«حسن بهشتیپور»، تحلیلگر مسائل هستهای، درباره نشست شورای حکام با محوریت ایران در سایه فشارهای لابیهای اسرائیلی، سعودی و آمریکا به این شورا برای صدور قطعنامه علیه ایران به خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا گفت: پیش بینی در این باره بسیار سخت است اما چند نکته در این باره باید مدنظر داشت. نخست اینکه، فکر نمیکنم عربستان عضو شورای حکام باشد و از سوی دیگر اسرائیل عضو آژانس انرژی اتمی است اما عضو شورای حکام نیست. اسرائیل NPT را نپذیرفته است. این از زیرکی اسرائیل است که عضو آژانس شده اما پیمان پایه و مادر آژانس که NPT یا پیمان منع و تکثیر سلاحهای هسته ای است را امضا نکرده و به آن نپیوسته است.
او افزود: آمریکا باقی میماند. به هر حال آمریکا با لابیهایی که دارد ممکن است بتواند این 35 کشور عضو شورای حکام را متقاعد کند که قطعنامه ای علیه ایران صادر کنند. در عین حال باید به این نکته توجه داشته باشیم که ایران در کل این مدت که توافق برجام امضاء شده، در این شش سال گذشته، نهایت همکاری را با آژانس داشته است. به بیانی دیگر کشوری که گسترده ترین نظارتهای آژانس را در طول تاریخ خود به همراه داشته است. آژانس هیچ گاه چنین نظارت و کنترلی بر هیچ یک از این اعضای خود نداشته آن چنان که بر ایران براساس برجام نظارت داشته است.
بهشتی پور ادامه داد: یعنی علاوه بر آنچه که در NPT و در پروتکل الحاقی است نظارتهایی که در برجام پیش بینی شده بی سابقه بوده و تقریبا ایران همه این ها را پذیرفته است. به این دلیل که بهانه را از طرف مقابل بگیرد و نشان بدهد که هیچ گاه به دنبال تولید سلاح هسته ای و انحراف از NPT نیست. منتهی مشکل اینجاست که اطلاعاتی را اسراییلی ها به صورت ناقص مطرح کردند و اکنون آژانس انتظار دارد که ایران درباره آنها پاسخ دهد. در حالی که ایران اعلام کرده است که یک بار برای همیشه به عنوان مسائل گذشته و حال، این پرونده بسته شده است و مجددا مطرح کردن مسائلی که متعلق به قبل از سال 2003 بوده است، موضوعیت مطرح کردن ندارد.
این تحلیلگر مسائل هستهای اشاره کرد: در هر حال کل ادعاهایی که مطرح شده به قبل از سال 2003 بازمی گردد. آژانس نیز اعلام کرده که در آزمایشی که انجام داده است به مقدار ناچیزی اورانیوم در مراکزی که قبلا اعلام نشده بوده، دست پیدا کردند. این موضوع یکی از مسائل مورد اختلاف است که منشأ این مقدار چه بوده است؟ اگر اورانیوم در حد بسیار ناچیز کمتر از 5درصد، باشد چه مسئلهای میتواند باشد که سوژه ای شود تا شورای حکام بخواهد برای آن قطعنامهای صادر کند؟! آن هم برای کشوری که نهایت همکاری را با آژانس داشته است. یعنی ایران در طول این همه سال، هر گونه همکاری را با آژانس انجام داده به ویژه در زمینه اعمال کنترل و محدودیتها. البته قبل از اردیبهشت 98 که ایران این محدودیتها را در 5 مرحله کاهش داده است.
بهشتیپور بیان کرد: پیش بینی در این باره که آیا قطعنامهای علیه ایران صادر میشود یا خیر؟ سخت است اما میتوانیم بگوئیم که نهایت، همکاری ایران با آژانس صورت گرفته است. اگر چنین قطعنامهای در محکومیت ایران صادر کند ایران را ترغیب میکند که همکاری خود را با آژانس کم کند. چون وقتی که کشوری مانند ایران تا این حد و این همه سال با آژانس همکاری میکند و نتیجه آن این گونه میشود که علیه آن پرونده سازی و جوسازی و انواع و اقسام فشارهای سیاسی ایجاد شود، طبیعتا ممکن است ایران در همکاری خود با آژانس تجدیدنظر کند.
او تصریح کرد: نمیتوان پیش بینی کرد که شورای حکام قطعنامه صادر می کند یا خیر، فقط میتوان گفت هیچ چیزی برای ارائه کردن ندارند. موارد شبهه هم مربوط به سال 2003 و اکنون سال 2020 است و 17 سال از موضوع گذشته است. ایران اگر میخواست کاری انجام دهد، تعهد نمیداد که نه الان و نه در آینده، هیچ گاه به دنبال سلاح هسته ای نخواهد رفت. از این رو بهانه ای برای صدور قطعنامه علیه ایران وجود ندارد اما فشارهای سیاسی آمریکا و متحدانش، شاید در این روند تاثیر گذار باشد. 3