۱۹ دانشمند زن که موفق به گرفتن جایزه نوبل پزشکی، فیزیک و شیمی شده اند

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ تا سال ۲۰۱۵، جایزهٔ نوبل به ۸۲۲ مرد، ۴۸ زن و ۲۶ سازمان رسید. از میان زنان، ۱۷ تن جایزهٔ صلح، ۱۴ زن جایزهٔ ادبیات ۱۲ تن جایزهٔ فیزیولوژی و پزشکی، چهار زن جایزهٔ شیمی، سه زن جایزهٔ فیزیک، و یک زن جایزهٔ اقتصاد را دریافت کرده‌اند.

نخستین زنی که جایزهٔ نوبل را دریافت کرد ماری کوری بود که موفق شد به همراه همسرش پیر کوری و آنری بکرل در سال ۱۹۰۳ جایزهٔ نوبل فیزیک را دریافت کند. ماری کوری همچنین در سال ۱۹۱۱ جایزهٔ شیمی نوبل را دریافت کرد و به تنها زنی تبدیل شد که برندهٔ دو جایزهٔ نوبل شده‌ است. ایرن ژولیو-کوری، دختر ماری کوری، نیز در ۱۹۳۵ جایزهٔ نوبل شیمی را برد و این دو تنها مادر و دختری هستند که جایزهٔ نوبل را دریافت کرده‌اند.

سال ۲۰۰۹ سالی بود که بیشترین جایزهٔ نوبل را برای زنان به ارمغان آورد، به طوری که در آن سال پنج زن موفق به کسب این جایزه شدند. دانا استریکلند و فرانسیس آرنولد و نادیا مراد آخرین زنانی هستند که جایزهٔ نوبل را دریافت کرده‌اند.

اسامی زنانی که موفق به اخذ جایزه نوبل پزشکی، فیزیک و شیمی شده‌اند به ترتیب زیر است:

نوبل پزشکی

گرتی کوری

گرتی کوری ( Gerty Cori) یک زیست‌شیمی‌دان اهل ایالات متحده آمریکا بود. او سومین زن در جهان و اولین زن آمریکایی بود که در یک رشته علمی جایزه نوبل گرفت. او اولین زنی بود که در سال ۱۹۴۷ جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی گرفت.

روزالین سوسمن یالو

روزالین سوسمن یالو(Rosalyn Sussman Yalow) فیزیکدان پزشکی آمریکایی است که در سال ۱۹۷۷ به خاطر پیشبرد پرتوشناسی هورمون‌های پپتیدی(Peptide hormone) برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی شد.

باربارا مک‌کلینتاک

باربارا مک‌کلینتاک(Barbara McClintock) دانشمند برجسته آمریکایی و متخصص سیتوژنتیک و برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۱۹۸۳ به خاطر کشف سازه جابجاشدنی است. مک‌کلینتاک در سال ۱۹۲۷ پی‌اچ‌دی خود را در رشته گیاه‌شناسی از دانشگاه کرنل گرفت و کار خود را به عنوان رهبر توسعه سیتوژنتیک ذرت شروع کرد که بقیه عمرش در پژوهش بر روی آن تمرکز کرد.

ریتا لوی مونتالچینی

ریتا لوی مونتالچینی(Rita Levi-Montalcini) یک عصب‌شناس اهل ایتالیا بود. وی برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۸۶ و نشان ملی علوم شده است.

گرترود بی. الیون

گرترود بل الیون(Gertrude Belle Elion) یک دانشمند اهل ایالات متحده آمریکا بود. وی برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۸۸ شده است.

کریستیانه نوسلاین-فولهارت

کریستیانه نوسلاین-فولهارت(Christiane Nüsslein-Volhard ) یک زیست‌شناس اهل آلمان است. وی برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۱۹۹۵ شده است.

لیندا باک

لیندا براون باک(Linda Brown Buck)  زیست‌شناس اهل ایالات متحده آمریکا است که بیشتر به‌ خاطر کار روی دستگاه بویایی شناخته‌ شده است. وی در سال ۲۰۰۴ به‌همراه ریچارد اکسل، به‌خاطر کار روی گیرنده‌های بویابی، برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی شد.

فرانسواز باره سینوسی

فرانسواز باره سینوسی(Françoise Barré-Sinoussi) یک ویروس‌شناس اهل فرانسه است که به علت کشف اچ‌.آی‌.وی شناخته شده‌ است. وی در سال ۲۰۰۸ برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی شد.

الیزابت بلک‌برن

الیزابت هلن بلک‌برن(Elizabeth Helen Blackburn) ‌زیست‌شناس استرالیایی‌تبار آمریکایی، پژوهشگر، استاد دانشگاه و برندهٔ نوبل پزشکی سال ۲۰۰۹ است.

کارول گریدر

کارولین ویدنی "کارول" گریدر ( Carolyn Widney "Carol" Greider) زیست‌شناس آمریکایی، پژوهشگر، استاد دانشگاه و برندهٔ نوبل پزشکی سال ۲۰۰۹ است.

می-بریت موزر

می-بریت موزر(May-Britt Moser) یمی-بریت علاقه زیادی به مطالعه بر روی رفتار موش‌ها در آزمایشگاه داشت و به دنبال راهی بود که بر روی مغز موش‌ها نیز تحقیق کند. او در سال ۱۹۹۵ در رشته نوروفیزیولوژی دکترای خود را گرفت. او و همسرش به دنبال یافتن جواب این سؤال بودند که چگونه انسان مسیریابی می کند؟ مطالعات آنها بر روی موش‌هایی بود که از هزار تو عبور می‌کردند و مغزشان در آن حالت بررسی می شد. در سال ۲۰۰۵ این دو دانشمند موفق به کشف سلول‌های خاصی شدند. این سلول‌های موقعیت‌یاب به موش‌ها کمک می‌کردند که نقشه‌ای را در ذهن خود ایجاد کنند تا بتوانند به محلی که غذا قرار دارد برسند. می-بریت به همراه شوهرش ادوارد موزر و جان اوکیف به خاطر "کشف سلول‌های سامانه موقعیت‌یابی در مغز انسان" به‌طور مشترک برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۲۰۱۴ شدند.

یویو تو

یویو تو(Tu Youyou) شیمی‌دان و داروشناس اهل چین است. وی برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۲۰۱۵ شده‌ است. یویو تو محقق چینی که هم‌اکنون به عنوان استاد ارشد در آکادمی چین در بخش داروهای سنتی چینی مشغول به کار است، موفق شده روش درمانی جدیدی برای مقابله با مالاریا ارائه دهد.

نوبل فیزیک

ماری کوری

ماریا اسکلودوسکا کوری(Marie Salomea Skłodowska-Curie) شناخته شده با نام ماری کوری فیزیکدان و شیمیدان لهستانی-فرانسوی بود. ماری کوری نخستین زنی است که برنده جایزه نوبل شد. او همچنین اولین دانشمند و تنها زنی است که دو بار جایزه علمی نوبل دریافت کرده‌ است و تنها فردی است که دو جایزه نوبل را در دو رشته مختلف کسب کرده‌ است. او ابتدا این جایزه را در رشتهٔ فیزیک در ۱۹۰۳ و سپس در رشته شیمی در ۱۹۱۱ دریافت کرد.

ماریا ژئوپرت مایر

ماریا گوپرت مایر(Maria Goeppert-Mayer)  فیزیکدان آمریکایی آلمانی تباراست که در سال ۱۹۶۳ برای تحقیق بر روی ساختار پوسته‌ای هسته برنده جایزه نوبل در فیزیک شد. او بعد از ماری کوری دومین زنی بود که موفق به دریافت این جایزه شده‌است.

دانا استریکلند

دانا استریکلند(Donna Strickland) فیزیکدان در رشته نور و برنده نوبل فیزیک ۲۰۱۸ اهل کانادا است. او دانشیار دانشکده فیزیک و اخترشناسی دانشگاه واترلو است. او به عنوان یکی از پیشگامان لیزرهای پالس، جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۸ را به همراه ژرار مورو و آرتور اشکین به‌دست آورد. او پس از ماری کوری و ماریا ژئوپرت مایر، سومین زنی است که برنده جایزه نوبل فیزیک می‌شود.

نوبل شیمی

ماری کوری

ماریا اسکلودوسکا کوری(Marie Salomea Skłodowska-Curie) شناخته شده با نام ماری کوری فیزیکدان و شیمی‌دان لهستانی-فرانسوی جایزه نوبل شیمی را در سال ۱۹۱۱ دریافت کرد.

ایرن ژولیو-کوری

ایرن ژولیو-کوری(Irène Joliot-Curie) فیزیک‌دان و شیمی‌دان فرانسوی و دختر ماری کوری است که به خاطر کشف رادیواکتیویتهٔ مصنوعی در سال ۱۹۳۵ جایزه نوبل شیمی را دریافت کرد.

دوروتی هاجکین

دوروتی مری هاجکین(Dorothy Mary Hodgkin) ‌ دانشمند شیمی‌دان انگلیسی بود که به دلیل کارهایش بر پدیده پراش پرتو ایکس معروف شد. او روش عکسبرداری پراش پرتو ایکس را ارتقا داد. روشی که برای تعیین ساختار سه‌بعدی مولکول‌های زیستی به کار می‌رود. از کارهای شاخص او می‌توان به تصدیق ساختار مولکولی پنی‌سیلین، که پیشتر توسط ارنست بوریس چین پیشنهاد شده بود و نیز تعیین ساختار مولکولی ویتامین ب۱۲ اشاره کرد. کاری که برای انجامش جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۶۴ میلادی را از آن خود کرد.

عادا یونات

عادا یونات شیمی‌دان و بلورشناس یهودی است که به خاطر فعالیتش در زمینه کشف ساختار و کارکرد روند تکوین پروتئین در سلول‌ها، جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۰۹ را دریافت کرده‌ است.او ریاست بخش تحقیقاتی مؤسسه عالی علوم وایزمن را عهده‌دار است. یونات همچنین عضو آکادمی ملی علوم آمریکا و سازمان زیست‌شناسی مولکولی اروپا است. او تحقیقات خود را در زمینه بیوسنتز پروتئین از طریق بلورشناسی ریبوزوم آغاز کرد. او هم‌چنین در سال ۲۰۰۶ میلادی، جایزه ولف در شیمی را از آن خود کرد

فرانسیس آرنولد

فرانسیس همیلتون آرنولد(Frances Hamilton Arnold) متولد ۲۵ ژوئیه ۱۹۵۶، دانشمند، مهندس سرشناس آمریکایی و برنده جایزه نوبل است. وی که یکی از سه برنده نوبل شیمی ۲۰۱۸ بود بر این باور است که انسان در هر زمان باید بتواند از چند بعد به مشکلات بنگرد و هوشمندانه‌ترین راه را برای حل مشکلات برگزیند. وی از جمله پیشتازان روش‌های تکامل تدریجی هدایت شده در زمینه پروتئین‌ها برای آفرینش سیستم‌های بیولوژیکی مفید شامل آنزیم‌ها، مسیرهای سوخت و سازی، مدارهای تنظیم شده ژنتیکی و ارگانیسمها به‌ شمار می‌رود.