داوود فتحعلی‌بیگی: امشب شب تولد میترا است !

داوود فتحعلی‌بیگی کارگردان و بازیگر پیشکسوت تئاتر و سینما، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: اساساً در آثار نمایشی ما به ویژه نمایش‌های آیینی سنتی‌مان به طور معمول و گاه غیر محسوس مقوله جدال بین خیر و شر بوده و شب یلدا که طولانی‌ترین شب سال به حساب می‌آید و نشانه‌ای از ظلمت است به همین جهت خیلی‌ها علاقه‌مند هستند که بیدار بمانند و طلوع نور و روشنایی را ببینند چرا که جدال بین نور و ظلمت نیز به نوعی استعاره‌ای از جدال بین خیر و شر است که از باورهای ایرانیان کهن بوده.

فتحعلی‌بیگی خاطرنشان کرد: ما در فرهنگ اسلامی خود الله را به عنوان ایزد بزرگ داریم و شیطان نیز به عنوان مخلوقی از خداوند همانطور که می‌دانید بنا بر همان داستان معروف از فرمان خدا سرپیچی می‌کند و باز دو مبحث متضاد در مقابل هم قرار گرفته که می‌تواند نمودی از همان چیزی باشد که استعاره‌ای از آن در شب یلدا مطرح می‌شود.

او افزود: به این معنا که شب یلدا در نمایش‌های ایرانی جایگاهی ویژه داشته باشد من به شخصه آثار چندانی ندیدم، شب یلدا که می‌گویند شب تولد میترا محسوب می‌شود و میترا به عنوان ایزد مهر باوری را رقم زده که این شب می‌تواند شبی برای مهرورزی باشد. این مباحث در آثار نمایشی ما مطرح است اما اینکه اختصاصاً نمایشی به موضوع شب یلدا پرداخته باشد من ندیده‌ام.

این بازیگر در ادامه گفت: خیلی از سنت‌ها دوره‌ای هستند و بر اساس اقتضاعات اجتماعی و روزمره پیدا می‌شوند و ممکن است شکلشان عوض شده یا موضوعیت‌شان از دست برود. اینکه جوانان چقدر می‌توانند این موضوعات را دنبال کنند بستگی به این دارد که چقدر بسترهای پرداختن به فرهنگ ایرانی را در خانواده‌ها زنده نگه داشته باشند که ما می‌بینیم اساساً در برخی خانواده‌ها هیچگونه اِرق ملی وجود ندارد و مدام صحبت از رفتن از این کشور و زندگی در جای دیگری می‌شود.

او افزود: در دلبستگی و اهمیت به فرهنگ این آب و خاک قطعاً پشتوانه خانوادگی اهمیت دارد و اگر چنین پشتوانه‌ای وجود نداشته باشد همه ارزش‌های فرهنگی تغییر پیدا کرده یا به طور کل از بین می‌روند. پس از خانواده مجامع علمی مثل دانشگاه است که می‌تواند در حیات ارزش‌های فرهنگی ما تأثیرگذار باشد.

بازیگر فیلم سینمایی «کتاب قانون» در ادامه گفت: شب یلدا از گذشته برای ما شب مهرورزی، صله‌رحم، دیدار و دور هم جمع شدن بوده اما اگر در برخی مکان‌ها آیین‌هایی وجود داشته مطمئناً بخشی از آنها در راستای همزیستی مسالمت‌آمیز و همدلی بوده است. شب یلدا شب پیروزی نور بر ظلمت را به همه مردم ایران تبریک می‌گویم.