بررسی کتاب «تقویم الصحه» در «کیمیای کلمات»

به گزارش گروه فرهنگ و هنر برنا؛ دکتر بهرام پروین گنابادی (پژوهشگر، نویسنده و منتقد ادبی) کارشناس مجری برنامه در این قسمت از کیمیای کلمات، به نقد و بررسی "کتاب تقویم الصحه اثر ابن بطلان بغدادی”تصحیح زنده یاد دکتر غلامحسین یوسفی می پردازد این برنامه بخش دوم از بررسی این کتاب است که  هفته آینده آغاز شده است.

تقویم الصِّحَّه مهمترین و معروفترین نوشته حکیم عیسوی بغدادی، مختار بن حسن بن عَبدون، مشهوربه ابن بُطْلان است.

تقویم الصّحه، ابن بطلان، از آثار قرن پنجم هجری، در تاریخ علم از جهات متعدد دارای اهمیت است. ابتکار مؤلف در طرز تدوین کتاب و تقسیم مطالب و تنظیم و تلخیص آن‌ها در جدول‌ها و اختیار نشانه‌های اختصاری و نیز وسعت دید او در طرح عوامل گوناگون مؤثر در تندرستی و درمان بیماری‌ها، حتی ملحوظ داشتن افسانه‌ها و آهنگ‌ها در این مقوله، و عرضه داشتن رأی‌های پزشکان معروف در هر باب، در خور توجه خاص است.

همین موجبات سبب شده است که تقویم الصّحه، به زبانی لاتینی ترجمه و در سال ۱۵۳۱ م / ۹۳۸ ه طبع شود و ترجمه آلمانی آن نیز به سال ۱۵۳۳ م انتشار یابد. اما ترجمه فارسی کتاب _ که در قرن پنجم _ ششم هجری صورت گرفته است و نسخه‌های کهن و معتبر از آن وجود دارد و از لحاظ نثر علمی فارسی اثری مهم است _ از دسترس علاقه‌مندان دور بود. جای خوشوقتی است که ترجمه فارسی منظور بر اساس نسخه‌ای که به سال ۵۱۷ ه ق نوشته شده، با استفاده از نسخه‌های معتبر دیگر و با رجوع به متن عربی کتاب، تصحیح شده است

این کتاب که  مرجعی مناسب جهت آشنایی با خواص خوراکی‌ها و میوه‌ها و سبزیجات و دانه‌ها و نوشیدنی‌ها، بوده در سال ۱۳۵۰ خورشیدی و به همت و پشتکار دکتر غلامحسین یوسفی، بازنویسی، تصحیح و چاپ شد.

برنامه کیمیای کلمات کاری از گروه کتاب رادیو فرهنگ است که جمعه  ها ساعت ۱۳:۳۰ به بررسی متون کهن ادب فارسی و پژوهش‌ها و کتاب‌هایی که در زمینه این آثار نگاشته شده، اختصاص دارد. این برنامه به تهیه کنندگی «فریده گودرزی» برروی موج اف ام ردیف ۱۰۶ مگاهرتز از رادیو فرهنگ پخش می‌شود.