کشف کهربای ۱۱۲ میلیون ساله در اکوادور/ راز حشرات گمشده گندوانا فاش شد
پژوهشگران برای نخستینبار در آمریکای جنوبی رسوبات کهربایی حاوی حشرات باستانی را در معدنی در کشور اکوادور کشف کردهاند؛ یافتهای که تصویری کمنظیر از حیات روی ابرقاره باستانی گندوانا در حدود ۱۱۲ میلیون سال پیش ارائه میدهد. این کهرباها که در سازند هولین شناسایی شدهاند، مجموعهای متنوع از گونههای حشرات و بقایای گیاهی را در خود حفظ کردهاند و از وجود جنگلی مرطوب و سرشار از رزین در دوران کرتاسه حکایت دارند.
بر اساس پژوهشی که در نشریه Communications Earth & Environment منتشر شده است، این کشف نهتنها نخستین شواهد از کهربای حاوی حشرات در آمریکای جنوبی بهشمار میآید، بلکه پنجرهای تازه بهسوی درک یکی از زیستبومهای کمتر شناختهشده پیشاتاریخی میگشاید.
کهربا یا رزین فسیلشده درختان پیشتر در نمونههایی تا ۳۲۰ میلیون سال قدمت شناسایی شده است، اما بیشترین فراوانی آن به بازه ۱۲۰ تا ۷۰ میلیون سال پیش و دوران کرتاسه بازمیگردد. این رزینهای باستانی گاه شامل درونزیستها یا بقایای بهدامافتاده گیاهان و جانوران هستند که نگاهی نادر و دقیق به شکلهای ابتدایی حیات مانند حشرات و گلها فراهم میکنند؛ گونههایی که معمولاً در قالب فسیلهای معمولی حفظ نمیشوند. تا پیش از این تقریبا تمامی ذخایر عمده کهربا در نیمکره شمالی یافت شده بود و به همین دلیل دانشمندان آگاهی اندکی از وضعیت اکوسیستمهای نیمکره جنوبی در زمان جدایی قارهها از گندوانا داشتند.
برای بررسی دقیقتر زاویه دلکلوس و همکارانش نمونههای کهربا و سنگهای اطراف آن را از معدن خنووا (Genoveva) در شرق اکوادور مورد مطالعه قرار دادند. نتایج نشان داد این کهرباها که قدمتی حدود ۱۱۲ میلیون سال دارند به سازند هولین تعلق دارند؛ لایهای رسوبی که در حوضه شرقی اکوادور گسترده شده است. پژوهشگران دو نوع متفاوت از کهربا را شناسایی کردند: نوعی که در زیرزمین و در مجاورت ریشه درختان تولیدکننده رزین شکل گرفته و نوعی دیگر که در فضای باز پدید آمده است. در میان ۶۰ نمونه از نوع دوم، ۲۱ مورد دارای درونزیست یا بقایای زیستی بودند که پنج راسته از حشرات از جمله دوبالان (مگسها)، قاببالان (سوسکها) و نیشبالان (مانند مورچهها و زنبورها) را در بر میگرفتند. همچنین تکهای از تار عنکبوت نیز در یکی از نمونهها مشاهده شد. افزون بر این سنگهای پیرامون کهربا مملو از فسیلهای گیاهی همچون اسپور، گرده و دیگر آثار گیاهی بودند.
به گفته پژوهشگران ویژگیهای این فسیلها نشان میدهد که این کهرباها در جنگلی گرم و مرطوب با پوشش گیاهی انبوه و درختان تولیدکننده رزین در بخش جنوبی گندوانا شکل گرفتهاند. آنان تاکید کردند این کشف نادر منبعی ارزشمند برای شناخت تنوع زیستی و حیات در یکی از دورههای کلیدی تاریخ زمین بهشمار میرود و میتواند در بازسازی دقیقتر اکوسیستمهای باستانی نقش مهمی ایفا کند.
انتهای پیام/
