ساخت هتل ۲۰ طبقه یا حفاظت از خانه‌های تاریخی تهران

به گزارش خبرگزاری برنا، ویلای نمازی تنها اثر جوپونتی در خاورمیانه چندی پیش از ثبت ملی خارج شد تا مالک این بنا که قصد دارد؛ این خانه باغ را به هتلی 20 طبقه تبدیل کند، به‌هدفش نزدیک‌تر شود.

این بنا در سال 1339ه.ش(1960م) به سفارش «شفیع نمازی» بازرگان ثروتمند و فرزند مهدی نمازی، نماینده مجلس شورای ملی و مجلس سنا توسط جوپونتی معمار مشهور معاصر ایتالیایی ساخته شد.

جوپونتی این ویلا را با مفهوم «شادی زندگی» خلق کرده است. او جزء به جزء مسایلی محیطی این قطعه زمین را در نیاوران مطالعه کرده و نهایت استفاده را از تمامی امکانات محلی برده است. دیوارهای پاسیو ویلای نمازی با طرح‌های سرامیکی هنرمند معروف ایتالیایی «فائوستو ملوت» تزئین شده که آثارش به شدت مدرن هستند.

ویلای نمازی از این جهت حایز اهمیت است که به همراه ساختمانی در بغداد (ساختمان شورای برنامه‌ریزی و توسعه عراق)، تنها آثار جوپونتی در خاورمیانه است. اثر جوپونتی در بغداد در طول جنگ سال 2003م آسیب فراوان دید که اکنون توسط یونسکو در حال مرمت است و مرمت این بنا توسط یونسکو نشان از اهمیت کارهای این معمار در جهان از منظر سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحدد(یونسکو) دارد.

ویلای نمازی در 22 آبان 1386 به شماره 20154 در خیابان نیاوران، خیابان عمار در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.

بر اساس اعلام کمیته مردم نهاد پیگیری حفاظت از خانه‌های تاریخی تهران، مالک فعلی این بنا در سال 91 از اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران درخواست هتل پنج ستاره در مجتمع چند منظوره در ویلای نمازی می‌کند که مدیرکل وقت میراث فرهنگی استان تهران با این درخواست موافقت و نقشه‌های معماری فاز یک این هتل را تائید  می‌کند. این درخواست شامل تخریب، نوسازی و ساخت 20 طبقه هتل در بنای ثبتی ویلا نمازی است که مورد تائید کارشناس فنی این اداره کل قرار گرفته است.

چندی پیش دیوان هم عدالت اداری در 2مرحله بدوی و تجدیدنظر رای به خروج این بنا از فهرست آثار ملی داد.

این در حالیست که به گفته «کیانوش تکلو» معاون حقوقی اداره‌کل میراث فرهنگی استان تهران؛اگر اثری از فهرست آثار ملی خارج شود، هنوز واجد ارزش بودن آن پا برجاست و اداره میراث فرهنگی می‌تواند؛ نظارت خود را بر حفظ اثر داشته باشد، البته در این خصوص باید دیوان عدالت اداری نیز با این نظر موافق باشد.

بعد از تغییر ریاست اداره کل میراث فرهنگی تهران در 29 اسفند سال 91  وی طی نامه‌ای به یزدانی شهردار وقت منطقه یک درخواست «کان لم یکن شد» عاجل مجوز فوق الذکر بر روی ویلای نمازی را صادر می‌کند.

در 25 بهمن 1394 پس از شکایت مالک به دیوان عدالت اداری رای به نفع مالک مبنی بر خروج اثر داده می‌شود و قاضی پرونده با توجه به قانون مصوب سال 1309شمسی مبنی ثبت بناهای تاریخی تا اختتام دوره زندیه، این بنا را خارج از شمول ماده یک این قانون عنوان می‌کند و رای اولیه را مبنی بر خروج اثر از فهرست آثار ملی کشور می‌دهد.

پس از این رای«رجبعلی خسروآبادی» مدیرکل فعلی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری  استان تهران نامه‌ای به دیوان عدالت ادرای در تاریخ 15 اسفند 1394 ارسال می‌کند تا درخواست تجدیدنظر در مورد این حکم  نماید، اما متاسفانه در دادگاه بدوی به تاریخ 27 تیر 1395، شعبه اول تجدید نظر دیوان عدالت اداری به مستشاری «محمد علی محمدی» و «محمد کریمی»، رای قطعی به خروج ویلای نمازی از فهرست آثار  ملی کشور می‌دهند.

رئیس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران با مطرح شدن وضعیت امروزی «ویلای نمازی» در نامه‌ای به پشمچی‌زاده، معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران، از او خواسته «از هر نوع اقدام در زمینه ویلای نمازی که باعث تکرار تجربه تلخ «خانه توران» شود، خودداری کند.»

 «احمد حکیمی‌پور» همچنین خواسته است که «تا تعیین و تکلیف شدن از سوی شهرداری منطقه یک به مالک اخطار داده شود تا از هر نوع اقدامی درا ین اثر خودداری شود و حتی‌المقدور شهربان‌ها از این مجموعه به صورت مرتب بازدید داشته باشند تا ملک یک شبه اقدام به تخریب نکند تا وضعیت حقوقی این بنا مشخص شود.»

رفتار دوگانه شهرداری تهران در برخورد با بناهای تاریخی

حکیمی‌پور، عضو شورای اسلامی شهر تهران هم چند روز قبل با انتقاد از رفتار دوگانه شهرداری تهران در برخورد با بناهای تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور گفت: «شهرداری تهران از طرفی اقداماتی در جهت حفظ میراث فرهنگی و زیست محیطی شهر انجام می‌دهد و خانه باغ اتحادیه را در لاله‌زار خریداری و احیا می‌کند؛ ولی از طرفی شاهد نقش درست و مناسب شهرداری بنابر ماموریت‌هایی که برای حفظ اصالت شهر تهران دارد، نیستیم که نمونه آن همین ماجرای ویلای نمازی یا ویلای پناهی است که شهرداری بسیار قبل از این می‌توانست با رویکرد حفظ خانه باغ‌ها علاوه بر افزودن به فضای فرهنگی و گردشگری شهر به حفظ تاریخ و اصالت تهران نیز بپردازد.»

وی ادامه داد: «ویلای نمازی همانند حریم کاخ جهانی گلستان برای ما مهم و ارزشمند است و حساسیت جامعه معماری جهان و خصوصاً ایران بر روی این موضوع بسیار بالاست و ما نباید بگذاریم اتفاقاتی که در موضوع خانه توران رخ داد، در این بنا تکرار شود.»

عضو شورای اسلامی شهر تهران گفت: «این بنای ۸ هزارمتری در کنار تاریخی و حایز اهمیت بودن از نظر معماری، باغ محسوب می‌شود که در کنار اثر تاریخی و زیست محیطی خانه باغ رهنما قرار دارد که این 2مجموعه در کنار همدیگر باعث تلطیف هوای آن منطقه می‌شود و با تخریب این باغ و ساخت یک هتل ۲۰ طبقه، علاوه بر اینکه به منویات مقام معظم رهبری در رابطه با حفظ باغات و میراث فرهنگی جامعه عمل نپوشانده‌ایم، بلکه هم شریان زیست محیطی منطقه را نابود کرده و هم به بار ترافیکی خیابان نیاوران افزوده‌ایم.»

وی بیان کرد: «شورای عالی معماری و شهرسازی باید به موضوع خروج از ثبت ویلای نمازی ورود پیدا کند زیرا مجوز صادرشده یک تخلف فاحش اداری است که در دولت قبل رخ داده و در تناقض با مصوبات این شورا مبنی بر حفظ معماری اسلامی – ایرانی پایتخت است. از طرفی ما در شورای شهر نیز این موضوع را پیگر خواهیم بود که چطور طرح تفصیلی و کمیسیون ماده ۵ اجازه ساخت این بنای ۲۰طبقه را در یک باغ داده است تا موضوع خانه توران تکرار نشود و این اثر تاریخی و زیست محیطی تخریب نشود.»

از سوی دیگر جالب است که «محمدحسن طالبیان» معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری؛ درباره‌ امکان تملک این بنای تاریخی توسط میراث فرهنگی به رسانه‌ها گفته است؛«این بنا در روند قانونی از ثبت میراث فرهنگی خارج شده، بنابراین تنها راه آن است که شهرداری این خانه را تملک کند یا به جای آن ملک دیگری را به مالکان اختصاص دهد»