درگیری تذکر حجاب، حل مساله یا ایجاد مساله

به گزارش خبرگزاری برنا، سال­های زیادی است که مساله ­ی حجاب، یک دغدغه ­ی اجتماعی و یا به تصور خیلی از افراد یک دعوای سیاسی و عقیدتی است. شاید همین عنوان ما را به کتاب معروف شهید مطهری می­رساند. کتابی که مربوط به دهه­‌های پیش است؛ زمانی که نه شبکه ­های اجتماعی مجازی وجود داشت، نه گشت ارشاد، نه بسیاری از اموری که امروزه به عنوان دلایل برای شکل گیری منازعات پیرامون حجاب زنان بیان می­شود. حجاب زنان به عنوان نمادی از فرهنگ اسلامی است که با وجود ریشه­ های دین اسلام، کاملا با فرهنگ سنتی و اصیل ایرانی هم­سو است. به شکلی که گاهی شکل کنونی حجاب را متاثر از فرهنگ پوشش ایرانیان عصر نزول وحی می­دانند.

با توجه به آن­چه ذکر شد و نیز با مطالعه­ ی منابع تاریخی به راحتی قابل دسترسی است، فرهنگ ایرانی همیشه با برهنگی به عنوان نوعی هنجار مقابله کرده است. حیامداری نه تنها برای زنان، که برای مردان نیز در طول تاریخ این مرز و بوم در گفتار و رفتار و ظاهر یک ارزش محسوب می­شده است. با این وجود در سال­های اخیر منازعات گسترده­ای پیرامون این مساله صورت گرفته است و نهاد‌های حکومتی به منظور حمایت از رعایت حجاب در جامعه به راهکار‌های مختلفی مثل گشت ارشاد و... روی آورده­اند. از سوی دیگر در کنار اعتراضات به قوانین پوشش و مباحث گسترده پیرامون اصل و نحوه­ی اجرای این قوانین بسیاری از گروه­ های مردمی و مذهبی نیز نسبت به این مسائل واکنش نشان داده و یا دست به تحرکات و تجمعات و اقدامات مختلف زده ­اند.

در ماه ­های اخیر اتفاقاتی پیرامون پوشش و حجاب در کشور رخ داد. رویداد‌های اجتماعی مختلف و جریاناتی که به دنبال ایجاد کشف حجاب و یا به نوعی اعتراضات مدنی بودند در این جریانات هم مبارزات سیاسی پررنگ بود و هم اعتراض به قوانین مربوط با حجاب مردان و زنان که در این میان به دلیل تفاوت واضح پوشش مردان، حجاب زنان بسیار پررنگ­تر بود. اینجا قصد نداریم به جریان شناسی ارتباط بین منازعات حجاب و جریانات زنان و مسائل سیاسی بپردازیم، ولی باید توجه داشته باشیم که گروه­های مختلفی که علاوه بر حکومت به تقابل با این تحرکات پرداختند، کسانی بودند که وظیفه­ ی خود را حفظ کشور از ناآرامی می­دانستند.

بخشی از این مقابله منجر به اتفاقاتی شد که نه تنها موجب ناارامی نگشت، بلکه سطح تنش را در جامعه بسیار بالا برد. به عنوان مثال می­توان به تجمع افرادی در تقاطع خیابان ولیعصر و انقلاب تهران اشاره کرد. این مساله موجب شد تا مخالفان و موافقان به بحث بپردازند. از سوی دیگر تجربه ­ی حضور شخصی من نشان داد بر خلاف آن­چه ذکر می­شود، رایج است که شکل تذکرات از توصیه­ به پرخاش تغییر کند. یا بین بانوان با سنین متغیر مردانی هستند که نه تنها به زنان با پوشش کمتر به مردان همراه این بانوان نیز تذکر داده یا با ایشان برخورد می­کنند. نکته ­ی مهم دیگر همراهی نیرو‌های انتظامی در کنار این افراد است که موجب می­شود تا این حرکت از یک حرکت مردمی به حرکتی نظامی تغییر ماهیت دهد. حال با توجه به آنچه ذکر شد و همراه بودن جریانات سازمان یافته ­ی تضعیف حکومت با مخالفت با قانون حجاب؛ آیا حفظ نظم و آرامش اجتماعی نباید مدنظر باشد؟ یکی از محور‌های ایجاد نظم اجتماعی و قانون مداری توجه به کرامت نفسانی بانوی مسلمان ایرانی است. آیا پرخاشگری در اجرای قانون پسندیده است؟ باید دقت داشت که اگر افراد قصد ایجاد صلاح اجتماعی دارند باید آن را به گونه­ای انجام دهند که نه موجب تخریب ارزش­های اجتماعی باشد و نه جامعه را نسبت به اقدامات اصلاح­گرانه و حتی رفتار‌های قانونی و دینی بدبین کند.

نویسنده: زهرا میرزائی دکتری حقوق زن در اسلام

 انتهای پیام/