به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری برنا؛ تحلیلهای اخیر تصاویر دوربین JunoCam نشاندهنده شکلگیری یک آتشفشان بزرگ و جدید در آیو است که تغییرات زمینشناسی قابل توجهی را از سال ۱۹۹۷ به نمایش میگذارد.
آتشفشانی جدید در قمر آیو، فعالترین مکان زمینشناسی در منظومه شمسی، کشف شده است. تحلیل اولین تصاویر نزدیک از آیو در بیش از ۲۵ سال گذشته، که توسط دوربین JunoCam در مأموریت جونو ناسا ثبت شده، ظهور یک آتشفشان تازه با چندین جریان گدازه و رسوبات آتشفشانی را نشان میدهد که مساحتی حدود ۱۸۰ کیلومتر در ۱۸۰ کیلومتر را پوشش داده است. این یافتهها این هفته در کنگره علوم سیارهای اروپا (EPSC) در برلین ارائه شد.
این آتشفشان جدید در جنوب استوای آیو قرار دارد. اگرچه آیو پر از آتشفشانهای فعال است، اما تصاویر مأموریت گالیله ناسا در سال ۱۹۹۷ در این منطقه آتشفشانی را نشان ندادند و تنها یک سطح بیویژگی مشاهده شده بود.
مایکل راوین، مدیر پروژههای پیشرفته در Malin Space Science Systems، شرکتی که JunoCam را برای پروژه جونو ناسا طراحی، توسعه و اداره کرده است، گفت: «تصاویر اخیر JunoCam ما تغییرات بسیاری را در آیو نشان میدهند، از جمله این ویژگی آتشفشانی بزرگ و پیچیده که از سال ۱۹۹۷ تاکنون به نظر میرسد از هیچ شکل گرفته است».
سمت شرقی آتشفشان با رسوبات پخششدهی قرمز گوگرد که توسط آتشفشان به فضا پرتاب شده و به سطح آیو بازگشته، رنگآمیزی شده است. در سمت غربی، دو جریان تاریک گدازهای فوران کردهاند که هر کدام حدود صد کیلومتر امتداد دارند. در دورترین نقطه جریانها، جایی که گدازه جمع شده، حرارت باعث تبخیر مواد یخزده روی سطح شده و دو رسوب دایرهای خاکستری روی هم قرار گرفته ایجاد کرده است.
بهترین تصویر JunoCam از این ویژگی، در شرق یک آتشفشان موجود به نام کانهکلی، در تاریخ ۳ فوریه ۲۰۲۴ از فاصله ۲۵۳۰ کیلومتری و با مقیاس ۱.۷ کیلومتر در هر پیکسل گرفته شده است. این تصاویر در سمت شب آیو و با نورپردازی تنها از سیاره مشتری گرفته شدهاند.
این برخورد یکی از سه گذر نزدیک اخیر آیو در سالهای ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ بود که طی آن JunoCam حدود ۲۰ تصویر نزدیک از رنگهای مرئی را ثبت کرد. JunoCam در مجموع ۹ ستون بخار مرتبط با ویژگیهای آتشفشانی فعال روی این قمر را مشاهده کرد، بههمراه تغییرات دیگر مانند جریانهای گدازه جدید و رسوبات سطحی دیگر.
دادههای JunoCam بهزودی پس از دریافت روی زمین در وبسایت مأموریت منتشر میشوند تا عموم مردم بتوانند تصاویر از مشتری و اقمارش ایجاد کنند.
اسکات بولتون، محقق اصلی مأموریت جونو ناسا در مؤسسه تحقیقات جنوب غربی گفت: «تصاویر JunoCam توسط افراد از همه اقشار جامعه ساخته میشوند و راهی برای مشارکت هر کسی در تیم علمی ما و تجربه هیجان کاوش فضایی فراهم میکنند.»
انتهای پیام/