وقتی کاغذ به میدان آمد؛ آرتفِر تهران در مسیر حرفهایسازی بازار هنر
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ هنرهای تجسمی همیشه بیش از آنچه دیده میشوند، در سکوت شکل گرفتهاند؛ در آتلیهها، کارگاهها، گوشههای کمنور خانهها و روی متریالی که گاه از فرط سادگی نادیده گرفته میشود.
کاغذ یکی از همین متریالهاست؛ مادهای فروتن که قرنها میزبان فکر، خط، تصویر و تجربه بوده و حالا در نخستین اپیزود «آرتفِر تهران» به مرکز توجه بازگشته است. رویدادی که نهفقط یک نمایشگاه فروش بلکه تلاشی برای بازتعریف مسیر اقتصاد هنر و مناسبات حرفهای در حوزه تجسمی به شمار میآید.
آرتفِر؛ ویترین موقت بازار هنر
آرتفر یا نمایشگاه هنر، مدلی جهانی برای عرضه، معرفی و فروش آثار هنری است که از قرن نوزدهم شکل گرفت و در قرن بیستویکم به یکی از مهمترین سازوکارهای بازار هنر معاصر تبدیل شد. در آرتفرها برخلاف نمایشگاههای معمول، این گالریها هستند که با انتخاب آثار و هنرمندان، چهره رویداد را شکل میدهند. هنرمند بهطور مستقیم غرفهای در اختیار ندارد و ورودش به آرتفر از مسیر گالری امکانپذیر است؛ موضوعی که نقش انتخابگرانه و حرفهای گالریها را پررنگ میکند.
از آرتبازل، یکی از قدیمیترین و معتبرترین آرتفرهای جهان که از سال ۱۹۷۰ در سوئیس آغاز شد تا دهها رویداد مشابه در آسیا، اروپا و خاورمیانه، این مدل به بستری برای گفتوگوی میان هنر، اقتصاد و مخاطب بدل شده است.
تولد آرتفِر تهران با یک انتخاب جسورانه
در هفتهای که گذشت، تهران شاهد آغاز نخستین تجربه رسمی آرتفر با محوریت متریال بود. «آرتفِر تهران» در نخستین اپیزود خود با عنوان «اُپن پیپر» از ۱۴ تا ۲۱ آذر ۱۴۰۴ در محل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار میشود؛ انتخابی معنادار که هم به حافظه فرهنگی این فضا گره خورده و هم با ماهیت آموزشی و تجربی رویداد همخوانی دارد.
این آرتفر با مدیریت انجمن نگارخانهداران تهران و با هماهنگی دفتر کل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار میشود و افتتاحیه آن با حضور سرپرست معاونت امور هنری، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاعرسانی و مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی همراه بوده است؛ حضوری که از حمایت رسمی ساختار فرهنگی کشور حکایت دارد.
اُپن پیپر؛ وقتی کاغذ به میدان میآید
اُپن پیپر بهعنوان نخستین «آرتفر کاغذی» منطقه منا، تمرکز خود را بهطور کامل بر آثار مبتنی بر کاغذ گذاشته است؛ تصمیمی که هم ریشه در سنتهای تصویری ایران دارد و هم نگاهی آیندهمحور و محیطزیستی را دنبال میکند. بیش از ۴۰ گالری از تهران و شهرستانها، در کنار انجمن تصویرگران ایران، انجمن طراحان گرافیک ایران و چند ناشر و استودیوی فعال، در این رویداد حضور دارند.
در گستره آثار ارائهشده، میتوان از نقاشی و طراحی تا چاپ دستی، عکاسی، تصویرگری، گرافیک، کلاژ، کتاب هنری و حتی مجسمههای پاپیهماشه و آثار حجمی مبتنی بر کاغذ را دید؛ تنوعی که نشان میدهد کاغذ نه یک محدودیت بلکه نقطه آغاز تجربه است.
فراتر از فروش؛ آرتفِر بهمثابه گفتوگو
آنچه اُپن پیپر را از بسیاری رویدادهای مشابه متمایز میکند، توجه همزمان به آموزش، پژوهش و گفتوگوی حرفهای است. در کنار بخش نمایش و فروش، مجموعهای از نشستهای تخصصی، گفتوگوهای هنری و ورکشاپها در حوزه اقتصاد هنر، تکنیکهای کاغذی، آرشیو و نگهداری آثار و مسیر حرفهای هنرمندان برگزار میشود. این بخش، آرتفر تهران را از یک بازار موقت به بستری برای تولید دانش و ارتباط حرفهای بدل میکند.
گالریها؛ ستون فقرات آرتفِر
حضور گالریهایی، چون آرتیبیشن، هما، اِو، ایرانشهر، بام، طراحان آزاد، مژده، نگر، نیان، ویستا، ثالث، دنا، شلمان، شیرین و چند مجموعه دیگر، نقشهای متنوع از جریانهای فعال تجسمی ایران را پیش چشم میگذارد. هر گالری با انتخاب خود، روایتی از نگاه، سلیقه و سیاست هنریاش ارائه میدهد و مجموع این انتخابها تصویری کلی از وضعیت امروز هنر کاغذمحور در ایران میسازد.
یک اپیزود، یک وعده
آرتفِر تهران قرار است در قالب چند اپیزود سالانه ادامه پیدا کند و اُپن پیپر تنها نخستین گام این مسیر است؛ گامی برای ساختن مدلی استاندارد، دسترسپذیر و پایدار در بازار هنر ایران. اگر این مسیر با تداوم، شفافیت و حفظ کیفیت همراه شود، میتواند به زیرساختی تازه در نهادسازی هنرهای تجسمی بدل شود؛ جایی که کاغذ، نه پایان، که آغاز یک گفتوگوی جدی است.
انتهای پیام/
