دولت از سال ۹۴ موضوع سند راهبردی با چین را رسانه‌ای کرده است/ کدام کشوری جزئیات قرارداد بین‌المللی خود که هنوز منعقد نشده را در اختیار رسانه‌ها قرار می‌دهد

«محمد جهان‌تیغ»، حقوقدان و استاد حقوق بین‌الملل، در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری برنا درباره قرارداد 25 ساله ایران چین و انتقادهایی که به این قرارداد وارد شده است، گفت: رئیس‌جمهور چین در سال ۹۴ به ایران آمد و ملاقاتی را با مقام معظم رهبری داشت، در این ملاقات مقام معظم رهبری تاکید کردند که ما دوست داریم با کشورهایی که مستقل هستند روابط تجاری و مالی داشته باشیم. از سوی رسانه‌های غربی و گاه فارسی‌زبان، شبکه‌های اجتماعی داخلی و افراد آگاه و ناآگاه اینگونه القا می‌شود که قراردادی بین ایران و چین منعقد شده که به موجب آن بخش عظیمی از ایران از جمله کیش، مناطق آزاد، قشم و... واگذار شده؛ در حالیکه چنین نیست. این افراد با توجه به تحریم‌های ظالمانه آمریکا سعی دارند با طرح این موضوع و فشار افکار عمومی اثر تحریم‌ها را بر گرده و سفره‌ مردم بیشتر کنند. 

این حقوقدان ترامپ را یک ورشکسته سیاسی دانست و اظهار کرد: ترامپ یک ورشکسته‌ سیاسی است چرا که چه در داخل و چه در خارج نتوانسته خوب بدرخشد یا از خود نام مثبتی به جای بگذارد بر همین مبنا از موضوع قرارداد یا توافقنامه‌ی جامع همکاری ۲۵ ساله‌ی ایران و چین که به نوعی می‌تواند، شور و نشاط اقتصادی را به ایران بازگرداند، سعی دارد که در انتخابات خود سوء استفاده کند.

او درباره محتوا این قرارداد توضیح داد: توافق‌نامه همکاری ایران و چین یک توافق‌نامه‌ تجاری، سیاسی، فرهنگی، امنیتی و دفاعی محسوب می‌شود و نوعی قراداد بین‌المللی با منطق برد برد است. کشور ما برد می‌کند چرا که زیرساخت‌های ما نیاز به تکنولوژی جدید دارد، تزریق ارزی که به کشور صورت می‌گیرد، باعث به جریان افتادن شریان اساسی اقتصادی ما می‌شود. کشور چین هم که در پی راه انداختن جاده‌ی ابریشم جدید هست آنها نیز به انرژی کشور ما نیاز دارند. برخی از رسانه‌های چین از این قرارداد به عنوان نقشه‌ راه یاد کرده‌اند یعنی نقشه‌ای که آنها را به بازارهای جهانی خصوصا بازار روسیه، ترکمنستان، تاجیکستان و... می‌رساند.

این استاد حقوق بین‌الملل درباره دلیل مخالفت‌ها با این قرارداد، عنوان کرد: سه دسته از افراد نسبت به این موضوع اظهارنظر می‌کنند. گروه اول مخالف این قرارداد هستند و سعی دارند القا کنند که کشور ایران، عهدنامه‌ ترکمانچای دیگری را منعقد کرده، این گروه همواره سعی دارند که با افکار عمومی بازی کنند و با موج‌سواری بر افکار عمومی به اهداف سیاسی خود برسند. گروه دوم از این موضوع استقبال می‌کنند و این قرارداد را برد برد می‌دانند. کشور چین سابقه‌ استعماری ندارد و همواره این کشور را با نام تجارت می‌شناسند و به عنوان یک ابرقدرت اقتصادی در منطقه درخشیده و برای ما خوب است که بتوانیم با یک ابرقدرت تجاری شریک شویم. کسانی منتقد طول قرارداد هستند که می‌توان مدت زمان این قرارداد را تغییر داد. 

او درباره گروه سوم گفت: دسته سوم معتقدند نباید در این مورد اظهارنظر عجولانه کرد. عده‌ای نیز در زمان برجام اظهارنظر عجولانه کردند و بعدا پشیمان شدند. این دسته چین را کشوری می‌دانند که از تحریم‌های سیاسی آمریکا گاه تبعیت کرده است.

جهان‌تیغ بر اهمیت این قرارداد تاکید کرد و خاطرنشان کرد: انعقاد قرارداد برنامه جامع همکاری ۲۵ ساله ایران و چین به عنوان یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین عهدنامه‌های بین‌المللی خصوصا در شرایط تحریم می‌تواند باشد که در آینده‌ای نزدیک اقتصاد و زیرساخت‌های کشور ما را متحول می‌کند، خصوصا اینکه این توافق‌نامه در قالب‌های همکاری‌های امنیتی، دفاعی، سیاسی، فرهنگی و نظامی منعقد شده و این موارد می‌تواند، بخش اعظمی از فعالیت‌های ما را به چرخش در بیاورد و از چیزی که هست به جایگاه رفیع‌تری برساند. 

او درباره افرادی که این قرارداد را پنهانی می‌دانند، مطرح کرد: خطاب ما حقوقدانان بین‌الملل به افرادی که سعی دارند این قرارداد را به ضرر کشور و پنهانی القا کنند، این است که دوستان ما چرا حافظه‌تان را از دست داده‌اید؟ اگر به آرشیو خبری مراجعه کنید خواهید دید که در سال ۹۴ دولت ما این قرارداد را رسانه‌ای کرده است و شش ماه بعد از مسافرت رئیس‌جمهور چین به ایران، پیش‌نویس توافقنامه را در سایت رسمی خود به زبان انگلیسی قرار داده و سوابقش موجود است. دولت از ابتدای امر تا امروز این موضوع را رسانه‌ای کرده است. عده‌ای می‌گویند چرا جزئیات این قرارداد مخفی مانده است؟ کدام کشور و ملتی جزئیات قرارداد بین‌المللی خود را که هنوز منعقد نشده را در اختیار رسانه‌ها و کشورهای دیگر قرار می‌دهد؟ این اصول روابط بین‌الملل و قردادهای بین‌المللی است که طرفین جزئیات قرارداد را در اختیار افکار عمومی جهان، قرار ندهند تا به مرحله‌ اجرا برسد. آنچه تاکنون توافق شده و آنچه از منابع موجود استنباط می‌شود این است که پیش‌نویس این قرارداد توسط دولت تنظیم و به کشور چین ارسال شده، آنها اصلاحاتی را انجام داده‌اند و کشور ما دومرتبه اصلاح زده و هنوز به صورت قرارداد مدون درنیامده است.

این استاد حقوق بین‌الملل در پایان خاطرنشان کرد: قانون اساسی ما به عنوان بالاترین سند میثاق ملی کشور است و در اصل ۷۷ قانون اساسی صراحتا آمده است که همه قراردادهای بین‌المللی ما باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد، پس چه پنهان‌ کاری‌ای صورت گرفته است؟ کدام قرارداد بین‌المللی منعقد شده که از دید مجلس پنهان مانده؟ مگر می‌شود طبق اصل ۷۷ و ۱۲۵ قانون اساسی چیزی را از مردم پنهان کرد؟ مقام معظم رهبری از سال ۹۴ در جریان این موضوع بوده و حتی نسبت به این موضوع در سال ۹۴ اظهارنظر کرده است. اخیرا هم بیان شد که شخص رئیس سابق مجلس، آقای لاریجانی هم در جریان این موضوع بوده‌اند. 2/5