«اسماعیل شجاعی»، عضو حزب اعتدال و توسعه، در این باره که بسیاری از اصلاحطلبان بر این باورند برای معرفی کاندیداها، ابتدا باید تکلیفشان با شورای نگهبان مشخص شود و برخی هم بر این باورند ابتدا باید تکلیفشان با مردم مشخص شود، به خبرنگار سیاسی برنا گفت: فرضمان این بود که دموکراسی شرایط بسیار مناسبی را برای توسعه کشور فراهم میکند، به همین دلیل تلاش کردیم، جمهوری اسلامی را برقرار کردیم تا نظام دموکراتیک داشته باشیم. نظامی که مردم در آن برای همه مسئولین کشور تعیین تکلیف کنند و این گونه نباشد که توانایی تعیین تکلیف برای برخی از مسولین را نداشته باشند و برخی فکر کنند که مسولیتشان مادام العمر است. مسولیت باید شروع و پایان مشخص و محدود داشته باشد تا قابلیت چرخش نخبگان و مدیران در کشور فراهم شود و تجربه جهانی نشان داده که چرخش مسولیت و برقراری دموکراسی واقعی مانع فساد سیاسی و اقتصادی در کشور می شود.
او افزود: برخی فرضشان بر این است که مردم نباید نقشی در امور کشور داشته باشند و فقط آنها حق دارند برای مردم تعیین تکلیف کنند. این نوع نگاه چارچوب مردم سالاری و جمهوریت نظام را مخدوش می کند و مورد پذیرش مردم نیست و این رویکرد اساسا ایراد دارد و ما را به سمت دموکراسی واقعی هدایت نخواهد کرد. در این رویکرد که گاهی برخی از چهره های سیاسی از آن دم می زنند، همواره پارامترهایی وجود دارد که دموکراسی را مخدوش میکند.
شجاعی ادامه داد: بنابراین مردم وقتی احساس میکنند میخواهند به کاندیدایی رأی بدهند در مقابل عدهای تصمیم میگیرند که آن فرد، صلاحیت ندارد و دلیل رد صلاحیت آن فرد را نیز اعلام نمیکنند و یا دلایل منطقی اراییه نمی شود و دادگاهی هم در این خصوص وجود ندارد که بی طرفانه قضاوت کند و در این حال ممکن است فرد دیگری که از نظر مردم صلاحیت ندارد اما با مذاکره با مراکز قدرت، توانسته تایید صلاحیت شود. از این رو مشخص میشود که معیاری وجود نداشته و این نوع رفتار دموکراسی را مخدوش میکند. بنابراین مردم خسته شدند و به نوعی به مراکز قدرت فهماندند که خودتان تعیین کنید و به فرد مورد نظر را نصب کنید و نیازی به تحمیل هزینه انتخابات و مشارکت مردم نیست.
شجاعی تصریح کرد: به بیانی دیگر اگر قرار نیست که مردم تعیین و تکلیف کنند به باور برخی نتایج این میشود که شوراهای شهر و نمایندگان مجلس و مدیران کشورو غیره دچار فساد میشوند چون روزنامه ها و رسانهها هم آزادی لازم را ندارند که بتوانند، نظارت کنند. مردم هم که آزاد نیستند که رأی خود را به کاندیدای مورد نظرشان بدهند.
این چهره سیاسی اظهار کرد: بنابراین تا زمانی که عدهای با سیاست های مختلف مانع از این میشوند که دموکراسی به صورت معقول و مطلوب خود اجرایی شود ما طعم دموکراسی واقعی را نمی چشیم و این شرایط یقینا ما را به توسعه نمیرساند در نتیجه ناکارآمدی و فساد در کشور نیز روز به روز افزایش مییابد و افزایش فساد اقتصادی مانع از شکل گیری تولید ملی می شود و در نتیجه بیکاری و فقر و تورم در کشور گسترش می یابد.
این عضو حزب اعتدال و توسعه بیان کرد: از این رو اگر این شرایط ادامه پیدا کند دلیلی برای این همه زحمت کشیدن برای برگزاری انتخابات وجود ندارد بلکه همان عدهای که تصمیم میگیرند خودشان تعیین تکلیف هم کنند. اما اگر مشارکت مردم را میخواهیم باید یک سیستم شفاف انتخاب شدن، نظارت بر انتخابات و مکانیزم انتخابات وجود داشته باشد. حال اگر آن سیستمی شفاف، روشن و قابل رصد کردن وجود نداشته باشد همین مشکلات همچنان وجود خواهند داشت و فساد اقتصادی کنونی نتیجه مخدوش شدن دموکراسی در کشور است.
او ادامه داد: از نظر من ما برای این که به یک جامعه کاملا دموکراتیک برسیم ابتدا باید نهادهای جامعه مدنیمان، نهادهای کاملا پویا باشند. مهمترین نهادمان، حزب است. پرسش این است که چنین نهادی در کشور چقدر امکان فعالیت آزاد را دارد؟ نهاد حزب در کشور هنوز خود به بلوغ سیاسی و دموکراتیک نرسیده است تا بتواند نقش خود را در برقراری دموکراسی به درستی ایفا کند. سوال من این است که چند حزب در کشور به صورت آزادانه میتوانند حتی دبیرکل خود را انتخاب کنند؟ آیا گردش انتخاب دبیران کل احزاب را شاهد هستیم یا هر حزبی که تشکیل می شود دیگر نمی توان دبیرکل آن را تغییر داد؟
سخنگوی پیشین حزب اعتدال و توسعه اضافه کرد: وقتی نمیتوانیم در احزاب مان، انتخابات آزاد برگزار کنیم یا نمیتوانیم، چرخش دبیرکل های احزاب را انجام دهیم، درباره مسائل دیگر هم نمیتوان به صورت آزادانه سخن گفت. برخی دبیرکلهای احزاب به گونهای رفتار میکنند که گویا دبیرکلی حزب، ارث پدرشان است. در جامعه ای که هنوز قابلیت تغییر دبیران کل احزاب وجود ندارد سخن از دموکراسی زمان بر است، بلوغ سیاسی برای دمکراتیک شدن تک تک افراد سیاسی و مدیران لازم است.
عضو حزب اعتدال و توسعه تصریح کرد: بنابراین ابتدا باید گفت که احزاب باید دموکراتیک باشند، احزاب ما نه گسترش کمی دارند به گونه ای که استانها و شهرستانها را پوشش دهند و نه گسترش کیفی دارند که بخشهای مختلف جامعه و گروه های مختلف شغلی را شامل شوند. شجاعی عنوان کرد: در واقع چهار نفر سیاسی دور هم جمع شدهاند و نام خود را حزب گذاشتهاند در حالی که با مردم هم خیلی کاری ندارند, به بیانی دیگر چه اصلاح طلبان و چه اصولگرایان، جامعه کوچکی را در درون خودشان در اختیار دارند و هنوز در این کشور یک حزب سراسری که در همه استانها و شهرستانها و غیره وجود داشته و از پایین به بالا انتخاب شده باشند نداریم. بیشتر احزاب ما حزب دولتی یا حزب دولتمردان هستند و بخش خصوصی ما بصورت مستقل هنوز حزبی تشکیل نداده است . بنابراین هر گاه چنین نهادی شکل گرفت یعنی دو یا چند حزب سراسری و مردمی داشتیم میتوان انتظار داشت انتخابات آزاد هم شکل بگیرد و به دموکراسی واقعی برسیم. مشکل فقط فیلترهای انتخاباتی نیست.
این چهره سیاسی بیان کرد: تا وقتی که احزاب گسترده ملی نداشته باشیم، انتظار داشتن انتخابات آزاد هم غیر واقعی است . تا وقتی که یک یا چند فرد سیاسی از سطوح بالا برای خودشان یک حزب تشکیل میدهند و افراد را دست چین میکنند در تشکیلاتشان، حزب به معنای واقعی تشکیل نخواهد شد. بلکه اینها گروهها و گعدههای سیاسی هستند که کارکرد حزبی هم ندارند فقط اسمشان حزب است بیشتر احزاب کنونی ما حتی نمی توانند دبیرکل حزب را با رأی اعضا تغییر دهند.
او در پایان گفت: بنابراین تا زمانی هم که حزب نداشته باشیم عملا انتخابات آزاد و دموکراتیک معنا ندارد. بنابراین امیدی به این احزاب اصولگرا و اصلاح طلب نیست که بخواهند در این زمینه تاثیرگذار باشند. جامعه ما نیاز به چند حزب مردمی و گسترده و فراگیر دارد که در آن بتوانند نقش دموکراتیک حزب را به درستی ایفا کنند و مسئولیت حزب در نظارت بر تحقق آزادی و دموکراسی را هم عهده دار شوند.