تجربه موفق جهانی روند احیای دریاچه ارومیه

به گزارش گروه اجتماعی برنا؛ «امیرعبدالرضا سپنجی» اظهار داشت: دریاچه‌های زیادی در کشورهای جهان با مشکل کاهش آب مواجه است اما برای نخستین بار در سطح بین‌المللی دریاچه‌ای مانند ارومیه با عزم و اراده جمعی، تلاش تیم‌های دانشگاهی و همکاری جوامع محلی روند احیا را طی می‌کند.

وی افزود: تجربه موفقیت‌آمیز در روند احیای دریاچه ارومیه در سطح جهانی بی‌نظیر است به طوری که طبق اعلام کارشناسان بین‌المللی می‌تواند در سایر کشورها و قاره‌های دیگر نیز مورد استفاده قرار گیرد.

وی اضافه کرد: قبل از بهبود وضعیت دریاچه ارومیه، خشک شدن این دریاچه یکی از موارد مدیریت نامطلوب آب در جهان به شمار می‌رفت و حتی در کتاب‌های درسی کشور استرالیا از خشک دریاچه ارومیه به عنوان مثال در زمینه حکمرانی نامطلوب آب یاد می‌شد.

وی در خصوص تسریع در روند احیای دریاچه ارومیه طی چند سال اخیر گفت: علاوه بر افزایش بارندگی، اجرای طرح‌های احیای این دریاچه در سه استان آذربایجان‌غربی، آذربایجان‌شرقی و کردستان شامل لایروبی رودخانه‌ها و زهکش‌ها، توقف عملیات احداث چهار سد با پیشرفت فیزیکی حدود ۶۰ درصد، ممانعت از برداشت آب از چاه‌های غیرمجاز، تغییر در الگوی کشت و نکاشت در بهبود وضعیت دریاچه ارومیه مفید بوده است.

وی با اشاره به افزایش یک متری تراز دریاچه ارومیه در سال جاری افزود: برخی افراد ادعا می‌کنند که افزایش بارش‌ها تنها عامل احیای دریاچه ارومیه است در حالی که بارش‌ها در سال‌های ۱۳۸۵- ۱۳۸۶ و ۱۳۹۱- ۱۳۹۲ نیز بسیار مطلوب بود اما تراز دریاچه با این وجود ۴۰ سانتی‌متر نیز کاهش پیدا کرد.

«سپنجی» افزود: برنامه‌های مطالعاتی احیای دریاچه ارومیه بسیاری علمی و دقیق اجرا شد و حتی در ابتدا طرح‌هایی مانند انتقال آب دریاچه وان ترکیه، انتقال آب دریای مازندران و انتقال آب از رودخانه ارس نیز مطرح شد که در نهایت احیای این دریاچه با دانش بومی و تغییراتی در الگوهای کشت این منطقه انجام شد.

امسال حق‌آبه تالاب‌های کم‌آب رهاسازی می‌شود

مدیرکل روابط عمومی و رسانه سازمان حفاظت محیط زیست گفت: طبق دستور رییس جمهوری امسال وزارت نیرو باید حق‌آبه تمامی تالاب‌های کشور را که با مشکل کم‌آبی مواجه است، رهاسازی کند.

«سپنجی» ابراز امیدواری کرد که احیای تالاب‌ها و دادن حق‌آبه به آنها به صورت جدی پیگیری شود تا با احیای تالاب‌ها، زمینه‌ها برای ورود گردشگران داخلی و خارجی به این جاذبه طبیعی بیشتر شود.

وی در خصوص برنامه‌ریزی‌ها برای احیای تالاب انزلی در استان گیلان نیز اظهار داشت: احیای این تالاب در قالب یک طرح مطالعاتی از سوی پارک علم و فناروی اصفهان و بررسی «جایکا» (بنیاد مطالعاتی ژاپن) به صورت پایلوت از سال ۱۳۹۴ در بخشی از این تالاب شروع شد که تحقیقات اولیه نشان داد این طرح هیچ مشکل زیست محیطی برای ماهیان ایجاد نمی‌کند.

وی اضافه کرد: این طرح به مدت ۲ سال در چهار استخر پرورش ماهی به صورت آزمایشی اجرا شد و پس از کسب نتایج مطلوب اولیه در محوطه‌ای ۵۰ هکتاری از تالاب انزلی انجام شد که نتایج آن بسیار مطلوب است به طوری که رنگ آب از مشکی و قهوه ای به سبز تغییر یافته و ۳۰ سانتی‌متر از رسوب‌ها کاهش پیدا کرده است.

وی افزود: هزینه‌های اجرای این طرح بسیار کمتر از لایروبی این تالاب است و طبق این مطالعه هزینه پاکسازی هر یکهزار مترمربع در حدود ۵۰ هزار ریال است؛ در حالی که هزینه‌های لایروبی یک مترمربع ۲ میلیون و ۱۷۰ هزار ریال است.

مدیرکل روابط عمومی و رسانه سازمان حفاظت محیط زیست گفت: تجربه احیای موفق تالاب انزالی می‌تواند برای احیای دیگر تالاب‌های کشور که با مشکل رسوب و رشد لجن مواجه هستند، مفید و کاربردی باشد.

وی با اشاره به اینکه این طرح هم‌اکنون متوقف شده، افزود: با وجود موفقیت‌های طرح «جایکا» در تالاب انزلی، این طرح با دستور قضایی و به دلیل دغدغه‌های جوامع محلی در حال حاضر متوقف شده است.

قانون حمایت از محیط‌بانان در مجلس مصوب شد

مدیرکل روابط عمومی و رسانه سازمان حفاظت محیط زیست گفت: لایحه حمایت قضایی و بیمه‌ای مأموران یگان حفاظت دستگاه‌های اجرایی کشور از جمله منابع‌طبیعی و محیط زیست موسوم به لایحه حمایت از جنگل‌بانان و محیط‌بانان هفته گذشته در مجلس شورای اسلامی تصویب شد.

«سپنجی» افزود: با تصویب لایحه حمایت قضایی و بیمه‌ای از این پس ماموران یگان حفاظت دستگاه‌های اجرایی کشور از جمله منابع‌طبیعی و محیط زیست همچون جنگل‌بانان و محیط‌بانان مورد حمایت قانونی دولت قرار می‌گیرند و مساعدت قضایی خواهند داشت.

وی اظهار داشت: با تصویب این لایحه جنگل‌بانان و محیط‌بانان همانند نیروهای مسلح از حمایت‌های قانونی قضایی و بیمه‌ای (شامل پرداخت دیه و جبران خسارت) برخوردار می‌شوند.

وی در خصوص تجهیز محیط‌بانان با جلیقه‌های ضدگلوله نیز گفت: محیط‌بانان همواره در معرض تهدید شکارچیان متخلف و افراد قانون‌شکن بوده‌اند و این سازمان برای حفظ جان محیط‌بانان خود تصمیم به تهیه تجهیزات و امکانات مناسب از جمله جلیقه ضدگلوله گرفته است.

وی افزود: این جلیقه‌های ضدگلوله در اختیار محیط‌بانان سازمان محیط زیست قرار گرفته است تا آنان بتوانند با قدرت بیشتری با شکارچیان متخلف و افراد سودجو و قانون‌شکن مقابله کنند.

سپنجی گفت: جلیقه‌های توزیع شده دارای وزن زیادی هستند و امکان حمل آن در هنگام ماموریت سخت است که با تدابیر صورت گرفته در آینده جلیقه‌هایی با وزن کمتر در بین محیط‌بانان توزیع می‌شود.

دریاچه ارومیه در قالب طرح‌های ستاد احیا قرار است ظرف مدت ۱۰ سال / از ۱۳۹۴/ به تراز اکولوژیک خود برسد؛ این دریاچه از اواسط دهه ۱۳۸۰ شروع به خشک شدن کرد که بنا بر آمارهای موجود تا سال ۲۰۱۵ میلادی حدود ۸۰ درصد از مساحت آن خشک شد.

همه کارشناسان داخلی و خارجی بر این عقیده هستند که مشارکت جوامع محلی در کنار اجرای طرح‌های مختلف، نقش مهمی در احیای نگین آبی آذربایجان‌غربی دارد.