به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ روزهایی را سپری میکنیم که کمتر رسانهها بخاطر انتشار مطالبی حاوی مشکلات، معضلات، آسیبها، خواستهای مردم و ... توقیف میشوند و در امیدوار کننده ترین حالت، تصور این است که مسئولان گزارشهای منتشر شده از دردهای و خواست های مردم را می خوانند ولی سوال اینجاست که چرا در اغلب موارد با سکوت یا بی توجهی به موارد ذکر شده و پرداخته شده مواجه هستیم.
شرایط به شکلی شده که انگار نوعی تازه از آزادی مطبوعات شکل گرفته است. آزادی نوشتن ولی در پی آن بیتوجهی مسئولان! در این شرایط تنها آمار پرونده های شکایت از رسانه ها کم تر شده است ولی معضلات و مشکلات بر جای خود باقی هستند. مشکلات و معضلات از سوی رسانه ها مکررا تکرار می شوند و مسئولان مدام فراموش میکنند.
آسیب رسانه ای شکل گرفته، علل ها و راهکارهای برون رفت از آن را با افشین امیرشاهی و مهدی احمدی، دوتن از روزنامهنگاران و سردبیران رسانههای اجتماعی و فرهنگی، مورد بررسی قرار دادیم که در ادامه میخوانید:
هیچ وقت پاسخگویی در مسئولان ما نهادینه نشد
افشین امیرشاهی، روزنامه نگار و فعال رسانه ای در گفتوگو با خبرنگار برنا در خصوص مبحث ذکر شده چنین گفت: در دوره ای به سر می بریم که رسانه ها اثرگذاری خود را از دست داده اند که می توان این مبحث را از دو بعد مورد بررسی قرار دهیم. در بعد اول خود مسئولان و نحوه پاسخگویی آنها به جامعه مطرح است و بعد دوم به رسانه ها و نوع عملکرد آنها بر می گردد. در مورد خود رسانه ها اگر بخواهیم صحبت کنیم؛ رسانه باید صدای مردم باشند، یعنی یک رسانه باید بتواند بدون نگرانی از طبعات احتمالی، درخواست مردم را به گوش مسئولان برساند.
وی با تاکید بر اینکه اگر رسانه ها بتوانند حرف مردم را بازگو کنند طبیعتا اعتماد به رسانه بالا میرود و با شکل گیری اعتماد به رسانه ها، طبیعتا اثر گذاری افزایش می یابد افزود: نیاز است یک نظرسنجی نسبت به اعتماد مردم به رسانه ها انجام شود و بر اساس آن وضعیت رسانه های ما در اذعان عمومی مشخص شود. برای افزایش اعتماد مردم به رسانه، یکی از ملزومات حمایت از رسانه های مستقل است. این موضوع در زمینههای مختلفی باید صورت بگیرد؛ از سیاستگذاری گرفته تا درآمد؛ چراکه بسیاری از رسانههای ما منشا دریافتی دولتی دارند؛ بنابر این آن رسانهها مجبور میشوند که اهداف و برنامههای آن نهاد دولتی را دنبال کنند؛ این مسائل در تولید محتوای یک رسانه تاثیر میگذارد.
امیرشاهی با گریزی به خاطرات گذشته در تحریریههای مطبوعات و علل اثرگذاری گسترده مطبوعات آن زمان بر جامعه و توجه مسئولان گفت: آن روزها تبادل فکر وجود داشت. گفتمان سوژه بود. خط دهی مناسب برای روند راه هفتگی مطبوعات وجود داشت. به طور مثال تحریریه صبح امروز و آفتاب امروز مشترک بودند، هفتهای یکبار مهمانی ویژه به تحریریه دعوت میشد و در جمع اعضای تحریریه مهمترین موضوعات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جامعه را بیان و هدف گذاری صحیح برای پرداخت به آن موضوعات صورت می گرفت.
این فعال رسانه ای با گفتن اینکه ذهن جمعی ما دچار یک نوع زوال شده است مطرح کرد: مردم خود را در جامعه ای میبینند که در آن فرصت ها به صورت عادلانه توزیع نمیشود و جامعه بنیاد های اخلاقی خود را پیش از پیش از دست میدهد؛ نهادهای اجتماعی به پایینترین حد خود رسیده و مردم هیچ آینده روشنی را در برابر خود نمیبینند. این عوامل که باعث حس بیگانگی مردم با جامعه شده، باعث میشود که دیگر به وظیفه اجتماعی خود عمل نکنند. مسئولانی که بر قدرت هستند نیز جدا از جامعه نیستند بنابراین آنها نیز از مردم تاثیر گرفته و در عملکرد خود غفلت میکنند چراکه میبینند با توجه به تواناییهایی که دارند در جایی که باید قرار گرفته باشند، نیستند.
امیرشاهی در پایان سخنانش با تاکید بر اینکه هیچ وقت پاسخگویی در مسئولان ما نهادینه نشد بیان داشت: اما اگر رسانه یا خبرنگاری در کار خود جدی باشد میتواند یک موضوع را به جامعه بکشاند، اما این را باید قبول کرد ما در جامعه ای زندگی می کنیم که تعارضات آن زیاد است و خط کشیها برای خبرنگاران مدام تغییر میکند. در گذشته هر چند ماه یکبار خطهای ممنوعه برای رسانهها مشخص میشد اما امروزه این خطوط به هفته ای چند بار رسیده است.
اگر مطالبه گری مستمر شود بی توجهی سخت می شود
مهدی احمدی، سردبیر روزنامه هنرمند، در ادامه این بحث درباره معضل عدم پاسخگویی مسئولین به اخبار رسانه ها مطرح اینگونه به برنا گفت: مردم دیگر به دنبال شنیدن حرف نیستند و نظاره گر اعمال شده اند. مسئولان نیز از بعدهای مختلف به رسانه ها نگاه می کنند و بیشتر به دنبال تریبون برای سخنان خود هستند تا خواندن مطالب در رسانهها. البته اگر در مطالبه گری ها استمرار وجود داشته باشد بی توجهی سخت می شود. مهمترین اصل تکرار است؛ نباید تنها یک مطلب نوشت و گذر کرد؛ دنبال کردن نتیجه می تواند ما را به اصلاح و خواست دلخواه برساند.
احمدی با تاکید بر اینکه اکثر مسئولان به اخبار منتشر شده در رسانه ها توجه چندانی ندارند و تصور میکنند با گذر زمان، مطلبی که به نقد آنها پرداخته یا درخواستی برای بهسازی شرایطی را مطرح کرده است از یادها میرود، اظهار کرد: خبرنگاران باید از رسالت خبری خود دور نشوند. ارتباطات خبرنگاران با مسئولان بررسی درست عملکردها را از مسیر صحیح دور می کند و سوی دیگر تا زمانی که مسئولان ما تصور کنند در هر شرایط صندلیشان تغییر نمی کند و یا در بدترین شرایط از صندلی به صندلی دیگر جا به جا میشوند چرا باید با تیتر شرق، فارس، ایرنا و.... دلواپس شوند. برای متوجه کردن مسئولان اول باید آنها را از این باور که تغییر ناپذیر هستند دور کرد در ادامه باید نظارت بر عملکرد مدیران بی تعارف باشد.