به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ سالهاست که زنان نه تنها در ایران که در جهان روند رو به رشد حضور؛ در عرصه های علمی و اجتماعی و بعضا سیاسی را در پیش گرفته اند اما همچنان در ایران بکارگیری از زنان در پست های کلیدی و مدیریتی به سختی صورت می گیرد . این درحالی است که شاهد این آسیب هم هستیم که نه همه زنان ولی جمع نه چندان کم تعدادی از این قشر ؛ خود نیز برای بسترسازی رشد همجنسان خویش تلاش چندانی نمی کنند. اینکه چرا این دو مشکل در ایران وجود دارد و تاکنون حل هم نشده است موضوعی است که با نگاه جامعه شناسی به آن پرداختیم.
امان الله قرایی مقدم، مدرس دانشگاه و جامعه شناس، در گفتوگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا درباره ریشه های سنتی این مسئله که زنان نباید پست های مدیریتی را بدست آورند مطرح کرد: تاریخ بشر از منظر جامعه شناسی دو دوره را طی کرده است؛ یک دوره مادر سالاری که دوران پیش از تاریخ و اولیه است که به تدریج زن وارد بارداری شد و نتوانست کارهای عادی را در آن دوران انجام بدهد به تدریج مرد سالاری در جوامع به وجود آمد؛ اما در همه جوامع این مسئله وجود ندارد مثلا در تبت، سریلانکا و یا نپال مرد سالاری را مشاهده نمیکنیم.
وی ادامه داد: بر اساس تحقیقاتی که ما انجام دادهایم، در دوره اعراب بدوی نام فرزند از زن گرفته میشد و میگفتند «وَلَدُ اُمی» یعنی مادر سرپرست فرزند بود؛ هنوز در روستاها نیز این مسئله را میتوان مشاهده کرد؛ اما به تدریج با به وجود آمدن جوامع ؛مردان قدرت را بدست گرفتند و تنها مربوط به جامعه ما نیست بلکه این مسئله در مورد آمریکا، آلمان، چین، انگلیس و جوامع دیگر نیز صدق میکند.
تاریخ زنان پیشرو در ایران
قرایی مقدم با بیان اینکه ایران از نظر باستانی جزو اولین کشورهایی است که زنان میتوانستند به تیراندازی، سوارکاری و سروری برسند و حتی ملکه میشدند، اظهار کرد: در دوران باستان زنان و مردان در همه زمینه ها برابر بودند که در کتاب نقش اجتماعی، موقعیت و مقام زن در شاهنامه اثر طلعت بصاری میتوان مشاهده کرد.
او اضافه کرد: زنان در آمریکا تا دهه 1940 یا 1950 زنان حق رای نداشتند، هنوز نیز در آمریکا مرد سالاری وجود دارد؛ اینکه عده محدودی سر کار هستند را کار نداریم چرا که در کشور های دیگر نیز مشاهده شده است که زنان پست های کلیدی زیادی دارند اما در کل جهان مرد سکان امور را به دست گرفت .
قرایی مقدم باتاکید بر اینکه دوران مرد سالاری دیگر تمام شده است، یعنی در کشور ما امروز زنان با شایستگی که در تمام زمینه ها دارند پیشرو تر از مردان هستند بیان کرد : تحقیقاتی را که انجام دادهایم به این نتیجه رسیدیم سهم زنان در بهداشت، امور اداری، تمشیت امور، دوراندیشی و هضم بسیار موثرتر است.
خشونت علیه زنان در کتب درسی و ضرب المثل ها
او با اشاره به جنگ جهانی که در روسیه، زنان تانک ها را میساختند مطرح کرد: باید پذیرفت که زنان مشاغل سنگین را نیز میتوانند انجام دهند؛ بنابر این زمانی که میگوییم زنان نمیتوانند باید، ریشه های فرهنگی آن دنبال کنیم؛ فرهنگی که باعث شده است ما زنان را ضعیف، ناقص العقل، کم جنبه و ... بنامیم؛ همه این ضرب المثل ها در واقع زن را از لحاظ فرهنگی تحقیر میکند. در کتاب های درسی نیز ما این مشکل را داریم چرا که اولین جمله ای را که یک کودک یاد میگیرد این است که بابا آب داد و نامی از مادر نمیبرد؛ همه این مسائل خشونت هایی است که در کتاب های درسی، ضرب المثل ها و صحبت ها در مورد زنان به کار برده میشود.
هنوز زنان خود را باور ندارند
این جامعه شناس در پاسخ به این سوال که چرا خود زنان نیز در ایران، معمولا نمیخواهند پست مدیریتی کلان را قبول کنند یا بسترسازی برای دریافت پست مهم برای هم جنس خود را ایجاد نمی کنند گفت: هنوز با وجود تمام شایستگی هایی که زنان دارند اما شاهد آن هستیم که از نظر روحی و روانی به خود باور ندارند؛ خودشان نیز به قدرتی که دارا هستند بر اساس القائات و تلقین هایی که از طرف مردان از کودکی به زن یا دختر وارد شده است اعتقاد ندارند. اما باید قبول کرد، بهترین پزشکان، استادان، مهندسان و... زن هستند؛ اما به دلیل رسوب های فرهنگی که در ذهن این افراد وجود دارد باعث میشود از کارایی آنها کم بشود؛ اما باید گفت که از نظر جامعه شناسی، زنان امروز مقتدر هستند.