به گزارش خبرنگار شهری خبرگزاری برنا؛ مدت هاست که برای ساخت مجتمع های بزرگ بدون در نظر گرفتن الزامات ترافیکی مجوز داده می شود که باعث معضلات بزرگی چون ترافیک شده است.
شلوغی ترافیک، سروصدا و نبود جای پارک عمده مشکلاتی که شهروندان ساکن در اطراف مال ها یا پردیس های سینمایی با آن رو به رو هستند.
محمد علیخانی، رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران، در گفت و گو با خبرنگار شهری برنا در این خصوص گفت: در برخی مناطق که مال هایی در حال ساخت است معضل ترافیک وجود دارد که مشکلات این مناطق با اتمام پروژه و افتتاح مال قطعا چند برابر شده و از نظر ترافیکی قفل خواهد شد.
او ادامه داد: پیشنهاداتی در این خصوص توسط ریاست شورای شهر مطرح شده و این قطعا وظیفه شهرداری و معاونت شهرسازی این مجموعه است که با بررسی موضوع پیشنهاداتی برای حل آن مطرح کند. اگر پیشنهادی از سوی شهرداری در این خصوص مطرح نشود ما در شورای شهر این موضوع را پیگیری خواهیم کرد.
علیخانی درباره اینکه شهرداری می تواند جلوی این پروژه ها را بگیرد؟ گفت: شهرداری عوارضی را گرفته و به مالکان این مال ها مجوز داده و یا در عوض بدهی خود به پیمانکاران زمین هایی را با بارگذاری موجود در اختیارشان قرار داده تا بتوانند این ساخت و ساز را انجام دهند. اینکه شهرداری الان بیاید و جلوی کار آنها را بگیرد منطقی نیست.
او در پایان در خصوص اینکه تاکنون راه حلی برای این موضوع در نظر گرفته شده یا نه؟ گفت: این معضل اخیرا در حضور مسئولین شهرداری مطرح شد و ما منتظریم راهکارهایی برای حل این معضل توسط شهرداری در شورای شهر مطرح شود.
برای بررسی بیشتر موضوع به سراغ یک کارشناس حوزه ترافیک و حمل و نقل رفتیم.
پبشینه معضل ترافیک در اطراف مراکز تجاری بزرگ
روحی، کارشناس ترافیک و حمل و نقل، در گفت و گو با خبرنگار شهری خبرگزاری برنا گفت: عوارض ترافیکی که ساختمان های بزرگ به ویژه این مانع های بزرگ در تهران ایجاد می کند بیشتر دامن گیر کشورهای آمریکای شمالی است که مجتمع های تجاری بزرگی احداث می کنند. در کشورهای اروپایی کمتر شما مال بزرگی را مشاهده می کنید و نوع تعریف کسب و کار آنها در مجتمع های خرد شکل می گیرد نه مجتمع های بزرگ. بنابراین این مسأله بیشتر دامن گیر آمریکای شمالی، کانادا و استرالیاست.
او ادامه داد: یک بررسی چند سال پیش در شهر تهران انجام دادیم در خصوص اینکه این عارضه سنجی مجتمع های بزرگ تجاری چگونه است و نتیجه کار این بود که تجارب نیوزلند و آمریکا و استرالیا و کشورهایی که با این مسأله و چالش درگیر بودند راهکارشان استفاده از خدمات مهندسین ترافیک به صورت تخصصی است، انجمن های موسسات ترافیکی مانند انجمن ipe در آمریکا گزارش هایی را تهیه می کنند و طبق آنها گزینه های جدیدی که می خواهد احداث شود را ارزیابی می کنند که چه اثر ترافیکی خواهد داشت. این کار چند مزیت دارد مزیت اول این است که اولا متولی مجوز ساخت دارد و می خواهد سازه ای را احداث کند مشخصا متوجه می شود چه عوارضی در آینده ایجاد می شود. نکته دوم اینکه می شود بخش هایی از هزینه هایی که برای ترافیک وجود داشت به آن کاربری منتقل کرد به عنوان مثال پارکینگ هایی که لازم است برای خود کاربری باید ایجاد کند، مثلا تسهیلاتی را که پل عابر پیاده لازم است تا ایجاد شود که ترافیک در آن منطقه قفل نکند و بحرانی نشود؛ این تسهیلات را به عهده کاربری بگذارد و در محدوده کاربری خود باید بیاید و بخشی از تسهیلات را تأمین کند و علاوه بر اینکه می شود گفت یک نوع تأمین مالی است برای پروژه های شهری و یک نوع همزمانی بهره برداری از زیرساخت است و شهرداری می تواند مشروط کند که مثلا شما اگر این پل عابر پیاده را اجرا کردید مجاز به بهره برداری از خود کاربری هستید و این ها با هم زمان اتفاق می افتد.
شکل و شمایل مال سازی در تهران
در شهر تهران مثال های فراوانی برای معضل ترافیک در اطراف مراکز تجاری وجود دارد که در زیر به چند مورد از آنها اشاره می کنیم؛
میدان تجریش؛ یکی از اصلی ترین میادین شهر تهران است که از ساعت های اولیه صبح تا پاسی از شب به دلیل وجود مراکز خرید متعدد از جمله مرکز خرید تندیس، مرکز خرید قائم و مرکز خرید ارگ در اطراف خود با معضل ترافیک شدیدی مواجه است.
مرکز خرید پالادیوم در ولنجک که به دلیل حضور در مرکز یک محله با خیابان های باریک و البته متقاضی زیاد قسمتی از ولنجک را در تمامی ساعات شبانه روز با ترافیک شدید روبه رو کرده است.
پردیس سینمایی آزادی که به دلیل حضور در یکی از خیابان های مرکزی شهر تهران و با توجه پارکینگ کوچکی که دارد همواره متقاضیان و شهروندان آن منطقه را با مشکلات ترافیکی رو به رو کرده است.
پردیس سینمایی ملت هم مشکلاتی را در اطراف خود ایجاد کرده به نحوی که به دلیل کمبود پارکینگ خودروهای زیادی در کنار اتوبان آیت الله هاشمی رفسنجانی پارک می کنند و در خیلی مواقع صف ورودی پارکینگ این سینما موجب ایجاد ترافیک در این بزرگراه می شود.
مرکز خرید کوروش واقع در غرب تهران یکی از جدیدترین مواردی است که معضلات ترافیکی فراوانی را به دلیل قرار داشتن در کنار بزرگراه شهید ستاری و اشغال یک لاین از بزرگراه توسط کسانی که قسد استفاده از پارکینگ این مرکز را دارند، برای شهروندان منطقه ایجاد کرده است.
کارشناس ترافیک و حمل و نقل در این خصوص گفت: مجوزی که برای مرکز تجاری کوروش صادر شد مناسب نبود و حجم ترافیکی زیادی در آن منطقه ایجاد کرد که پیش بینی نشده بود. برای تمهیدات و تسهیلاتی اعم از تفکیک ترافیک و سیستم های ایمنی به طور خوب قبل از ایجاد بحران و بهره برداری مطالعه نشده بود. نه اینکه مطالعه نشده بود حتی پیش بینی هم نشده بود که این ها بهره برداری شود و همه باعث شد یک بحران ترافیک برای شهر ایجاد شود. همزمان با افتتاح این مجموعه و مدیریت شهری به جد تلاش می کرد اولین منابع مالی و پول را جور و با عجله راهکارهایی که می تواند باعث کاهش ترافیک می شود را اجرایی و شناسایی کند در حالی که شرایط ترافیک روبروی آنجا قفل بود و پلیس کلی انرژی گذاشت که در آنجا ترافیک جریان عادی پیدا کند و این ها همه مواردی بود که می شد از آنها استفاده، پیش بینی و تأمین مالی کرد و همزمان به بهره برداری رساند.
چه کاری برای این معضل در تهران می توان انجام داد؟
گزینه ها با هم متفاوت هستند، یک مرکز تجاری با تامین حمل و نقل عمومی حل می شود و یک مرکز دیگر در شبکه معابر محلی قرار دارد که این اشتباه است. مکان یابی پالادیوم را نگاه کنید که چه مسأله ای را در خیابان های منطقه ایجاد می کند! بعضی اوقات شما تعریف کاربری بزرگ دارید ولی بعد معابر اصلی را قفل می کنید در حالی که این کاربری به کاربری دیگری تبدیل شود به مراتب می تواند بهتر باشد.
چه قوانینی باید در تهران مدنظر گرفته شود؟
این کارشناس حمل و نقل گفت: راهکار کلی نمی شود داد فقط می توانیم شرایطی را فراهم کنیم که قبل از اینکه حق و حقوقی برای مالک انجام شود از مهندسین بخواهیم پیش بینی های لازم را انجام دهند و براساس آن جواز یا پروانه ساخت صادر کنیم. اولا اینکه پیش بینی کنیم با این پروانه که داریم چه ترافیکی را ایجاد می کنیم و برای مدیریت این ترافیک چه کارهایی می شود کرد و این کارها را همزمان با بهره برداری از آن واحد صنفی و مجتمع بخواهیم.
نگاه درآمدی اولویت اول و آخر مدیران شهری
با توجه به گزارش فوق و صحبت هایی که انجام شد می توان گفت اولین قدم مثبت برای حلی معضل ترافیک در مناطقی که مراکز خرید بزرگ وجود دارد این است که قبل از آنکه اصلا مجوز ساختی صادر شود، گروهی از مهندسین ترافیک و حمل و نقل برای پیش بینی اوضاع ترافیکی منطقه مطالعاتی انجام دهند و معضلات احتمالی را پیش بینی و راهکارهایی برای آن پیشنهاد دهند. البته تا امروز اتفاقی که رخ داده این است که تا قبل از بهره برداری، اولویت مدیران شهری ما درآمدزایی بوده و تازه پس از بهره برداری متوجه مشکلات شده و به دنبال رفع آن می روند.