تمرکز بر کاربردیسازی هوش مصنوعی در صنایع حیاتی کشور
سید محمد محمدزاده ضیابری رئیس کمیسیون هوش مصنوعی سازمان نظام صنفی رایانهای کشور در نشست همافزایی هوش مصنوعی در صنایع آب، انرژی، امداد و نجات که امروز در ساختمان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری برگزار شد، با تاکید بر اهمیت حرکت از فعالیتهای نمایشی به سمت کاربردهای عملی هوش مصنوعی گفت: اهمیت چنین جلساتی تنها در برگزاری آن نیست، بلکه در حرکت بهسوی استفاده عملیاتی از هوش مصنوعی است؛ بخشی که متأسفانه در کشور کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بسیاری از شرکتهای فعال در این حوزه تنها در لایههای ظاهری و روبنایی این فناوری متمرکز شدهاند، در حالیکه ظرفیتهای اصلی در بخشهای عمیقتر و عملیاتی نهفته است.
به گزارش برنا، وی با اشاره به برگزاری فراخوان جدید معاونت علمی در سه حوزه آب، انرژی و امداد و نجات افزود: امیدواریم با اجرای این فراخوان بتوانیم تمرکز فعالیتها را از بخشهای ظاهری به لایههای کاربردی و اثرگذار هوش مصنوعی معطوف کنیم.
محمدزاده ضیابری در ادامه به چالش اصلی همکاری میان شرکتهای فناوری و شرکتهای تخصصی اشاره کرد و گفت: شرکتهای فعال در حوزه هوش مصنوعی معمولا در زمینههایی مانند آب یا انرژی تخصص عمیقی ندارند و در مقابل شرکتهای فعال در این صنایع نیز اغلب تجربه کافی در حوزه هوش مصنوعی ندارند. تصمیم معاونت علمی برای الزام به همکاری میان دو شرکت از حوزههای متفاوت اقدامی هوشمندانه است که میتواند موجب همافزایی واقعی شود و فرهنگ همکاری میانبخشی را در کشور تقویت کند.
او با بیان اینکه هدف اصلی نشست آشنایی و ایجاد زمینه تعامل میان شرکتهای هوش مصنوعی و شرکتهای تخصصی صنایع مختلف است، توضیح داد: در این نشست قرار نیست مباحث فنی عمیق مطرح شود، بلکه هدف این است که شرکتها یکدیگر را بشناسند و فرصتهای همکاری را بررسی کنند. هرچند زمان محدودی برای گفتوگو و تدوین پروپوزال وجود دارد، اما امیدواریم بتوانیم حتی یک پیشنویس از همکاری مشترک میان شرکتها را شکل دهیم.
رئیس کمیسیون هوش مصنوعی سازمان نظام صنفی رایانهای در توضیح قالب همکاری شرکتها گفت: در این فراخوان تفکر اصلی بر مبنای تشکیل کنسرسیوم است؛ یعنی مجموعهای از شرکتها بهصورت مشترک برای اجرای پروژهها فعالیت کنند. البته تشکیل کنسرسیوم رسمی و ثبت آن فرآیندی پیچیده و زمانبر است، اما آنچه مدنظر ماست، روح همکاری و مشارکت است نه الزاما ساختار حقوقی آن.
وی با اشاره به انواع روشهای مشارکت شرکتها ادامه داد: یکی از روشهای رایج این است که یک شرکت بهعنوان مجری اصلی قرارداد را امضا میکند و شرکت دوم بهصورت رسمی در قالب قرارداد همکاری در امور مالی و اجرایی مشارکت دارد. این روش سابقه اجرایی دارد، اما محدودیتهایی هم به همراه دارد. روش دیگر، مشارکت تضامنی است که اگرچه در ایران کمتر مورد استفاده قرار گرفته، اما از نظر کارایی و عدالت مشارکتی، مزایای بیشتری دارد. در این روش، کارفرما که در اینجا معاونت علمی است قراردادی را بهصورت مشترک با هر دو شرکت منعقد میکند و مسئولیت اجرای پروژه بهصورت کامل میان طرفین تقسیم میشود.
ضیابری افزود: در مدل مشارکت تضامنی، تمام تعهدات از جمله اجرای پروژه، بیمه، مالیات و سایر الزامات بهصورت مشترک پیش میرود. البته در این شیوه، کارفرما نیز باید سازوکار حقوقی متناسبی برای پذیرش این نوع قراردادها داشته باشد. این مدل برای پروژههای بزرگ فناوری اطلاعات و نرمافزار بسیار کارآمد است، چرا که اغلب شرکتهای فعال در این حوزه کوچک یا متوسط هستند و برای حضور در پروژههای ملی به همکاری با دیگر شرکتها نیاز دارند.
وی یکی از چالشهای مهم در همکاریهای هوش مصنوعی را مسئله مالکیت معنوی (IP) دانست و توضیح داد: در اغلب قراردادهای فعلی، شرکت اصلی مجری، مالک کامل IP میشود و این امر امکان بهرهمندی شرکای دیگر را از بین میبرد. در حالیکه در مدل مشارکت تضامنی، چون قرارداد سهجانبه میان معاونت علمی و دو شرکت امضا میشود، امکان توزیع عادلانه مالکیت معنوی و بهرهبرداری مشترک فراهم است.
رئیس کمیسیون هوش مصنوعی تاکید کرد: برای تحقق چنین مدلهای مشارکتی، معاونت علمی و واحدهای حقوقی مرتبط باید ساختارهای جدیدی طراحی کنند تا پذیرش قراردادهای چندجانبه تسهیل شود. دو گزینه اصلی در حال حاضر مطرح است؛ یا تشکیل کنسرسیوم رسمی که مسیر پیچیدهتری دارد، یا استفاده از مدل مشارکت تضامنی که قابلیت اجرایی بالاتری داشته و میتواند پایه تعامل میان شرکتهای دانشبنیان و صنایع تخصصی کشور قرار گیرد.
ضیابری در پایان خاطرنشان کرد: در حوزه فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی، همکاری و همافزایی ضرورت اجتنابناپذیر است. هیچ شرکت کوچکی بهتنهایی قادر به اجرای پروژههای ملی نیست. امیدواریم با فراخوان جدید معاونت علمی و ترویج مدلهای نوین همکاری، شاهد اجرای پروژههای بزرگتر، مؤثرتر و ملی در کشور باشیم.
انتهای پیام/
