفته روی کشتی توانستند زندگی پنهان این دیاتومهای قطبی را مستند کنند.
در آزمایشگاه دانشمندان محیط طبیعی یخ قطب شمال را شبیهسازی کردند و مشاهده شد این موجودات از طریق ترشح پلیمرهایی شبیه مخاط حلزون روی سطح یخ حرکت میکنند. این مکانیسم که طناب موکوسی نام گرفته، به کمک پروتئینهای اکتین و میوزین همان سامانهای که در ماهیچههای انسان فعالیت دارد، عمل میکند. نکته قابلتوجه آن است که دیاتومهای قطبی نسبت به خویشاوندان مناطق معتدل، سرعت بیشتری در این حرکت دارند که نشانگر یک مزیت تکاملی است.
به گفته پژوهشگران، زیر سطح سفید یخهای قطب شمال جهانی سبز پنهان است که جلبکها بخش قابلتوجهی از زنجیره غذایی را شکل میدهند. این یافتهها پرسشهای تازهای درباره نقش دیاتومها در گردش مواد غذایی و حتی شکلگیری مجدد یخ مطرح میکند.
پراکاش تأکید کرد: بسیاری از همکارانم معتقدند در ۲۵ تا ۳۰ سال آینده دیگر قطب شمالی وجود نخواهد داشت. وقتی یک اکوسیستم از بین میرود، شاخهای کامل از درخت حیات نیز ناپدید میشود. او همچنین هشدار داد که کاهش ۷۰ درصدی بودجه تحقیقات قطبی در بنیاد ملی علوم آمریکا میتواند ظرفیت پژوهشهای حیاتی در این حوزه را به شدت محدود کند.
این دستاورد علاوه بر بازتعریف مرزهای زیستشناسی یادآور ضرورت حفظ زیرساختها و حمایت از پژوهشهای قطبی در بحبوحه تغییرات اقلیمی است.
انتهای پیام/
