مهمترین اقدام برای استمرار پیشرفت علمی، تعیین جایگاه تولیت پژوهش در کشور است

به گزارش خبرگزاری برنا؛دکتر فریدون عزیزی دارنده عنوان محقق برگزیده رتبه اول علوم بالینی و سلامت در بیست و یکمین جشنواره تحقیقات علوم پزشکی رازی اظهار داشت: اقدام دوم تامین اعتبارات مورد نیاز پژوهشی است. محققان به تنگناهای بودجه و اعتبارات کشور واقفند ولی اگر فرهنگ پژوهش آنچنان که باید در سیاستگذاران، برنامه ریزان و مجریان سطح بالای کشور وجود داشته باشد، توسعه تحقیقات را به عنوان اولویت اول تلقی می کنند و اعتبارات لازم را به این بخش اختصاص خواهند داد.

وی افزود: بسیاری از کشورهای در حال پیشرفت با تولید ناخالص ملی کمتر از ایران، توجه خاصی به امر پژوهش کرده و درصد بالاتری از تولید ناخالص ملی را به پژوهش اختصاص داده اند. در کشور ما نیز فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر اختصاص 3 تا 4 درصد تولید ناخالص ملی به تحقیقات، باید با سرعت هرچه تمامتر به مرحله اجرا درآید.

عزیزی قدم سوم در این زمینه را تخصیص قسمت عمده بودجه به دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی و پژوهشکده ها عنوان کرد و گفت: در کشور ما از دیرباز حدود 50 درصد بودجه های تحقیقاتی به صورت متمرکز در اختیار مسئولین برنامه ریزی و اجرایی قرار می گیرد که نتایج حاصله از این امر نامعلوم و غیرشفاف است. این در حالی است که از طرف دیگر با افزایش تعداد محققین و رشد سریع پروژه های تحقیقاتی، بسیاری از پژوهش‌ها به دلیل عدم اعتبارات در مراکز تحقیقاتی و پژوهشکده ها به طور کامل و یا با کیفیت بالا انجام نمی شود.

وی تاکید کرد: بنابراین لازم است این روند اصلاح شود و توجه بیشتری به اختصاص بودجه های تحقیقاتی به دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی صورت گیرد.

** وضعیت پژوهش در ایران

این دانشمند پیشکسوت کشور در خصوص وضعیت امروز پژوهش در ایران و آینده پیشروی آن گفت: به دنبال تربیت نیروی انسانی متخصص در دهه های 60 و 70 و توجه مسئولین وقت جمهوری اسلامی به امور آموزشی و پژوهشی، خوشبختانه شاهد رشد سریع دانشگاه ها، مراکز آموزشی، مراکز پژوهشی و پژوهشکده ها در دهه‌های 80 و 90 بودیم.

عزیزی اظهار داشت: بدون شک رشد فعالیت های پژوهشی و تولید مقالات تحقیقاتی، به ویژه، در 12 سال گذشته خارق العاده بوده است و در برخی سال ها مقالات منتشر شده از کشور ما بالاترین رشد را در سطح جهانی داشته است.

وی ادامه داد: توقف رتبه و کمی نزول در رتبه بندی ISI در سه سال گذشته نگران کننده است با این حال کسب رتبه های حدود 20 در ISI و حدود 18 در Scopus بسیار ارزشمند است و به طور کلی می توان گفت که رتبه ایران در تولیدات علمی در Scopus تغییر نکرده و یا یک رتبه بهتر شده است.

عزیزی خاطرنشان کرد: بدون شک صعود به رتبه های بالاتر تولید علم، حال که در زمره 20 کشور اول هستیم، بسیار دشوار خواهد بود ولی توقف و یا نزول در این رتبه بندی ها مورد قبول نیست و برای جلوگیری از بروز چنین مساله ای باید مسئولین باید به عنوان یک دغدغه خاطر به آن توجه داشته باشند.

وی در خصوص ملزومات لازم برای دستیابی به افق های دانش و اهداف سند چشم انداز بیست ساله کشور گفت: پیشرفت های علمی، بکارگیری پژوهش ها در سیاستگزاری، برنامه ریزی و اتخاذ تصمیم های اجرایی در سه دهه گذشته نشان داده اند که توسعه کمی و کیفی تحقیقات می تواند به حل مسائل و مشکلات مختلف کمک کند و کشور را از بسیاری وابستگی ها نجات دهد.

عزیزی ادامه داد: همزمان با رشد و توسعه تحقیقات، برای افزایش کیفیت پژوهش های کشور باید تلاش کرد و همچنین باید تحقیقات را در جهت رفع مشکلات و مسائل کشور و نیز رسیدن و حرکت کردن در مرزهای دانش برنامه ریزی و مدیریت کرد.

وی بر لزوم توجه به مسائل رفاهی محققان تاکید کرد و گفت: در کنار استمرار تربیت نیروی انسانی محقق و مدرس باید به مسائل رفاهی آنان توجه خاص مبذول داشت تا از فرار مغزهای مستعد و آماده کشور جلوگیری شود.

** فریدون عزیزی کیست

دکتر فریدون عزیزی، محقق برگزیده رتبه اول علوم بالینی و سلامت بیست و یکمین جشنواره تحقیقات علوم پزشکی رازی و دارای سه بورد تخصصی و فوق تخصصی بیماری های داخلی، پزشکی هسته ای و غدد درون ریز از دانشگاه تافتس آمریکا است و سابقه استادیاری و ریاست بخش غدد در این دانشگاه را نیز در کارنامه علمی خود دارد.

وی در سال 1358 پس از بازگشت به ایران به سمت دانشیار دانشگاه شهید بهشتی و رئیس بیمارستان آیت‌اله طالقانی و سپس در سال 1363 به سمت جوانترین استاد در علوم پزشکی  نایل شد.

عزیزی در مورد عوامل پیشرفت خود اظهار داشت: مهمترین عامل در پیشرفت اینجانب ایمان، توکل و تقرب به خداوند متعال است. در سایه این توکل، معناداربودن زندگی، نظم و انضباط، وقت شناسی، رضایت و امیدواری، هدفمندی و تعامل مناسب با دیگران، برنامه ریزی مناسب و صرف وقت برای نیروهای جوان و بسیار مستعد این مرز و بوم، تفکر و تعقل به جای تقلید کورکورانه و نیز بهره مندی از محیط مناسب پژوهشی با راهنمایی های رهبر معظم انقلاب و فعالیت سیاستگزاران، برنامه ریزان و مجریان دلسوز کشور، از عوامل موثر دیگر در این مسیر بوده اند.

وی در خصوص اهمیت برگزاری جشنواره هایی نظیر جشنواره رازی گفت: پیام جشنواره های علمی قدر نهادن به مقام دانشمندان و پژوهشگران و نیز نشان دادن پیشرفت ها و افتخارات و فعالیت های جامعه برای رسیدن به قله های علم است و به همین جهت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

عزیزی در مورد معیارهای انتخاب خود به عنوان برگزیده در این جشنواره اظهار داشت: انتخاب توسط هیات داوران و هیات اجرایی جشنواره رازی صورت گرفت البته مایل نبودم که به عنوان محقق برگزیده معرفی شوم زیرا انتخاب افراد جوانتر را مفیدتر می دانستم اما برگزارکنندگان جشنواره اصرار داشتند که فاصله H-Index و امتیازات مقالات با نفرات بعدی زیاد است و این معرفی شاید بتواند برای ایجاد انگیزه در قشر جوان موثر و نوعی Role Modeling باشد.

وی که دارای سوابق علمی و اجرایی متعدد و درخشانی است، از سال 1359 سرپرست گروه پزشکی مرکز نشر دانشگاهی و سرپرست شاخه پزشکی گروه پزشکی ستاد انقلاب فرهنگی و سپس سرپرستی گروه برنامه‌ریزی پزشکی شورای عالی انقلاب فرهنگی را تا سال 1371 به عهده داشت.

همچنین عضویت و گاهی دبیری هیات‌های ممتحنه و ارزشیابی رشته‌های بیماری‌های داخلی، پزشکی هسته‌ای و غدد درون‌ریز و متابولیسم را طی 23 سال گذشته عهده‌دار بوده است.

وی مدیر مسئول و سردبیر مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از سال 1364، مدیر مسئول مجله غدد درون‌ریز و متابولیسم و سردبیر مجله بین‌المللی غدد درون‌ریز و متابولیسم می‌باشد.

نامبرده رییس هیات مدیره جامعه پزشکان متخصص داخلی کشور از بدو تشکیل آن از سال 1368 تا سال 1381 و رییس هیات مدیره انجمن متخصصین غدد درون‌ریز کشور از بدو تشکیل از سال 1371 تاکنون بوده است. وی از سال 1369 به عضویت شورای پژوهش‌های علمی کشور انتخاب و در سال 1370 سمت ریاست کمیسیون پزشکی شورای پژوهش‌های علمی کشور به او محول شد.

وی از سال 1370 عناوین مشاور وزیر بهداشت، رییس مرکز سیاستگزاری و برنامه‌ریزی وزارت بهداشت و عضویت در هیات ممیزه مرکزی، شورای گسترش دانشگاه‌ها، شورای اجرایی ایجاد نگرش اجتماعی در دانشکده‌های پزشکی کشور، کمیسیون انجمن‌های علمی کشور، شورای بورس، شورای قطب‌های علمی و کمیسیون نشریات علمی پزشکی کشور را داشته و اکنون معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران است.

عزیزی از سال 1360 فعالیت‌های تحقیقاتی در رشته غدد درون‌ریز و متابولیسم را در دفتر تحقیقات غدد در بیمارستان آیت‌اله طالقانی آغاز کرد و از سال 1372 ریاست مرکز تحقیقات غدد درون‌ریز و متابولیسم را برعهده گرفت. در سال 1364 برای نخستین بار در کشور، رشته فوق تخصصی غدد درون‌ریز را پایه‌گذاری کرد و تاکنون 102 نفر از فارغ‌التحصیلان این رشته به عنوان اعضای هیات علمی در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور منشا خدمات آموزشی پژوهشی در بالاترین سطوح علمی هستند.

وی بیش از 1380 مقاله علمی تالیف کرده که حدود 710 مقاله از آنها به زبان انگلیسی است. این تالیفات در زمینه تحقیقات وی در زمینه‌های تخصصی و نیز آموزش پژوهش در پزشکی و جنبه‌های اجتماعی پزشکی در کشور بوده است. تالیف 18 کتاب که سه مورد از آنها به زبان انگلیسی است از دیگر افتخارات عزیزی به شمار می رود. 

عزیزی در سطح بین‌المللی، چندین بار به عنوان مشاور سازمان جهانی بهداشت و دفتر منطقه مدیترانه شرقی این سازمان، برای بررسی و پیشگیری از اختلالات ناشی از کمبود ید دعوت شده و این اختلالات را در کشورهای اردن، یمن و لیبی بررسی کرده و برنامه کشوری برای کنترل آنها را تنظیم کرده است.

وی در برنامه ریزی در زمینه شناسایی کنترل بیماری دیابت و نیز در برنامه‌ریزی برای پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر مشاور سازمان جهانی بهداشت می‌باشد. همچنین از طرف سازمان جهانی بهداشت برای ارزیابی آموزش پزشکی در منطقه و دیابت در ایران مورد مشورت قرار گرفته است.

عزیزی در جلسه‌های مشورتی یونیسف برای کشورهای اکو و منطقه مدیترانه شرقی و آفریقای شمالی نیز به همین منظور دعوت شده است، در کمیته مشاورین بین‌المللی انجمن انجمن غدد درون‌ریز آسیا و اقیانوسیه و کمیته علمی این انجمن عضویت دارد و یکی از اعضای مشورتی برای کنگره بین‌المللی تیروئید سال 2000 و رییس سیزدهمین کنگره بین‌المللی آندوکرین آسیا و اقیانوسیه سال 2006 است. همچنین عضو بورد بین‌المللی کنترل اختلالات ناشی از کمبود ید (ICCIDD) و مسئول قسمت مدیترانه شرقی و خاورمیانه این بورد بین‌المللی می باشد.

وی در سال 1380 پژوهشگر برگزیده دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بوده، در سال 1381 جایزه برترین مرکز تحقیقاتی کشور را از ریاست جمهوری اسلامی ایران دریافت کرده و در سال 1383 به عنوان "چهره ماندگار" برگزیده شده است. در سال 1386 نیز جایزه کشور کویت در "طولانی‌ترین خدمات پزشکی در قلب و عروق در دیابت در منطقه خاورمیانه" از طرف سازمان جهانی بهداشت به او اهدا شد.

عزیزی در سال 1388 جایزه ناگاتاکی به عنوان دانشمند برتر از آسیا و اقیانوسیه را از کنگره انجمن‌های آسیایی و اقیانوسیه تیروئیـــد به او اهدا شده است. در سال‌های 1388 و 1392 به عنوان دانشمند برجسته پایگاه استنادی جهان اسلام (ISC) با کســب بیشتــــرین امتیاز در بین کلیه دانشمندان کشور شناخته و در سال 1390 به عنوان دانشمند برگزیده فرهنگستان جمهوری اسلامی ایران انتخاب شده است.

وی در سال 1391 به اخذ جایزه مرحوم علامه طباطبائی بنیاد ملی نخبگان توسط ریاست جمهوری اسلامی ایران نائل شد و در سال 1392 مجددا به عنوان دانشمند برجسته پایگاه استنادی جهان اسلام معرفی گردید.