منطق و مبنای هوش مصنوعی
به گزارش برنا، محمدعلی نویدی، در یادداشتی نوشت: اندک اندک همگان به اهمیت و اعتبار جایگاه و نقش هوش مصنوعی «AI» پی میبرند و معترف میشوند اما، نگرانی و دغدغه اصلی اهل پژوهش و تحقیق و تامل و اندیشه، این است که نکند این مؤلفه بارز روزگار نسل آلفا و این موضوع سرنوشت ساز و آینده پرداز، سرگذشتی همانند ظهور و ورود تکنولوژی و تفکر علمی، داشته باشد؟ غفلت از پرسشهای بنیادین در خصوص هوش مصنوعی، همان نگرانی اگزیستانسیال و وجودی و غیر قابل تقلیل اندیشمندان و دانشمندان روزگار کنونی است. پرسشهایی نظیر اینها:
آیا هوش مصنوعی یک ابزار معرفت آفرین است، یا یک دستگاه حل مسئله؟
پیامدهای دراز آهنگ و «اثرات عمیق» کپی برداری و تقلید مداری در باب هوش مصنوعی کدام است؟
آیا ایرانیان آگاهی و شناخت شفاف و روشنی از کار و بار هوش مصنوعی دارند؟
علم دادهها «Data» با الگوریتمها و ماشینهای هوشمند چه نسبتی دارد؟
چگونه در باره هوش مصنوعی پژوهش کنیم؟ آیا پذیرش بدون پژوهش هوش مصنوعی مخاطرات جبران ناپذیری ندارد؟
ذهنیت پرورده و خَلٌاق انسان، با توانمندی هوش مصنوعی چه فرقی دارد؟
آیا هوش مصنوعی میتواند «تفکر» کند؟
آیا هوش مصنوعی قدرت رؤیت مشاهدات را دارد؟
اساسا، هوش مصنوعی چگونه بین معانی و مفاهیم همبستگی ایجاد میکند؟
آیا هوش مصنوعی منطق و مبنای ثابتی دارد؟
هوش مصنوعی چه ارتباطی با نظریه کوانتوم «quantum» دارد؟
آیا ریشه و مبنای هوش مصنوعی از برهم انباشت دادهها یا فهرست کردن بوده ها، به بار میآید؟
اگر هوش مصنوعی دارای منطق و مبنای مشخص است، آن منطق و معیار چیست؟
آیا خلاقیت و آفرینشگری در حوزه هوش مصنوعی، معنی دارد؟
آزمایش و آزمودن در «AI» چگونه ممکن است؟
اندیشههای آفرینشگرانه در هوش مصنوعی چگونه ممکن است؟
ژرف اندیشی و سختکوشی در هوش مصنوعی به چه معنی است؟
آیا از نظر هوش مصنوعی، اندیشیدن همان دیده شدن است؟
انسجام صورت «form» و ساخت «structure» در نظام هوش مصنوعی چگونه امکان پذیر است؟
آیا «ابر هوش مصنوعی» نسل انسان را منقرض خواهد کرد؟
این بیست سوال اساسی و فلسفی، جزو پرسشهای اصلی مبنایی و منطقی در باره هوش مصنوعی است که نخستین بار به قلم اینجانب طرح میشود. یعنی اگر منطق و مبانی هوش مصنوعی را واکاوی و بررسی اندیشگی و علمی قرار ندهیم، این مقوله آینده ساز «صورت و سیرت آینده» نیز دچار سطحی نگری و سهل انگاری و نسیان و نابودی خواهد شد.
موقع و مقام انسان و انسانیت در قبال ظهور هوش مصنوعی چگونه خواهد بود؟ گمان نکنیم همین گوگل و گوشیهای هوشمند، یعنی هوش مصنوعی! تصور نکنیم هوش مصنوعی یعنی سرچ کردن و دانش سطحی تحویل گرفتن! هوشمندانه دقت کنیم که هوش مصنوعی، رباتهای هوشمند نیست! یک نمونه از هوش مصنوعی را بیست و پنج سال پیش در فیلم سینمایی «Space Odyssey» محصول «۲۰۰۰» میتوان دید.
هوش مصنوعی دارای مبانی و منطق بسیار مستحکم و قوی است. گویی، هوش مصنوعی دوران تکاملی را پشت سر گذاشته است و کور و بیهدف نیست. در هوش مصنوعی، قابلیت یادگیری، تجزیه و تحلیل و حل مسئله بهم رسیدهاند. در «اَبَر هوش، Super Intelligence» ادعا این است که مشکلات حل ناشده بشر، مثل سرطان، حل خواهد شد. پس هوش مصنوعی انواع و اقسام دارد. جالب است بدانیم هوش مصنوعی سالها است احساسات را درک میکند.
باری، اگر مبانی، منطق و مفاهیم هوش مصنوعی را با آگاهی و مسئولیت ویژه انسانی و ایرانی، و با پژوهش و تحقیق، نفهمیم، تاسیس هرگونه مؤسسات و نهادهای هزینه بَر، بلا اثر خواهد بود. اندکی بیاندیشیم، هوش مصنوعی امری بی ریشه نیست، پس تفکر و تاریخ دارد؛ اگر تاریخ و تفکر هوش مصنوعی را بدانیم از صفر شروع نمیکنیم و به دور باطل و تسلسل مبتلا نمیشویم. هوش مصنوعی مراتب دارد، شرط عقل این است که خردمندانه مرتبهی مورد نیاز خود را معطوف به آینده، با استدلال و برهان، معین و مُشخّص کنیم. هوش مصنوعی، اهداف و اغراض دارد، منطق حکم میکند، هدف خود را اندیشیده و سنجیده تبیین کنیم و آنگاه به تاسیس نهاد و جذب نیرو بپردازیم. این کار هر کسی نیست، افراد خبره، خردمند، متخصص و ژرف اندیش نیاز دارد. آموزش عمومی و اجتماعی را فراموش کنیم، بجای برنامههای بی اثر، هوش مصنوعی درس بدهیم و از تجربه دنیا بیاموزیم که هوش مصنوعی ظاهری دارد و باطنی. ظاهر «AI» همان «ماشین و سیستم» است و باطن آن «فلسفهٔ انگارههای» اثرگذار است.
انتهای پیام/
