فناوریهای دانشبنیان ابزار حل چالشهای محیط زیستی کشور
زهرا وجدانی: محیط زیست در سالهای اخیر به یکی از مهمترین دغدغههای جهانی و ملی تبدیل شده است. افزایش آلودگی هوا، انباشت پسماندهای شهری و صنعتی، بحران منابع آب و تغییرات اقلیمی همه و همه زنگ خطرهایی هستند که نشان میدهند بدون بهرهگیری از علم و فناوریهای نوین نمیتوان آیندهای پایدار برای کشور رقم زد. در این میان
شرکتهای دانشبنیان و نوآوران زیستمحیطی نقش پررنگی در ارائه راهکارهای علمی و عملیاتی دارند؛ راهکارهایی که از مدیریت شیرآبه و تصفیه آلایندههای نفتی گرفته تا کمپوستهای خانگی و صنعتی را در بر میگیرد.
با این حال تحقق این راهکارها نیازمند همکاری دستگاههای اجرایی بهویژه سازمان حفاظت محیط زیست، و فرهنگسازی در سطح جامعه است.
در ادامه این گزارش به مهمترین محورهای سخنان ماهرو شایق، دبیر کارگروه اقتصاد چرخشی و محیط زیست ستاد توسعه اقتصاد دانشبنیان، درباره نقش فناوریهای نوین در حل معضلات زیستمحیطی و ضرورت فرهنگسازی عمومی میپردازیم.
استفاده از فناوریهای نوین در خدمت محیط زیست
دبیر کارگروه اقتصاد چرخشی و محیط زیست ستاد توسعه اقتصاد دانشبنیان آب، اقلیم و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به ظرفیت فناوریهای نوین برای حفاظت از محیط زیست گفت: بسیاری از این فناوریها در عین سادگی اثرگذاری بالایی دارند و میتوانند بخشی از مشکلات زیستمحیطی کشور را به شکل علمی و عملی برطرف کنند.
ماهرو شایق اظهار کرد: در سال گذشته نشستی با سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد و از این سازمان خواستهایم از فناوریهای ارائهشده توسط شرکتهای دانشبنیان بهرهبرداری کند. به گفته وی این فناوریها طیف گستردهای را شامل میشوند و میتوانند در حل مسائل زیستمحیطی کشور کارساز باشند.
فرهنگسازی کلید حفاظت پایدار از طبیعت
شایق با تاکید بر نقش فرهنگسازی در حفاظت از محیط زیست افزود: آموزش از سنین کودکی اهمیت بالایی دارد. اگر کودکان یاد بگیرند محیط زیست را دوست داشته باشند، در بزرگسالی کمتر به شکار گونههای جانوری روی میآورند. او پیشنهاد کرد فعالیتهای جایگزینی مانند پرندهنگری ترویج شود تا ارتباط عاطفی کودکان با طبیعت تقویت گردد.
وی یادآور شد: بر اساس باورهای دینی ما شکار بدون نیاز غذایی توصیه نمیشود؛ بنابراین باید از همان دوران کودکی، آموزش احترام به حیوانات و زیستبوم در دستور کار قرار گیرد.
انتظار از سازمان محیط زیست برای بهرهبرداری از فناوریها
دبیر کارگروه اقتصاد چرخشی و محیط زیست گفت: تاکنون پروژه مشخصی برای استفاده از این فناوریها در سطح ملی اجرا نشده، زیرا نیازمند تقاضا و آمادگی سازمان محیط زیست هستیم. به گفته وی شرکتهای توانمندی معرفی شدهاند که میتوانند نقش مؤثری در این زمینه ایفا کنند، اما آغاز اجرای پروژهها در گرو اقدام سازمان است.
ورود دانشبنیانها به حل معضل شیرآبه
شایق در بخش دیگری از سخنان خود به نمونهای از پروژههای شاخص اشاره کرد و گفت: مدیریت شیرآبه سالها یکی از مشکلات جدی کشور بوده و فناوریهای کافی برای آن وجود نداشت. اکنون با حمایت معاونت علمی و فناوری سه روش مختلف برای حل این معضل در شهرهای مختلف کشور مورد آزمایش قرار گرفته است؛ روش پلاسما در شیراز، روش بیولوژیک در اصفهان و روش تبخیری در قزوین. وی تأکید کرد که هدف انتخاب بهترین روش و تعمیم آن در سطح ملی است.
تصفیه کاستیک گامی بزرگ برای کاهش آلایندهها
دبیر کارگروه اقتصاد چرخشی ادامه داد: یکی از پروژههای مهم و برای نخستین بار در کشور، تصفیه کاستیک مستمر است؛ مادهای آلاینده و سرطانزا که در صنعت نفت و پالایشگاهها کاربرد دارد. این ماده بهوسیله شرکتهای دانشبنیان تصفیه شده و در صورت اجرای فراگیر آن در تمام پالایشگاهها گام بزرگی در کاهش آلایندههای صنعتی برداشته خواهد شد.
توجه به پسماندهای کشاورزی و صنعتی
شایق همچنین به ورود ستاد به بخش پسماندهای کشاورزی و صنعتی اشاره کرد و گفت: معضلات زیستمحیطی تنها در شهرها خلاصه نمیشود. در تعامل با پالایشگاهها و صنایع، شرکتهای دانشبنیان معرفی شدهاند تا با فناوریهای نوین از پسماندها بهرهبرداری بهینه شود. بهعنوان مثال بخشی از پسماندهای کشاورزی که معمولاً روی زمین باقی میمانند و گاه خودبهخود آتش میگیرند، اکنون بهعنوان منابع ارزشمند در اقتصاد چرخشی شناخته شده و میتوان محصولات متعددی از آنها تولید کرد.
پروژههای نوین برای خانهها و شهرها
وی به پروژههای دیگری نیز اشاره کرد که شامل کمپوستهای خانگی و صنعتی، طراحی و اجرای خانههای فاضلاب نوین، مدیریت آلایندههای هوا و هوشمندسازی ناوگان حملونقل است. به گفته وی این طرحها با همکاری سازمانهای مرتبط در حال پیگیری است و هدف نهایی، گسترش و اجرای سراسری آنها در کشور خواهد بود.
علم و فناوری در خدمت محیط زیست
شایق در پایان خاطرنشان کرد: تمام تلاش ستاد توسعه اقتصاد دانشبنیان آن است که با بهرهگیری از ظرفیت شرکتهای دانشبنیان، چالشهای محیط زیستی کشور به صورت علمی و عملیاتی حل شود و نتایج آن به شکل ملموس در زندگی مردم و صنایع کشور نمایان گردد.
امروز بیش از هر زمان دیگر ابزارهای علمی و فناوریهای نوین برای حفاظت از محیط زیست کشور مهیاست. شرکتهای دانشبنیان توانستهاند در حوزههایی، چون مدیریت شیرآبه، تصفیه آلایندههای نفتی، بازیافت پسماندهای کشاورزی و صنعتی و کاهش آلایندههای هوا راهکارهای عملی و اثرگذار ارائه دهند. این ظرفیتها فرصتی استثنایی برای ایران به شمار میرود؛ فرصتی که اگر جدی گرفته نشود، بحرانهای زیستمحیطی کشور هر روز گستردهتر خواهد شد.
حال پرسش اصلی اینجاست: چه زمانی سازمانهای مسئول خواهند پذیرفت که راهحلهای سنتی دیگر پاسخگو نیست و تنها با تکیه بر نوآوری و دانش میتوان بحرانهای محیط زیستی را مهار کرد؟ و
آیا سازمان حفاظت محیط زیست میتواند با تصمیمی جسورانه، فناوریهای نوین را به بخشی جداییناپذیر از برنامههای ملی حفاظت از طبیعت تبدیل کند؟
انتهای پیام/
